دومین اولتیماتوم مکرون به لبنان

او از دولت جدید لبنان درخواست کرد با اجرای سریع اصلاحات راه را برای دریافت کمک‌های خارجی هموار کند. گزارشگران نیویورک تایمز می‌نویسند، آن انفجار مهیب در بیروت نماد سوء‌مدیریت و فساد فراگیری است که در سیستم سیاسی لبنان ریشه دوانده است. این امور موجب استعفای دولت حسن دیاب شد. «الحبیب- شهایب» در ادامه گزارش خود نوشتند مکرون در جریان سفر پیشین خود به بیروت، برای تشکیل یک دولت جدید در لبنان برای احزاب و سیاستمداران این کشور اولتیماتوم تعیین کرده بود. گفته شده که رئیس‌جمهوری فرانسه در روزهای گذشته و به‌ویژه در واپسین روزهای هفته گذشته بارها با سیاستمداران لبنان تماس تلفنی داشته است. بر اساس اخبار منتشر شده از سوی خبرگزاری‌ها، تلاش‌ها و تماس‌های مکرون از جمله در انتخاب سریع نخست‌وزیر جدید لبنان موثر واقع شده است. افزون بر این، این گزارشگران به نقل از «برخی از کسانی که با این وضعیت آشنا هستند» و «منابع مطلع» نوشتند، اگر مکرون نتواند تعهد به یک برنامه مشخص از جمله اقدامات ضد فساد و حسابرسی از بانک مرکزی و بخش خصوصی را تضمین کند و به عبارتی دولت لبنان با او همراهی لازم را در راستای مبارزه با فساد نداشته باشد، احتمال دارد تحریم‌هایی علیه برخی رهبران سیاسی لبنان وضع شود و حتی ممکن است جریان کمک‌ها هم در سراشیبی بیفتد.  آن رهبران از زمان جنگ داخلی لبنان بر اساس توافق مبتنی بر تقسیم قدرت فرقه‌ای لبنان را کنترل کرده‌اند. جنگ داخلی لبنان را خشن‌ترین و خونبارترین جنگ داخلی دانسته‌اند که بسیاری از همین رهبران سیاسی در آن مشارکت داشتند. مکرون در گفت‌وگو با نشریه پولیتیکو با اشاره به بحران سیاسی و اقتصادی لبنان گفت: «این آخرین فرصت نظام سیاسی لبنان است». مکرون افزود: «من دارم قمار بزرگی می‌کنم و تنها چیزی را که دارم وسط می‌گذارم، سرمایه سیاسی‌ام است». مکرون گفت که خواسته او از رهبران لبنان، «تعهد معتبر» و یک «سازوکار پیگیری» است و همچنین رای‌گیری برای اصلاحات قانونی «در شش تا ۱۲ ماه آینده». رئیس‌جمهور فرانسه هشدار داد اگر رهبران لبنان «تا سه ماه دیگر» در مسیر درست نیفتند، اقدام‌های «تنبیهی» در نظر گرفته می‌شود از جمله عدم‌کمک مالی برای بازپرداخت بدهی‌های لبنان و تحریم طبقه حاکم. مکرون شش هفته پیش رو را برای آینده لبنان بسیار حساس و مهم دانست چرا که این کشور باید بر بحران‌های عمیق سیاسی و اقتصادی غلبه کند. او پیش‌تر درباره خطر فروپاشی اقتصادی لبنان هم هشدار داده بود و برای میزبانی نشستی درباره راه‌های کمک به لبنان در ماه آینده میلادی (اکتبر) اعلام آمادگی کرد. مکرون خواستار تحقیق و بازرسی از سیستم بانکی لبنان شد. مکرون افزود لازم است مشخص شود که در حقیقت در بانک‌ها چه می‌گذرد تا اقدامات قضایی لازم بتواند انجام شود. مکرون در سفر به بیروت بار دیگر از محل انفجار بازدید و با میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان و سعد حریری، نخست‌وزیر اسبق، هم دیدار کرد. مکرون سه‌شنبه شب لبنان را ترک کرد. دولت آمریکا هم در همراهی با اقدامات فرانسه، «دیوید شنکر»، دستیار ویژه وزارت خارجه در امور خاور نزدیک را دیروز چهارشنبه عازم لبنان کرد. گزارشگران نیویورک تایمز همچنین نوشتند که بسیاری در میان اپوزیسیون لبنان – اعم از شهروندان و کنشگران بی‌رهبر، ژنرال‌های بازنشسته و برخی دیگر- از جامعه بین‌المللی می‌خواهند تا رهبران این کشور را تنبیه و روند بازیابی دارایی‌های دولت را برای دوباره پر کردن خزانه‌های خالی اش آغاز کنند. آنها سیاستمداران را متهم می‌کنند که میلیاردها دلار مالیات پرداختی توسط شهروندان و کمک‌های گذشته جامعه جهانی را هدر داده و موجب ورشکستگی دولت شده‌اند. «لینا خطیب»، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در «چتم‌هاوس»، می‌گوید: «ایالات‌متحده و فرانسه نقش پلیس خوب و پلیس بد را بازی می‌کنند. بازیابی دارایی‌های دولت برجسته ترین موردی است که این تحریم‌ها شامل آن می‌شود و این بیشتر رهبران لبنان را - صرف نظر از وابستگی سیاسی یا فرقه‌ای – تحت‌تاثیر قرار می‌دهد». خانم خطیب در ادامه ابراز بدبینی می‌کند که بعید است در صورت شکست خوردن تلاش‌های اصلاحی، تحریم‌ها به اجرا درآید، چرا که سیاستمداران لبنانی با دنبال کردن خشونت‌های فرقه‌ای سعی خواهند کرد تا جامعه بین‌المللی را ترغیب به عقب نشینی کنند.  این تحلیلگر همچنین معتقد است:«هیچ کس مایل نیست به کشتی لبنان صدمه بزند. فرانسه و آمریکا می‌ترسند که لطمه به این کشتی موجب عدم‌قطعیت‌هایی شود، بنابراین، سعی می‌کنند با اهریمنی که می‌شناسند راه آیند.» خطیب می‌گوید برای اینکه سفر مکرون موفقیت‌آمیز باشد، رئیس‌جمهور فرانسه باید یک ساز و کار نظارتی را برای نظارت بر نهادهای عمومی تضمین کند و اطمینان دهد که اقدامات توافق شده به اجرا درخواهند آمد. از حاشیه‌های سفر مکرون یکی کاشتن یک نهال سرو روی تپه‌ای در شمال بیروت بود؛ سرو نماد کشور لبنان است و روی پرچم این کشور هم نقش بسته است. حاشیه دیگر سفر او، دیدار با فیروز، خواننده مشهور و سرشناس جهان عرب، برای همبستگی با اعتراضات مردم لبنان بود. همزمان با حضور رئیس‌جمهور فرانسه در خانه فیروز، خواننده سرشناس لبنانی، گروهی از معترضان بیرون خانه او تجمع کردند و پس از بیرون آمدن مکرون شعارهایی علیه انتخاب ادیب سر دادند، از جمله: «نه به کابینه‌ای که به‌وسیله قاتلان یا از قاتلان تشکیل شود». معترضان همچنین از مکرون خواستند که «در سوی اشتباه تاریخ» قرار نگیرد. او به معترضان گفت به لبنان سفر کرده تا «اطمینان حاصل کند که دولت اصلاحات لازم را انجام خواهد داد». مکرون در سخنانی که از تلویزیون لبنان هم پخش شد گفت: «من اینجا همانطور که به فیروز قول دادم، به شما هم قول می‌دهم که هر کاری که لازم باشد انجام دهم تا اصلاحات در لبنان انجام شود و وضعیت بهتری برای لبنان باشد. من به شما قول می‌دهم و شما را تنها نخواهم گذاشت».

در هر حال، لینا خطیب در بخش دیگری از تحلیل خود افزود:«روشن است که نهادهای دولتی به خودی خود قابل اعتماد نیستند و مطیع پاسخگویی و شفافیت نیستند». او افزود که جامعه بین‌المللی باید در فرآیندهای نظارتی هم دخیل شود. اقتصاد لبنان از پاییز گذشته غیرقابل کنترل شد؛ به گونه‌ای که بانک‌ها ودیعه‌های مردم را بلوکه کرده و پول ملی این کشور هم ۸۰ درصد از ارزش خود را از دست داد. بسیاری از شهروندان لبنان در حال خروج از این کشور و مهاجرت به سرزمین‌های دیگر هستند. گزارشگران نیویورک تایمز می‌نویسند، جست‌و‌جوهای گوگل برای اطلاعات در مورد مهاجرت نشان می‌دهد که لبنانی‌ها رکورد زده‌اند و در ۱۰ سال اخیر بیشترین آمار جست و جو برای مهاجرت را ثبت کرده‌اند.  «تیمور ازهاری» هم در گزارش دیروز (چهارشنبه) برای الجزیره نوشت، مکرون دو گزینه را پیش روی سیاستمداران لبنانی قرار داد: اجرای اصلاحات و دریافت کمک‌های حیاتی بین‌المللی یا ادامه همین مسیر که تبعاتی به دنبال خواهد داشت. از آن جمله است بسته شدن درهای کمک بین‌المللی. مکرون که ۱۰۰ سال پس از آن سخن می‌گفت که دولت وقت فرانسه تشکیل «لبنان بزرگ» را اعلام کرد افزود:«من به اینجا نیامده‌ام تا هشدار بدهم اما بازگشتم تا به لبنان کمک کنم و آن را به سوی آینده‌اش رهنمون شوم.» به نوشته ازهاری، او به بیروت آمد تا رهبران فرقه گرای لبنان را به یافتن اجماع ترغیب کند تا هر چه زودتر در مسیر اصلاح قرار گیرند. او معتقد است که «راه هر گونه کمکی به لبنان از اصلاحات می‌گذرد».