رسیدن بازار سرمایه به تعادل پس از ریزش اخیر/ پتانسیل‌های جدید به بازار سرمایه معرفی شوند

اقتصادآنلاین – سارا محسنی؛ رضا خانکی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین گفت: شاخص بازار در حال رکورد زدن بود و بسیاری از افراد در انتظار ریزش عظیم بازار سهام بودند. نمیتوان گفت این ریزش شدید بود، اما شاهد ریزش ۳۰ درصدی در میانگین سهم‌ها بود. به دلیل بسته بودن برخی از سهم‌ها، شاخص به صورت بالانس شده اصلاح نکرد. اما بسیاری از سهم‌ها، ۱۵ تا ۳۵ درصد ریزش داشتند. 

وی افزود: همه منتظر ریزش بازار سرمایه بودند، اما من فکر میکنم حرکت بازار پس از این ریزش به صورت رشد تهاجمی گذشته نخواهد بود. سهم‌ها در قیمت‌های فعلی باید دست به دست شده تا بازیگران جدید وارد بازار سرمایه شوند.

خانکی اضافه کرد: همچنین پتانسیل‌های جدیدی باید به بازار معرفی شود. به دلیل اینکه برای مثال، بسیاری از سهم‌ها با دلار ۲۵ هزار تومانی، ارزشمند هستند یا پایین‌تر از ارزش خود معامله نمی‌شوند. اما با دلار ۱۵ هزار تومانی، گران به نظر می‌رسیدند. 

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اگر نرخ دلار به قیمت‌های بالاتر برسد، ممکن است موجب بالا رفتن قیمت سهم‌ها شود. اما به نظر نمی‌رسد که در کوتاه مدت این اتفاق رخ دهد. فرض من این است که برای مدتی، شاخص نوسانی خواهد بود و پس از گذشت چند ماه، به عددهای قبلی برسیم و حرکت به سوی اعداد بالاتر را نیز ببینیم.

وی اظهار داشت: من با ماهیت این حرکت موافق هستم که ورود حقوقی‌ها به جهت نقدشونده کردن بازار، عمل مناسبی است. یعنی اینکه ما همیشه با صف‌های خرید یا فروش مواجه شویم، برای بازار سرمایه مناسب نیست. به نظر من باید در کلان، حقوقی‌ها به معنای عام، اعم از سبدگردان‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهامداران بزرگ و... به نقدشوندگی بازار کمک کنند. 

خانکی بیان کرد: یعنی اگر سهم‌ها در صف‌های خرید زیاد و سنگین قرار می‌گیرند، حقوقی‌ها باید بدون صدمه به سهم اقدام به عرضه کنند. اما در صف‌های فروش در قیمت پایین نیز باید اقدام به خرید کنند تا افراد، توانایی خروج از بازار را به دست آورند. 

این کارشناس بازار سرمایه گفت: یکی از علل این امر که با صعودها یا ریزش‌های شدید مواجه می‌شویم، عدم آموزش درست موضوع بازارگردانی در میان اشخاص حقوقی در سطح کلان است و درنتیجه، ناچار به برگزاری جلساتی میان این اشخاص حقوقی هستیم. 

وی افزود: اگر بحث بازارگردانی شرکت‌های تامین سرمایه، سبدگردان‌ها، کارگزاری‌ها و... به درستی مورد استفاده قرار گیرد، بر سطح کلان بازار نیز اثرگذار است. برای مثال من در بسیاری از کانال‌ها در فضای مجازی دیده‌ام که به اشتباه از عدم عرضه حقوقی صحبت می‌کنند و این موضوع، منطقی نیست. به نظر من اشخاص حقوقی باید عرضه کرده تا به بازار سرمایه کمک کنند و به همان میزان نیز از هیجانات منفی در بازار کم کنند. یعنی هم در روزهای مثبت و هم در روزهای منفی بازار سرمایه، تاثیر خود را بگذارند. این در حالی است که برخی انتظار دارند اشخاص حقوقی در قیمت‌های پایین خریدار بوده، اما در قیمت‌های بالا سهم را به فروش نرسانند. 

خانکی تصریح کرد: اینکه در دو روز گذشته با حمایت حقوقی‌ها، بسیاری از صف‌های فروش جمع شده است، اتفاق خوبی است. اما به نظر من به همان میزان، قفل شدن سهم‌ها در صف‌های خرید، اتفاق خوبی در بازار نیست و در صف‌های خرید باید عرضه به اندازه کافی و مداوم صورت گیرد تا موضوع سهم‌زنی در بازار سرمایه کشور حل شود. 

این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: دامنه نوسان را باید در بازار سرمایه کشور، کانالیزه کرد. زیرا با دامنه نوسان ۵ درصد مثبت و منفی، همیشه با صف‌های خرید یا فروش مواجه خواهیم بود. 

وی اظهار داشت: نهادهای ناظر در سطح کلان در کشور نقش دارند و از ابزارهای خود در سطح کلان برای بازارگردانی استفاده می‌کند. اما این امکان وجود دارد که نهاد ناظر درگیر جزییات شود که این موضوع، دستکاری در بازار محسوب می‌شود یا این امکان وجود دارد که تا حد زیادی به صورت کلی نظارت کند و درواقع به نحوی، بازار را هدایت کند. 

خانکی گفت: بخشی که مربوط به هدایت بازار است، نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای دنیا وجود دارد. برای مثال در وال استریت نیز اگر سهم‌ها از درصد معینی در یک روز ریزش کنند، فعالیت بازار به مدت ۱۵ دقیقه متوقف می‌شود تا تصمیم‌گیری هیجانی صورت نگیرد. اما چون بازار سرمایه در دیگر کشورها کامل‌تر و نهادهای مالی قدرتمندتر هستند، این اتفاق کمتر رخ می‌دهد. اما در بازار سرمایه ما به دلیل عدم وجود پختگی کامل، هدایت نهاد ناظر بیشتر است.

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: اما در برخی از موارد، درجه این هدایت زیاد است. مانند اقدام به باز و بسته کردن نمادها در قیمت‌های مختلف، ابطال معاملات و... و این موضوع، مصداق دستکاری در بازار سرمایه است. اما برای مثال میتواند در سطح کلان با نسبت‌های اعتبارات، ورود صندوق‌ها به بازار سرمایه و دیگر ابزارها، اقداماتی انجام دهد. به نظر من نهاد ناظر باید اقدام به کوتاه کردن مراحل ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه کند، تا این شرکت‌ها مسئولیت را برعهده گیرند و نقش سازمان بورس کمتر شود. برای مثال، مجوز تعداد زیادی شرکت سبدگردان یا مشاور سرمایه‌گذاری را صادر کند.