ایران، پنجمین کشور مصرف کننده پلاستیک

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، شاید این‌بار ضرب و زور قانون بتواند محیط‌زیست ایران را از شر کیسه‌های پلاستیکی آزاد کند. هفته گذشته بود که خبر رسید لایحه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی در ایران درصورت تصویب کمیسیون زیربنایی دولت تا 2‌ماه آینده تقدیم مجلس می‌شود. حالا معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست از تدوین لایحه‌ جدید درباره کیسه‌های پلاستیکی خبر داده است. پیام جوهرچی دیروز گفت که این لایحه ۱۲بند دارد و ترکیبی از سیاست‌های تشویقی و تنبیهی برای کاهش مصرف پلاستیک در کشور است. بدین‌ترتیب لایحه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی در کشور، به‌زودی برای تصویب به مجلس ارسال می‌شود.

در این زمینه بخوانید

آخرین خبرها از تدوین طرح جامع مدیریت پسماند

تغییر کاربری نگران‌کننده زمین‌های کشاورزی در جنوب تهران

اعداد نگران‌کننده

 سالانه در جهان 320میلیون تن پلاستیک مصرف می‌شود که ایران با مصرف سالانه ١٠‌میلیون تن پلاستیک، پنجمین کشور مصرف‌کننده پلاستیک در دنیاست. بدین‌ترتیب تنها در 10سال اخیر، 100میلیون تن پلاستیک به طبیعت ایران سپرده شده که هر کیسه پلاستیکی، برای تجزیه‌شدن ٤٠٠ تا ٥٠٠ سال زمان نیاز دارد. این پرسش که عدد همه کیسه‌های پلاستیکی رها شده در طبیعت ایران چقدر است و چه حجمی از پلاستیک را نسل فعلی در ایران برای ساکنان 5 قرن آینده این سرزمین به ارث می‌گذارد، هنوز بی‌پاسخ است.

هر ایرانی روزانه به‌طور متوسط 3کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند که ۹۶درصد آنها مستقیم وارد سطل‌های زباله می‌شود. کیسه‌های پلاستیکی به‌دلیل ترکیباتی که دارند تجزیه ناپذیرند و تا ۴۰۰سال بدون آنکه تجزیه شوند در محیط باقی‌ می‌مانند و مواد شیمیایی آنها به‌تدریج به خاک و آب راه پیدا می‌کند و علاوه بر آلوده کردن این منابع، گونه‌های جانوری را نیز قربانی می‌کند و درنهایت وارد زنجیره غذایی انسان می‌شود.

جزئیات لایحه

 بیشتر بندهای لایحه کاهش مصرف پلاستیک در ایران تشویقی است. برای نمونه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به افرادی که از کیسه‌های پلاستیکی استفاده نمی‌کنند و کیسه‌های پارچه‌ای را جایگزین آن کرده‌اند تخفیف و خدمات ارائه می‌شود و کسانی که می‌خواهند از پلاستیک استفاده کنند هزینه‌ بیشتری برای استفاده از هر کیسه پلاستیکی پرداخت می‌کنند.

در این لایحه همچنین آمده است: تولید کیسه‌های پلاستیکی که جداره آنها کمتر از ۲۵میکرون است، ممنوع شود؛ چرا که کیسه‌های نازک در مقابل کیسه‌های ضخیم آسیب‌های بیشتری را برای محیط‌زیست به‌دنبال دارد و دیرتر در طبیعت تجزیه می‌شود. از دیگر پیشنهادها در لایحه کاهش مصرف پلاستیک، دادن فرصت 2 تا 5سال به صنایع تولید کیسه‌های پلاستیکی است تا از مواد اولیه تجدیدپذیر در تولید کیسه‌های پلاستیکی استفاده کنند.

یکی دیگر از محورهای لایحه مذکور، نظارت بر واحدهای فاقد پروانه است. برخی تولیدکنندگان کیسه‌های پلاستیکی پروانه بهره برداری ندارند و به همین دلیل دسترسی و نظارتی نیز بر آنها نیست. از این‌رو با وزارت صنعت هماهنگ‌شده است تا بتوان مشکل این واحدها را برطرف کرد. همچنین ضرورت فرهنگسازی درباره کاهش مصرف کیسه‌ از دیگر محورهای لایحه است. در گذشته تجربه بدی در زمینه قیمت‌گذاری بر کیسه‌های نایلونی وجود داشت و یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای که اقدام به این کار کرده بود با اعتراض مردم روبه‌رو شد. به همین دلیل برای اجرای بیشتر سیاست‌های تنبیهی نیاز به آموزش عمومی است.

قیمت اندک، بلای جان محیط‌زیست

عواقب زیانبار مصرف کیسه‌های پلاستیکی در جهان چنان بدیهی است که برخی کشورهای آفریقایی نیز مصرف این تولیدات را ممنوع کرده‌اند، ولی کیسه‌های پلاستیکی در ایران به‌دلیل قیمت اندک به آسانی تولید و مصرف می‌شوند. در سایه تولید انبوه محصولات پتروشیمی در کشور، قیمت هر کیلو کیسه پلاستیکی درجه یک، کمتر از 15هزار تومان است. این یعنی هر کیسه حدود 80تومان قیمت دارد. در مقابل در کشوری نظیر آلمان، قیمت هر کیسه پلاستیکی، 17هزار تومان است. بدین‌ترتیب هر کیسه در این کشور 200برابر قیمت‌ این محصول در ایران، فروخته می‌شود تا کمتر کسی سراغ استفاده از کیسه‌های پلاستیکی برود.