ترکیه چگونه کرونا را مدیریت می‌کند؟
اگر به پرونده کشورهای مختلف در حوزه مدیریت کرونا نگاهی داشته باشیم، می‌بینیم که هر کشوری به سبک و شیوه خاص خود به دنبال مهار این بحران است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، شیوه انتخابی هر کشور گاه از سوی سایر کشورها مورد انتقاد قرار می‌گیرد و گاه به الگویی برای تبعیت و پیاده‌سازی تبدیل می‌شود. ترکیه یکی از کشورهایی است که اعلام شیوع کرونا در آن با حاشیه‌هایی همراه بود و همزمان شیوه انتخابی رجب طیب اردوغان برای مهار این اپیدمی نیز انتقادهایی در داخل و به خصوص فضای مجازی ترکیه به راه انداخته است.
هفته گذشته وزارت کشور ترکیه ناگهان اعلام کرد که قصد دارد در 31 شهر این کشور 48 ساعت قرنطینه کامل اعلام کند. این در حالی بود که ترکیه پیش از آن رویکرد محافظه‌کارانه‌ای را در قبال این ویروس اعمال می‌کرد و حتی وزیر بهداشت این کشور نقدهایی را به ایران در مدیریت بحران کرونا و عدم قرنطینه شهر قم وارد دانسته بود.
هنگامی که سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه قرنطینه عمومی را اعلام کرد ناگهان هزاران نفر از مردم برای تامین مایحتاج خود به خیابان‌ها آمدند و عملا کار از دست دولت خارج شد. سویلو برای این شیوه اعلام قرنطینه به‌شدت مورد نقد قرار گرفت و در نهایت روز یکشنبه از سمت خود استعفا داد . استعفایی که با مخالفت رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه روبه رو شد.
به نوشته آسوشیتدپرس، سویلو یکی از چهره‌های ارشد و نزدیک به رجب طیب اردوغان است. سویلو در بیانیه‌ای که در حساب کاربری خود در توییتر منتشر کرد، نوشت: «مسوولیت اجرای تصمیم پلیس برای اعمال قرنطینه در راستای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا کاملا برعهده من است و از سمت خود کناره‌گیری می‌کنم.» ساعتی پس از این استعفای توییتری، دفتر ریاست‌جمهوری ترکیه طی بیانیه‌ای اعلام کرد که استعفای وزیر کشور پذیرفته نشده است.
بیشترین نقد به روش انتخاب شده از سوی وزیر کشور، مدت زمان اندک در نظر گرفته شده برای مراجعه مردم به مراکز خرید و تهیه مایحتاج لازم در دوره قرنطینه بود. زمان اجرای قرنطینه تنها دوساعت قبل از شروع آن اعلام شد. در نتیجه هزاران نفر بدون ماسک و هرگونه تجهیزات بهداشتی برای خرید کالا به سمت فروشگاه‌ها هجوم بردند. این در حالی بود که استفاده از ماسک در سراسر ترکیه اجباری است. بسیاری از منتقدان می‌گویند اتخاذ چنین روشی از سوی وزیر کشور که سال‌هاست در عرصه سیاست داخلی ترکیه فعال است و از 2016 نیز به عنوان وزیر کشور دولت اردوغان در کابینه او حضور دارد، بعید بود.
سویلو 50 ساله در سال 2012 از حزب دموکراتیک به حزب عدالت و توسعه پیوست و از آن زمان به عنوان جانشین بالقوه اردوغان و به عنوان یکی از رقبای اصلی داماد رییس‌جمهور برات آلبایراک وزیر دارایی کنونی ترکیه شناخته می‌شود.
اگر استعفای سویلو پذیرفته می‌شد، او پس از وزیر حمل و نقل دومین وزیری بود که قربانی بحران کرونا می‌شد. در ترکیه نزدیک به 60 هزار مبتلا به ویروس کرونا وجود دارد و تاکنون بیش از 1200 نفر در این کشور جان خود را بر اثر شیوع این ویروس از دست داده‌اند. ترکیه در ابتدا خروج افراد زیر 20 سال و بالای 65 سال از منازل را ممنوع اعلام کرد.به نظر می‌رسد که سیاست آنکارا ممانعت از متوقف شدن چرخه اقتصادی ترکیه در نتیجه کرونا بود. اکنون نیز مشخص نیست که اگر قرنطینه کوتاه‌مدت به پایان برسد چه اتفاقی رخ خواهد داد.
ترکیه سعی کرد با تکیه بر استراتژی محدود کردن رفت و آمد در سطح کشور بحران را کنترل کند، اما نکته اینجا بود که همه‌گیری کرونا در ترکیه شیب صعودی بسیار زیادی پیدا کرده و در نهایت دولت را مجبور به اعمال قرنطینه 48 ساعته کرد. اردوغان با استناد به نگرانی‌های اقتصادی، در برابر درخواست‌ها برای اقدامات سختگیرانه در ترکیه مقاومت می‌کند اما با بالارفتن میزان شیوع این بیماری و فاصله چند هفته‌ای برای رسیدن به اوج، بسیاری بر این‌باورند که در نهایت دولت مجبور است محدودیت‌های بیشتری را اعمال کند.
11 مارس ترکیه اولین مورد ابتلا به کرونا در کشور را تایید کرد. سازمان بهداشت جهانی هفته گذشته هشدار داد که نگرانی جدی در خصوص ترکیه وجود دارد چرا که این کشور می‌تواند شاهد افزایش چشمگیر ویروس باشد.
اردوغان بارها از شهروندان ترکیه‌ای خواسته تا به صورت داوطلبانه در خانه بمانند. اما گفته است که کشور در صورت عدم موفقیت در جلوگیری از سرایت اقدامات سختگیرانه‌تری را در نظر خواهد گرفت. اردوغان هفته گذشته طی سخنانی عنوان کرده بود که مهم‌ترین مساله ما اکنون تداوم تامین نیازهای اساسی کشور و همچنین ادامه مداوم تولید برای حمایت از صادرات است. چرا که ترکیه کشوری است که در هر شرایطی باید تولید را حفظ کند و اطمینان حاصل کند که چرخ‌های تولید در حال چرخش است و به کار ادامه می‌دهد.
ترکیه با بستن مرزهای خود با ایران و متوقف کردن پروازها از چین و ایتالیا از جمله اولین کشورهایی بود که سعی کرد اقدامات سختگیرانه برای مقابله با کرونا انجام دهد. از آن زمان عملا همه پروازهای ورودی به ترکیه متوقف شده و پروازهای داخلی نیز محدود شده و ایست‌های بازرسی جاده‌ای برقرار شده تا جلوی سفرهای غیرمجاز و غیرضروری گرفته شود. اما با وجود این موضوع هنوز دولت نتوانسته جلوی شیوع سریع و رو به رشد این بیماری را بگیرد.
در ترکیه به مانند بسیاری از کشورهای دیگر مدارس، کافه‌ها، کلوپ‌های شبانه و آرایشگاه‌ها تعطیل شد و برنامه‌های ورزشی و نماز در مساجد را نیز لغو کردند. دولت اگرچه ممنوعیت خروج افراد بالای 65 سال را از خانه اعمال کرد اما از آنجایی که جوانان بر این باور بودند که از این بیماری مصون هستند به گردهمایی‌های خود ادامه می‌دادند تا اینکه این ممنوعیت برای افراد زیر 20 سال نیز اعمال شد.
به نوشته آسوشیتدپرس اکنون حداقل 156 شهر و روستا تحت قرنطینه قرار گرفته‌اند و ساکنان قادر به ترک خانه‌های خود نیستند. همچنین استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی مانند سوپرمارکت‌ها اجباری است و دولت نیز آن را رایگان توزیع می‌کند. تا قبل از تعطیلی شنبه و یکشنبه در ترکیه بسیاری از فروشگاه‌ها و مشاغل در استانبول باز بودند و حتی مردم از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کردند و حتی از سواحل نیز استفاده می‌شد. اکرم امام اوغلو شهردار استانبول اخیرا اعلام کرد علی‌رغم اعمال محدودیت‌ها کماکان 64 درصد مردم بیرون از خانه حضور داشتند. این در حالی است که استانبول با حدود 60 درصد موارد ابتلا به ویروس کرونا تبدیل به مرکز شیوع ویروس در ترکیه شده است و امام اوغلو معتقد است اگر بنا نیست کل کشور قرنطینه شود حداقل این شهر در شرایط قرنطینه قرار گیرد. امام اوغلو به آسوشیتدپرس گفت: باید هرگونه تماس در استانبول متوقف شود و ما اصرار داریم که فعالیت‌ها در شهر نیز کاهش یابد. گفتنی است اکرم امام اوغلو از جمله شخصیت‌هایی است که می‌تواند آینده اردوغان را در انتخابات 2023 با چالش مواجه کند. کان سلسوکی، رییس اندیشکده تحقیقات اقتصادی استانبول معتقد است که استراتژی دولت بر کاهش تدریجی تحرک با هدف جلوگیری از توقف کامل چرخه اقتصاد استوار است. اما وی عنوان کرد اگر منحنی ابتلا کماکان سعودی باشد قطعا اقتصاد در ترکیه قفل خواهد شد. ارهان بابا، حسابدار 25 ساله مقیم استانبول می‌گوید با وجود خطرات موجود در خصوص این ویروس مجبور است که به سرکار برود. او عنوان می‌کند که باید بیرون باشد و مجبور است از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنم و باید به ادارات و بانک نیز بروم. وزارت کشور ترکیه اخیرا اعلام کرد که بیش از 6هزار سالخورده به جرم نقض قوانین خروج از منزل جریمه شدند. حدود 102 دادخواست نیز برای جوانان در سراسر کشور تنظیم شده تا جریمه شوند و 149 نفر نیز تحت پیگرد قانونی قرار دارند. همچنین 18779 نفر نیز به دلیل نقض قوانین مربوط به قرنطینه در دو روز آخر هفته مجازات شده‌اند.
اورشلیم پست نیز در گزارشی عنوان کرد که رسانه‌های ترکیه در چند ماه گذشته تلاش کرده‌اند تا به نحوی نشان دهند که دولت ترکیه در مبارزه با کرونا موفق عمل کرده است. اما حالا میزان شیوع این بیماری در ترکیه به حدی است که احتمال پیشی گرفتن از ایران نیز وجود دارد. حدود 8مارس بود که دیلی صباح مدعی شد ترکیه در زمینه مبارزه با ویروس کرونا تخصص خاصی دارد و این کشور از هرگونه ویروس کرونا پاک است. اما حقیقت ماجرا این نبود و دولت تلاش کرد تا وانمود کند هیچ موردی در کشور وجود ندارد.
با گسترش و شیوع این بیماری آنادولو در تاریخ 12 آوریل گزارش‌هایی را در راستای بدتر نشان دادن وضعیت سایر کشورها در مبارزه با کرونا نشان داد تا مشخص کند کشورهای دیگر در این زمینه ناکام مانده‌اند. در این گزارش آمده است که حتی رسانه‌های ترکیه انتقادات به مراتب کمتری نسبت به رسانه‌ها در ایران علیه دولت انجام می‌دهند. این موضوع کمک کرده که آنکارا و دولت اردوغان از هرگونه انتقاد به دور باشد. گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت تصمیم‌های خود را بدون اطلاع شهرداران اعمال می‌کند و گفته می‌شود شهردار شهری مانند استانبول که توسط جناح رقیب اداره می‌شود از قرنطینه 48 ساعته باخبر نبوده است. از سوی دیگر در شرایطی که ترکیه خود با مشکلات جدی برای مبارزه با کرونا مواجه است رهبران این کشور برای کمک به کشورهای دیگر از جمله انگلستان بسته‌های تجهیزات ارسال می‌کنند. بر اساس لیستی که منتشر شده ترکیه علاه بر انگلیس به اسپانیا، ایتالیا، ایالات متحده، چندین کشور حوزه بالکان، تونس و لیبی کمک‌هایی را ارسال کرده است. حال باید در آینده دید که ترکیه کاملا بی‌نیاز از این تجهیزات ارسالی خواهد بود و همان‌گونه که مقامات این کشور می‌گویند نیاز به هیچ کمکی نخواهند داشت.
