نارسایی قلبی جنین را چطور تشخیص دهیم؟
بیماری‌های قلبی حین تولد که به آنها بیماری مادرزادی می‌گویند، بیماری‌هایی هستند که هنگام تولد در نوزاد وجود دارد و زمینه‌ساز و عامل آن در بسیاری از موارد ژنتیک است که از پدرومادر به ارث می‌رسد و نباید آن را ارث رسیده از مادر دانست.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، بیماری‌های مادرزادی قلبی به 2نوع ساده و پیچیده تقسیم می‌شوند. کبودی و تنگی دریچه‌های قلب از شایع‌ترین نارسایی‌های قلبی است که در نوزادان دیده می‌شود و برای پیگیری درمان آن باید جدیت لازم از سوی والدین نوزاد صورت گیرد. قلب از 4حفره شکل گرفته است که به 2حفره فوقانی دهلیز گفته و 2حفره تحتانی بطن نامیده می‌شود. بین آنها دیوارهای وجود دارد که این دیواره‌ها می‌تواند دچار نقص‌هایی شود که شایع‌ترین بیماری قلبی مادرزادی در این بخش است که به آن سوراخ می‌گویند. بخشی دیگر از نقص‌ها مربوط به دریچه‌های قلب است که نارسایی دارد. البته موارد پیچیده‌تری هم داریم که شامل هر دوی این موارد و مواردی بیشتر در بخش‌های دیگر قلب نیز می‌شود. براساس این نارسایی‌ها، تغییراتی در فیزیولوژی قلب رخ می‌دهد و به این دلیل، قلب نمی‌تواند عملکرد صحیحی از خود نشان دهد و از این رو، ضعف درکودک را می‌توان مشاهده کرد.
نقش والدین در شناخت بیماری قلبی نوزاد
بخشی از تشخیص بیماری برعهده پزشک معاینه‌کننده است، اما بسیاری از علائم را والدین می‌توانند در کودک خود متوجه شوند. عامل سرخی لب‌ها، انگشتان بدن و بخش‌های دیگر کمبود اکسیژن خون است که می‌تواند منجر به سرخی شود. وقتی اکسیژن در بدن به‌خوبی توزیع نمی‌شود، لب‌ها رنگ کبود یا آبی پیدا می‌کند و این علائم در انتهای انگشت دست هم دیده می‌شود. با روش‌های نوینی که در درمان پزشکی وارد شده است، اکثر بیماری‌های قلبی در بدو تولد درمان‌شدنی است.
والدین باید بدانند که اغلب بیماری‌های قلبی قابل درمان هستند و تنها یک بخش از بیماری‌هاست که درمان آن غیرممکن یا سخت است. هر بیماری که سابقه‌ای از بیماری قلبی داشته است، باید همواره ارتباط خود را با پزشک قلب خود حفظ کند تا هرگونه تحول و تغییری در سیستم بدن از سوی پزشک رصد شود و منجر به بروز مشکل برای نوزاد در دوران کودکی و حتی بزرگسالی او نشود.
کدام مادران باردار مراقب قلب جنین خود باشند؟
فرض را همیشه بر این می‌گیریم که جنین در حال رشد از نظر قلبی سالم است و نباید مادرانی که باردار هستند استرس این موضوع را که ممکن است فرزند آنها با نارسایی قلبی به دنیا بیاید، داشته باشند. تنها گروه‌های خاصی از مادران باردار هستند که باید جنین آنها از نظرسلامت قلب مورد بررسی‌های دقیق قرارگیرد. وقتی در خانواده بچه‌ای در اطرافیان نزدیک بیماری قلبی داشته است، مادر باید جنین خود را از نظر سلامت قلب مورد بررسی پزشکی قرار دهد. اما کدام دسته از مادران باید اهمیت بیشتری به سلامت قلب جنین نوزاد خود بدهند؟ مادرانی که مشاغل خاصی مانند سروکار داشتن با مواد شیمیایی آسیب‌زا دارند، مادران مصرف‌کننده قرص‌های خاص به‌دلیل بیماری ، مادران مبتلا به بیماری‌های ویروسی و عفونی مانند سرخچه در دوران بارداری و زمینه‌های ژنتیک، از جمله مواردی هستند که باید با استفاده از تجهیزات پزشکی مانند اکوکاردیوگرافی و دیگر آزمایش‌ها برای اطمینان از سلامت قلب جنین آنها بررسی شود و در صورت بروز هرگونه مشکل، از برو زتبعات منفی احتمالی با انجام درمان‌های به‌موقع جلوگیری به عمل آید.
تشخیص نارسایی قلب در جنین شدنی است، اما...
مادران بارداری را می‌بینیم که 2هفته قبل از وضع حمل، به پزشک مراجعه می‌کنند و می‌گویند که فرزندشان دچار نارسایی قلبی است و سؤال می‌کنند که آیا می‌توان برای جنین در این ایام کاری کرد یا نه؟ هفته‌های 16تا 18بارداری معمولاً قلب در اکوکاردیوگرافی جنین قابل مشاهده نیست و بعد از هفته 18بارداری هم به‌دلیل برخی شرایط که مجوز سقط جنین در موارد خاص داده می‌شود، ممکن است تا این مدت بیماری قلبی کودک قابل شناسایی نباشد. تشخیص بیماری بعد از این هفته به پزشک کمک می‌کند که بیماری کودک را کنترل کند و بتواند راه‌های درمان مناسب را برای درمان نارسایی قلبی در نوزاد اجرایی کند. در بسیاری از موارد، اکوکاردیوگرافی نمی‌تواند سوراخ‌های ریز در دیوارهای قلب را تشخیص دهد. در دوران جنینی، تا حد بالایی این نقص قابل تشخیص است، اما این تشخیص صددرصدی نیست، اما تشخیص زودهنگام بیماری با استفاده از درمان‌های رایج صددرصد شدنی است و با درمان به‌موقع مشکلی برای نوزاد ایجاد نمی‌کند.
نارسایی قلبی از چه سنی خود را نشان می‌دهد؟
علائم و نشانه‌های بیماری قلبی در3دسته سنی نوزادی تا دوسالگی، سنین پیش‌دبستانی، سن دبستان و نوجوانی بروز می‌کند. در دوران نوزادی و شیرخوارگی، نوزاد نمی‌تواند مشکل خود را بیان کند و این والدین هستند که باید به موضوع توجه کنند. متأسفانه والدین ایرانی کمتر وزن بچه خود را کنترل می‌کنند. یکی از نشانه‌های شایع در بیماری قلبی وزن‌گیری است. از نظر رشد، بچه عقب می‌افتد و رنجور و بی‌قرار است و در شیر خوردن دچار تنگی نفس یا تندی تنفس و تعریق هنگام شیرخوردن می‌شود. مجموعه‌ای از این عوامل نشان‌دهنده نارسایی قلبی است و یک عامل را نباید به تنهایی دلیلی برای نارسایی قلبی نوزاد دانست. کبودی رنگ لب نوزاد، خصوصا در 28روز نخست تولد هم دلیلی بر نارسایی قلبی نیست، اما اگر هنگام خواب یا آرامش بچه این کبودی وجود دارد این مسئله زنگ هشداری برای بیماری است. در دوره پیش دبستانی نیز، اگر می‌بینیم بچه هنگام بازی زود خسته می‌شود و تنفس تندی دارد یا درد سینه دارد این مسئله می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد. در دوره دبستان تا راهنمایی هم بچه از ناتوانی خود صحبت می‌کند و از تپش قلب حرف می‌زند که این مسئله را باید جدی گرفت و برای درمان او اقدام کرد. توصیه می‌شود قبل از تمرین‌های سخت ورزشی یا فعالیت‌های پرتحرک بدنی فرزندتان، حتما قلب او را بررسی کنید و تا زمانی که از سلامت قلبی او اطمینان پیدا نکرده‌اید از فرستادنش به کلاس‌های ورزشی خودداری کنید.
