پنل تنظیم‌گری نوآوری؛ مشوق یا مانع؟
به همت برنامه توسعه اکوسیستم نوآوری ایران (تانا) ذیل پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف، در جریان سومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی و در سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار گردید.
به گزارش اقتصادآنلاین، در این پنل، مهدی الیاسی، معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مهدی محمدی، دبیر ستاد فناوری‌های حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی، میثم نریمانی، عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فناوری و علی مجیدی، رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل گروه پیشتاز به تشریح دیدگاه‌های خود پیرامون موضوع پنل پرداختند.
در این نشست مباحثی، چون تنظیم‌گری نوآوری و ایفای نقش حاکمیت، جایگاه تنظیم‌گری و اقتصاد دانش بنیان در کشور، نهادهای تنظیم‌گر، مشروعیت بخشی، چالشهای اقتصاد دیجیتال و پلتفرمها و توجه به فیلترینگ مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
مهدی الیاسی، معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به این که برای رسیدن به اقتصاد نوآو،ر توجه به دو موضوع شکل‌گیری و توانمندسازی شرکت‌ها و هم تکاملی در نهادهای تنظیم‌گر ضروری است افزود هم-تکاملی در سیستم باعث می‌شود که تمام بخش ها با هم رشد کرده و یکپارچه شوند. در وضعیت فعلی با چند مورد مساله تنظیم‌گری جدی و بزرگ مواجه هستیم . اولین مساله تنظیم‌گری در جامعه ما، تقابل سنت و مدرنیته می‌باشد، بدین صورت که وجود نوآوری در کارکرد بخش‌هایی که در حال حاضر در حال کار بصورت سنتی هستند تغییراتی را بوجود می‌آورد. مساله دوم تنظیم‌گری، ارزیابی تاثیرات است .بدین معنی که ورود تکنولوژی های جدید یک اثراتی در اکوسیستم اقتصادی، اجتماعی ، امنیتی و ... دارد که باید بتوان اثرات آن را فهمید و کنترل کرد. در همه تکنولوژی های جدید توجه به ارزیابی تاثیر ضروری است .
مساله دیگر تنظیم‌گری، مساله محتوای داخلی است که چگونگی طراحی بخش در این مرحله مورد توجه قرار می‌گیرد.
الیاسی با تأکید بر این نکته که ورود محققین نوآوری و سیاستگذاری در حوزه‌های مختلف تنظیم‌گری در حکمرانی و نوآوری مشهود و لازم است، اظهار داشت که این افراد باید به صورت موردی در حوزه‌های مختلف ورود کنند، چرا که هر بخش ملاحظات و زوایای مختلف مربوط به خود را داراست و توجه به ظرافت-ها و پیچیدگی‌های هر بخش لازم و ضروری است.
چالشهای کلیدی اقتصاد دیجیتال
در ادامه این نشست، محمدی، دبیر ستاد فناوری‌های حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی به بیان دیدگاه‌های خود در حوزه تنظیم‌گری اقتصاد دیجیتال پرداخت. از دیدگاه وی، اگر فناوری‌های حوزه دیجیتال را بعنوان یک نظام فناورانه نوظهور ببینیم و از منظر کارکردی به آن نگاه کنیم، بدون شک یکی از مؤلفه‌های مهم برای اینکه یک نظام نوظهور را بتوانیم داخل جامعه ای جا بندازیم مفهمومی به نام مشروعیت بخشی است بدین معنی که تا شما چیزی را به رسمیت نشناسید به آن مشروعیت نداده‌اید. وقتی برای چیزی تنظیم‌گری و مقررات ندارید به این معنی است که آن را به رسمیت نشناخته و به آن مشروعیت نداده‌اید.
وی در ادامه افزود، چالشهای اقتصاد دیجیتال بر حوزه مقرارت‌گذاری حوزه دیجیتال تاثیرگذار است. این چالش‌ها شامل سرعت، تغییرات، طراحی متناسب با هدف، اجرای مقررات و مسئولیت پذیری، انحصار و دسترسی به داده‌ها می‌‌باشند.
دبیر ستاد فناوری‌های حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمند سازی، در ادامه سخنان افزود از سال 2015 به بعد، در سه حوزه هوش مصنوعی، حریم خصوصی و داده‌ها و موضوعات مرتبط با انحصار رقابت، تنظیم‌گری نوآوری بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
چالش تنظیم‌گری پلتفرمها برای کشور
نریمانی ، عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فناوری در این نشست اظهار داشت: موضوع تنظیم‌گری پلت فرم‌ها و چالش‌هایی که برای کشور ایجاد کرده است، موضوع بسیار مهمی است. وی اولین چالش پلتفرمها را چگونگی به رسمیت شناختن آن‌ها عنوان نمود و ادامه داد اینکه چه حدی از مسئولیت پذیری با میزبان است و چه حدی از آن با کسانی است که به عنوان کاربر وارد شده‌اند، موضوع بسیار مهمی در تنظیم‌گری پلتفرمها است. عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فناوری، عوامل تعیین کننده حد مسئولیت را میزان مبادلات در سه حوزه اصلی دیتا، مالی و خدمت بین پلت فرم و کاربر دانست.
علاوه بر این مسایل مرتبط با بزرگ شدن مقیاس پلت فرم‌ها و شکل گیری انحصار نیز در حوزه تنظیم‌گری نوآوری و فناوری بسیار حائز اهمیت است . تنظیم‌گری نوآوری با توجه به بخش آن متفاوت است، لذا نیاز است تا افرادی به صورت ویژه مسائل حوزه را مورد بررسی قرار دهند.
موضوع فیلترینگ بایستی در حوزه تنظیم‌گری رسیدگی شود
مجیدی، رییس هیئت مدیره و مدیر عامل گروه پیشتاز، که در این نشست به عنوان نماینده جامعه کسب و کار حضور داشت، با اشاره به سایت‌های دانلودی مسدود شده ادامه داد حوزه IT وسیع است و نوع خدماتی که ارایه می شود بسیار گسترده است، یکسان بودن شرایط برای بازیگران مختلف فعال در این حوزه دارای اهمیت بسیاری است.بدین معنی که اگر چندین بازیگر مختلف در این حوزه فعالیت می‌کنند بتوانند از شرایط یکسانی برخوردار باشند و به شکلی نباشد که یکسری سایت‌ها بر اساس اطلاعات کمیته فیلترینگ مسدود شوند و سایت‌های دیگر با همان محتوی به فعالیت خود ادامه دهند. در حوزه تنظیم‌گری به این مسائل باید پرداخته شود.
مجیدی با تأکید بر اینکه، شکل‌گیری نظام صنفی در حوزه فناوری اطلاعات اتفاق بسیار خوبی است زیرا بخشی از تنظیم‌گری به این نظام برمی‌گردد و هیچ کسی بهتر از بازیگران خود آن حوزه نمی‌دانند که مشکلات آن چیست.
ایشان در ادامه، توجه به تولید محتوی را بسیار ضروری داسنت و عنوان نمود که از دغدغه های اصلی بخش حاکمیتی، توجه به محتوای در دسترس و توجه به سطح ممیزی محتوی است . وی ادامه داد در تولید محتوا باید جلوی انحصار گرفته شود چون اگر انحصار بخواهد به وجود بیاید قطعا فساد در بخش خصوصی به وجود می‌آید و این مخالف رقابت سالم خواهد بود.
وی افزود مورد دیگر در این حوزه اتفاق افتاده این است که با توجه به اینکه شفافیت در قوانین به وجود آمده است، قطعا سرمایه‌گذاران جدید در این بازار به وجود خواهند آمد چون قوانین مشخص است و کار کاملا قانونی است و این باعث می شود ریسک سرمایه از بین برود و فعالان حوزه افزایش پیدا کنند. قبلا سایت‌ها به ممیزی انجام نمی‌دادند و عملا یک کپی کار بودند یعنی از یک مأخذ جهانی یک فایل را دریافت می کردند و بدون اینکه هیچ کاری در محتوا انجام دهند فقط در سایتشان نشر می‌دادند. در حالیکه الان در رقابت جدید که ایجاد شده هم باید ممیزی انجام دهند هم یکی سری مجموعه ها هستند که وارد ارزش افزوده شدند یعنی برای فیلم های خارجی دوبله و زیر نویس فارسی می‌گذارند و خود اینها باعث شده استودیوهای زیادی فعال شوند. این موضوع سبب اشتغالزایی شده است.
