هراس بورس‌بازان از غول ناشناخته نقدینگی / شاخص کل سهام یک پله عقب‌نشینی کرد

اقتصادآنلاین - مهدی فاضل؛ بازار سهام ایران مانند روز گذشته معاملات متعادلی را تجربه کرد. دقیقاً مانند دیروز، بورس ایران در 5 دقیقه ابتدایی معاملاتش را با هیجان مثبت شروع کرد و رفته‌رفته فشار عرضه‌ها بیشتر شد تا جایی که در ساعت 9:55 شاخص به مقدار 409هزار و 44 واحد رسید و نتواست از این مقدار پایین‌تر برود. به تدریج، حمایت‌ها در برخی از گروه‌های بزرگ موجب شد تا فشار فروش کمتر شود و در نهایت شاخص کل با 886 واحد منفی نسبت به روز گذشته در مقدار 409هزار و 807 واحد در پایان معاملات بسته شد.

نمادهای تأثیرگذار

نمادهای فارس و فولاد در مجموع با تأثیر منفی 822 واحدی، مؤثرترین نمادها روی روند شاخص کل بودند. هلدینگ خلیج فارس که قیمت هر سهمش اخیراً از 1000تومان نیز عبور کرده بود، در پایان معاملات امروز با 1.66 درصد ریزش در قیمت پایانی به صورت میلیمتری بالای 1000 تومان ماند. در نماد فولاد نیز افزایش عرضه‌ها تا پایان معاملات در بازار را شاهد بودیم و در نهایت در قیمت 3844 ریالی بسته شد. بانک ملت با نماد «وبملت» امروز معاملات مثبتی را تجربه کرد و با 3.7 درصد افزایش قیمت نسبت به روز گذشته، جزو معدود دانه‌درشت‌های بازار بود که تأثیر مثبت قابل توجهی روی شاخص کل داشت. نمادهای فخوز، جم، کچاد و اخابر جزو دیگر نمادهای تأثیرگذار روی روند شاخص کل بودند.

از دید بورس‌بازان، شرکت‌های کوچک‌تر همچنان جذاب‌ترند

نکته حایز اهمیت بازار امروز، رشد 1303 واحدی شاخص هم‌وزن بود که نشان می‌دهد بازار همچنان نسبت به شرکت‌های کوچک‌تر اقبال بیشتری از خود نشان می‌دهد. مقدار این شاخص در پایان معاملات امروز به 128هزار و 91 واحد رسید تا از ابتدای سال تا به حال، بیش از 288 درصد بازدهی داشته باشد.

از آن‌جا که شاخص هم‌وزن، نماینده کلیت بورس و تک‌تک سهام آن به صورت مساوی است، بدین معنی است که اگر معامله‌گری از تک‌تک نمادهای بورسی به مقدار مساوی در ابتدای سال سهام می‌خرید، میزان دارایی او تا به حال بیش از 3.88 برابر ارزش دارایی او در ابتدای سال بود. از آن سو، شاخص کل بورس با درنظرگرفتن بزرگی شرکت‌ها محاسبه می‌شود و از این جهت، نماینده کلیت بازار به صورت موزون است. شاخص کل بورس از ابتدای سال تا به حال حدود 129 درصد بازدهی داده که از نصف بازدهی شاخص هم‌وزن نیز کمتر است. از آن‌جایی که شرکت‌های کوچک، تأثیری مساوی با شرکت‌های بزرگ در تغییردادن شاخص کل هم‌وزن دارند، و از آن سو حرکت قیمتی شرکت‌های کوچک‌تر با مقاصد سفته‌بازی بسیار راحت‌تر از شرکت‌های بزرگ است، بازدهی بسیار بالای برخی شرکت‌های کوچک و بعضاً تشکیل حباب در قیمت سهمشان، موجب شده تا بازدهی شاخص هم‌وزن تا به حال بسیار بیشتر از بازدهی شاخص کل باشد.

به نظر می‌رسد با وجود جاماندن شرکت‌های بزرگ‌تر نسبت به شرکت‌های کوچک بازار از منظر رشد قیمت سهامشان، بازار همچنان روی شرکت‌های کوچک‌تر حساب بیشتری باز کرده و به سهامداران عمده شرکت‌های بزرگ اعتماد ندارند. ایجاد این شکاف و دودستگی موجب شده تا بسیاری از شرکت‌های بزرگ بازار از منظر تحلیلگران بنیادی همچنان ارزنده باشند؛ ولی روند هیجانی موجود در بازار فعلی، ظاهراً به تحلیل صورت‌های مالی و ارزندگی شرکت‌ها توجهی ندارد.

ورود پول ناشناخته؛ ریشه تردید تحلیلگران و قدیمی‌ترهای بازار 

در محافل بورسی، روند آتی بازار برای اکثر تحلیلگران و سابقه‌دارهای بازار، حتی حرفه‌ای‌ها، مبهم شده است. در طول یک سال گذشته، تقریباً هر زمان که شاخص کل بورس برای یک یا دو روز در محدوده‌های منفی یا متعادل نوسان می‌کرد، عمده معامله‌گران دچار نگرانی از ورود به یک اصلاح عمیق می‌شدند. بازار این روزها نیز مصداقی از همین مسأله است که رشد شارپ اخیر شاخص کل، بدون اصلاح زمانی مناسب (فارغ از هفته شهادت سردار سلیمانی)، به این نگرانی‌ها دامن می‌زند. البته برخی نیز همچنان خوش‌بین‌اند و معتقدند بازار با ورود سیل عظیمی از نقدینگی بدعادت شده و احتمالاً به این زودی اصلاح عمیقی را نخواهد داشت. ریشه همه این تردیدها و دودستگی‌ها، ورود نقدینگی عظیم و بی‌سابقه‌ای در طول یک سال گذشته به بازار است که به نوعی برای فعالان قدیمی بازار گنگ و ناشناخته است. این مسأله که این پول زیاد موجود در بازار تا چه زمانی به بازار وفادار خواهد ماند، علت اصلی تردید و ابهام معامله‌گران است.

چیزی که نقدینگی واردشده به بازار تا به حال نشان داده، بی‌اعتبارکردن تمام تحلیل‌های تکنیکال و بعضاً بنیادی است که ترس بازار را دوچندان کرده است. احتیاط معامله‌گران برای رستگاری نهایی در این سیل نقدینگی، از الزامات اصلی برای ادامه بازی در بازار سهم خواهد بود.