توکیو 2020 گرم‌ترین المپیک تاریخ

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، چنین گرمایی باعث شد تا برگزارکنندگان المپیک 1964 توکیو، تاریخ برگزاری مسابقات را به تعویق بیندازند و به جای تابستان از 18 مهر ماه المپیک را آغاز کنند. سال آینده اما المپیک توکیو از سوم مرداد آغاز می‌شود و تا نوزدهم مرداد ادامه خواهد داشت. در این تاریخ در ژاپن موج گرما به اوج خود می‌رسد، توکیو گرم‌ترین روزهای خود را سپری می‌کند و این موضوع می‌تواند ورزشکاران، تماشاگران، کارگران و داوطلب‌های برگزاری مسابقات را به خطر بیندازد. کمیته بین‌المللی المپیک در سال 2013 هنگام انتخاب میزبان، شرایط آب و هوایی خاص توکیو را در نظر گرفت. اما چرا اصرار وجود داشت که بازی‌ها حتما در این تاریخ برگزار شوند؟ دیک پوند، عضو با سابقه کمیته بین‌المللی المپیک و رییس سابق کمیته مذاکرات تلویزیونی در این خصوص گفته:«زمان برگزاری بازی‌ها اساسا توسط تلویزیون‌ها و رسانه‌های امریکایی هدایت می‌شود.» برنامه مسابقات المپیک به طور رسمی توسط کمیته بین‌المللی المپیک تنظیم می‌شود اما از آنجا که سه‌چهارم درآمد این کمیته از طریق حق پخش تلویزیونی تامین می‌شد و نیمی از این حقوق توسط شبکه امریکایی NBC پرداخت می‌شود، تقویم مسابقات ورزشی امریکا در زمان برگزاری مسابقات المپیک تاثیر بسزایی دارد. در اواخر شهریور و مهر، مسابقات ورزشی امریکا از جمله بیس‌بال و فوتبال امریکایی به اندازه کافی بینندگان را پای تلویزیون می‌کشاند اما مرداد، ماه مرده پخش مسابقات ورزشی است و رویدادی مثل المپیک می‌تواند این خلأ را پر کند.

آخرین بار که المپیک خارج از پنجره تابستانی برگزار شد، برمی‌گردد به المپیک 2000 سیدنی. این المپیک در چند دهه گذشته رکورد کمترین بیننده را در امریکا داشت. پس از این بود که کمیته بین‌المللی المپیک به تمام شهرهای کاندیدای میزبانی المپیک اعلام کرد که باید مسابقات را در حد فاصل اواخر مرداد تا اوایل شهریور برگزار کنند و تنها در شرایطی خاص این زمان قابل تغییر است. البته کمیته بین‌المللی المپیک دلایل زیادی برای این زمان خاصی که اعلام کرده، ارایه کرده است. از جمله اینکه بازیکنان ورزش‌های مختلف باید به لیگ‌های حرفه‌ای خود برگردند و زمان المپیک نباید تداخلی با لیگ‌های حرفه‌ای داشته باشد. توماس باخ، رییس کمیته بین‌المللی المپیک در توضیحاتی گفت:«این مساله فقط به خاطر عدم تداخل با دیگر رویدادهای ورزشی است.» اما افرادی که در کمیته بین‌المللی المپیک و کسانی که نزدیک آن هستند، اعلام می‌کنند که قدرت تلویزیون است که این زمان را تعیین می‌کند. ترنس برنز، مشاور میزبانی المپیک که تاکنون به 5 شهر برای کاندیداتوری کمک کرده است در این مورد اعلام کرده:«تلویزیون سنگین‌ترین وزنه تغییر موازنه در دنیای تجارت امروز است.» آخرین کاندیدای جدی برگزاری مسابقات المپیک در بازه‌ای خارج از زمان پیشنهادی کمیته بین‌المللی المپیک، دوحه قطر بود. آنها پیشنهاد دادند مسابقات را از اواسط مهر ماه آغاز کنند. کمیته برگزاری مسابقات از بین 5 شهر نامزد مسابقات المپیک 2020 بیشترین امتیاز را به دوحه داده بود اما زمان پیشنهادی برگزاری المپیک در تاریخ مدنظر قطری‌ها، یک امتیاز منفی بزرگ برای آنها محسوب می‌شد. کمیته در نهایت با این استناد که زمان برگزاری مسابقات روی تعداد بینندگان و درآمد کسب شده، تاثیری بسزا دارد و از آن جهت که این تاثیر در درازمدت به ورزش کمک خواهد کرد، ترجیح داد از پنجره تعیین ‌شده برای المپیک عقب‌نشینی نکند. به همین دلیل دوحه خیلی زود از مبارزه برای نامزدی مسابقات حذف شد و مقامات قطری تلویزیون‌های امریکا را مقصر این مهم معرفی کردند. برنز در خصوص تاثیر رسانه به نیویورک تایمز گفته:«تلویزیون به خصوص NBC بزرگ‌ترین ماهی‌های این تالاب هستند و هر چه را بخواهند می‌گیرند. اما کمیته تنها به گفتن این موضوع بسنده می‌کند که آنها تاثیری در زمان برگزاری مسابقات ندارند.» NBC که حق پخش انحصاری مسابقات را تا سال 2032 در امریکا در اختیار دارد در دفاع از خود گفته که هیچ چیزی را به کمیته بین‌المللی المپیک دیکته نمی‌کند. آنها در بیانیه‌ای اعلام کردند:«هدف ما همیشه نشان دادن مسابقات المپیک به بیشترین تعداد مخاطبان است. هر تصمیمی که کمیته و شهر میزبان بگیرند برای ما محترم است. ما به حدی برای مسابقات المپیک اعتماد به نفس داریم و به این مسابقات مطمئنیم که حق پخش این مسابقات را برای سال‌های سال بدون اینکه بدانیم هر رویداد در چه شهری قرار است برگزار شود، خریداری کرده‌ایم.»

توکیو اشتباه دوحه را تکرار نکرد و تاریخی مطابق با خواسته‌های کمیته بین‌المللی المپیک ارایه کرد. اما از همان زمان، نگرانی در مورد گرمای توکیو باعث بحث‌هایی شده است. توکیو در دفاع گفته:«چند روز از مسابقات در روزهای آفتابی و با هوای معتدل برگزار خواهد شد و هیچ نگرانی خاصی نخواهیم داشت.» کمیته هم در تایید گفته:«بررسی‌های هواشناسی به ما نشان می‌دهد که با هیچ شرایط خاصی روبه‌رو نیستیم.»

به گفته ماساهید کیموتو، استاد هواشناسی دانشگاه توکیو، این شهر در عرض جغرافیایی خود از گرم‌ترین شهرهای جهان است. وزش باد شدید از جنوب و هوای مرطوب از سمت دریا باعث می‌شود این شهر بسیار مرطوب هم بشود. به همین خاطر است که المپیک سال آینده در گرم‌ترین روزهای سال برگزار می‌شود، بلافاصله بعد از فصل باران. رابرت ویتینگ، گزارشگر و نویسنده‌ای که ده‌ها سال در ژاپن زندگی کرده در توصیف توکیو می‌گوید:«مانند این است که دو ماه در سونای بخار نشسته باشی، آن هم درست پس از پایان فصل باران.»

برگزارکنندگان المپیک میلیون‌ها دلار هزینه می‌کنند تا اوضاع برای ورزشکاران، تماشاگران و کارگرها ایمن جلوه داده شود. برخی پیشنهادها معقولند و برخی احمقانه، برخی هم ترکیبی از این دو. چادرهایی بین ایستگاه‌های مترو و ورزشگاه‌ها برپا خواهد شد و به هر کس که بخواهد، کیسه‌های یخ و نوشیدنی خنک اهدا می‌کنند. قرار است به تماشاگران در فضاهای باز لوازم خنک‌کننده اهدا شود. برای دو ماراتن قرار است، سطح جاده مسابقات را از سرامیکی خاص درست کنند که می‌تواند دمای هوا را تا 10درجه سانتی‌گراد کم کند اما محققان می‌گویند این کم کردن دما در ارتفاع سر دوندگان هیچ تاثیر محسوسی نخواهد داشت و عملا هیچ خنک‌کنندگی‌ای نخواهد داشت. برخی رویدادهای فضای باز مثل ماراتن قرار است در سپیده‌دم برگزار شود تا از اثرات گرمای هوا بکاهند. چنین استراتژی‌ای هفته گذشته در دوحه هم به کار رفت ولی 40درصد از شرکت‌کنندگان از مسابقه کنار کشیدند. همچنین یک نگرانی عمده وجود دارد که به دلیل گرمای هوا یا وزش‌ بادهای شدید و توفان‌ها- که در ژاپن امری عادی محسوب می‌شود- برخی مسابقات به تعویق بیفتند و برنامه 16 روزه برگزاری مسابقات به مشکل بخورد. تابستان گذشته در یک رویداد آزمایشی چند ورزش المپیکی را در همان زمان برگزاری المپیک در توکیو برگزار کردند که شرکت‌کنندگان در مسابقات قایقرانی و والیبال ساحلی دچار گرمازدگی شدند. باید در نظر گرفت که مسافت این مسابقه قایقرانی نصف مسافت المپیک بود.

برخی سازمان‌دهندگان می‌گویند، نگرانی اصلی آنها ورزشکاران نیستند بلکه تماشاگران و توریست‌هایی هستند که یک سوم آنها احتمالا بالای 50 سال هستند. سال گذشته در محل ساخت و ساز نشست‌های رسانه‌ای مسابقات، یک کارگر ساختمانی 50 ساله بر اثر گرمازدگی بیهوش شد و جانش را از دست داد. تصور اینکه دولت ژاپن تا چه حد باید هزینه کند تا بتواند شرایط استاندارد ایجاد کند، کمی سخت است. دولت ژاپن می‌گوید چیزی حدود 19 میلیون دلار هزینه نصب چادرها و خنک‌کننده‌های مخصوص تماشاگران خواهد شد. در اواسط شهریور امسال در یک مسابقه قایقرانی، مسوولان برگزاری تماشاگران را با برف مصنوعی خنک کردند. البته این بیشتر شبیه به این بود که برف به صورت شما اصابت کند و خیس شوید چون خنک شدنی در کار نبود. مقامات شهر توکیو همچنین پیشنهاد کرده‌اند، مغازه‌دارها در مغازه‌شان را باز بگذارند تا کمی از خنکای داخل مغازه‌ها به خیابان بیایند.

اما اگر یک همکاری بین برگزارکنندگان و شبکه‌های تلویزیونی صورت می‌گرفت، می‌شد از تمام این هزینه‌ها صرف نظر کرد. اگر بازی‌ها در مهر ماه برگزار می‌شد، لازم به این هزینه‌ها نبود و خطری هم جان و سلامت ورزشکاران و تماشاگران را تهدید نمی‌کرد. مکزیکوسیتی در 1968 و سئول در 1988 بازی‌های المپیک تابستانی را در پاییز برگزار کردند و مشکلی هم ایجاد نشد. اما بینندگان کم تلویزیونی المپیک سیدنی عاملی شد تا المپیک همیشه در یک زمان مشخص برگزار شود. همان طور که در پاریس 2024 یا لس‌آنجلس 2028 خواهیم دید. یکی از مشاوران پیشنهاد میزبانی توکیو می‌گوید، متخصصان به آنها گفته‌اند به زمان اعلام شده توسط کمیته بین‌المللی المپیک وفادار بمانند. دوحه سعی کرد، شانسش را برای تغییر قوانین امتحان کند و شکست خورد، آیا عاقلانه است دیگر نامزدها این کار را بکنند؟ نه.

مساله اینجاست که NBC چیزی حدود 2 برابر شبکه‌های اروپایی و 3 برابر شبکه‌های آسیایی به کمیته پول می‌دهد و حق پخش مسابقات را تا سال 2032 پیش‌خرید کرده است. بنابراین بدیهی است که نقشی انکارناپذیر در این معاملات داشته باشند. آنها بیش از 7.7 میلیارد دلار به کمیته بین‌المللی المپیک پول پرداخت کرده‌اند و هیچ کس به نفود آنها حتی نزدیک هم نیست. البته تصمیم‌گیرنده نهایی کمیته است و آنها هم دلایل خوبی برای برگزاری بازی‌ها در تابستان دارند؛ از جمله اینکه تداخلی با دیگر رویدادهای مهم ورزشی وجود نداشته باشد همچنین به این دلیل که مدارس تعطیل هستند، بار ترافیکی کم‌تری روی دوش حمل و نقل عمومی است و آنها می‌توانند در خدمت تماشاگران باشند.

منتشر شده در نیویورک تایمز. ماکیو اینوئه و ایمی یامامیتسو از توکیو و متیو فوترمن از نیویورک در نگارش این مقاله همکاری داشته‌اند