بهبود نسبی فضای کسب و کار
هر چند هنوز فضای کسب و کار در اقتصاد ایران، راهی طولانی تا رسیدن به شرایط قابل قبول دارد اما بررسی‌های جدید نشان می‌دهد که وضعیت این شاخص در تابستان امسال بهبود یافته است.
این عدد در بهار امسال 6.17 درصد بود که در تابستان امسال بهبودی 10 دهم درصدی را تجربه کرده است. در این شاخص هر چه عدد به یک نزدیک‌تر باشد، وضعیت کسب و کار در یک کشور بهتر است و هر چه عدد به 10 نزدیک باشد، شرایط برای فعالیت‌های اقتصادی دشوارتر است.
ارزیابی‌های انجام شده از شرایط محیط کسب و کار در ایران نشان می‌دهد که در 3 سال گذشته بهترین عملکرد در سال 1396 به ثبت رسیده است. عدد شاخص کسب و کار در سال 95، 5.85 درصد بوده که با بهبودی نسبی در سال بعد از آن به عدد 5.78 کاهش یافته است.
در سال 97 و همزمان با از سرگیری و تحریم‌ها و تلاطم‌هایی که بازارهای مختلف در اقتصاد ایران تجربه کردند، شاخص کسب و کار افت محسوسی داشت و به عدد 6.33 رسید. در این میان تابستان سال قبل با عدد 6.40 بدترین عملکرد اقتصادی ایران در حوزه کسب و کار در سال‌های گذشته را به ثبت رسانده است.
به دنبال بازگشت ثبات نسبی به اقتصاد ایران، شاخص کسب و کار بار دیگر روند مثبتی به خود گرفت و در بهار امسال به 6.17 و در تابستان به 6.07 رسید.
در بررسی‌های انجام شده، تاثیر عوامل مختلف بر فضای کلان کسب و کار نیز بررسی شده و از فعالان اقتصادی درباره این شرایط نظرخواهی می‌شود. بر این اساس فعالان اقتصادی به ترتیب 3 مولفه:«غیرقابل پیشبینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات»، «دشواری تامین مالی از بانک‌ها» و «بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار» را نامناسب‌ترین مولفه‌های کسب‌و کار و 3 مولفه: «محدویت دسترسی به حامل‌های انرژی (برق، گاز و گازوییل و...) »، «محدویت دسترسی به آب» و «محدودیت دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت» را مناسب‌ترین مولفه‌های محیط کسب وکار کشور نسبت به سایر مولفه‌ها ارزیابی کرده‌اند.
هر چند دولت تلاش کرده با ثابت نگه داشتن نرخ ارز و تورم و در مقابل حمایت از فعالیت‌های مولد اقتصادی، شرایط را بهتر کند اما اظهارات فعالان اقتصادی نشان می‌دهد که هنوز آنها اقتصاد ایران را غیرقابل پیشبینی می‌دانند و همین مساله تصمیم‌گیری برای ورود یا تداوم حضور در بخش‌های مختلف کسب وکار را دشوار می‌کند. چند هفته قبل نیز که بحث کاهش قیمت تمام شده کالاها با توجه به کاهش نسبی قیمت ارز مطرح شده بود، بسیاری از فعالان اقتصادی نگرانی از آینده بازار و ترس متضرر شدن در صورت افزایش دوباره قیمت مواد اولیه را دلیل اصلی خود در تردید برای کاهش قیمت کالاها عنوان می‌کردند. این نگرانی به جایی رسیده که دشواری تامین منابع مالی از بانک‌ها که تا پیش از این اصلی‌ترین دغدغه فعالان اقتصادی بود، امروز جای خود را به غیرقابل پیشبینی بودن شرایط بدهد.
از سوی دیگر با توجه به منابع انرژی ارزان قیمتی که در اختیار اقتصاد ایران است، دسترسی به این منابع انرژی بهترین بستری است که در اختیار فعالان اقتصادی قرار دارد و در کنار آن دسترسی به تلفن همراه و زیرساخت‌های ارتباطی نیز توانسته‌اند، جایگاه مناسبی در این شاخص به دست آوردند.
در گزارش ارایه شده، وضعیت کسب و کار به تفکیک استان‌های کشور نیز ارایه شده است.
بر این اساس استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و البرز دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و استان‌های آذربایجان غربی، گیلان و زنجان دارای بهترین وضعیت محیط کسب و کار نسبت به سایر استان‌ها بوده‌اند. در ارزیابی‌های ارایه شده، تهران نیز در شاخص کسب و کار عدد 6.02 را به دست آورده است.
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که 3 بخش کشاورزی، صنعت و خدمات در تابستان امسال نسبت به بهار سال جاری بهبود وضعیت داشته‌اند. خدمات در این بخش بهترین شرایط را دارد و از 6.13 در بهار به 5.98 رسیده است.
صنعت نیز از 6.14 به 6.01 رسیده که بهبودی نسبی را نشان می‌دهد. بخش کشاورزی در این مدت ثباتی نسبی را تجربه کرده و از 6.05 در بهار به 6.04 در تابستان رسیده است تا به این ترتیب بخش خدمات، بهترین محیط کسب و کار را در قیاس با دیگر بخش‌ها تامین کند.
