افزایش حداکثری هزینه پنهان دانشگاه‌های دولتی
یکی از مسائلی که حتی دانشجویان دانشگاه‌های دولتی با آن روبه‌رو هستند، هزینه‌های دانشجویی است. هرچند دانشجویان دانشگاه‌های دولتی در نوبت روزانه از پرداخت شهریه معاف هستند، اما دیگر هزینه‌هایی مانند تغذیه، خوابگاه و... باعث شده این گروه از دانشجویان نیز با هزینه‌های دانشجویی چندان ناآشنا نباشند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرهیختگان، در این میان دولت سعی کرده از طریق یارانه‌های مختلف به دانشجویان کمک کند، اما اعتراضات گاه و بیگاه دانشجویان در قبال امکانات خوابگاهی یا غذای دانشجویی نشان‌دهنده آن است که هرچند دولت تلاش دارد با کاهش هزینه‌ها، دانشجویان را راضی نگه دارد، اما گاهی این مسائل کیفی هستند که داد دانشجویان را درمی‌آورد؛ مسائلی که به‌دلیل تمایل به کاهش هزینه‌های آن با کیفیت پایین‌تری در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد، البته از طرفی هزینه‌های دانشجویان هرساله افزایش پیدا کرده است. از طرف دیگر نگاهی به اعتراضات و تجمع دانشجویان در سال گذشته تحصیلی نشان‌دهنده آن است که بیشترین اعتراض‌ها مربوط به غذا و خوابگاه‌های دانشجویی است که نشان از اهمیت این دو مورد برای دانشجویان دارد.
دانشگاه‌های دولتی و هزینه‌های پنهان
زمانی‌که از دانشجویان دانشگاه‌های دولتی حرف می‌زنیم، معمولا این تفکر به وجود می‌آید که برای این قشر از دانشجویان هزینه‌های خاصی برای تحصیل وجود ندارد، اما دانشجویان خوابگاهی این دانشگاه‌ها نظر متفاوتی در مورد هزینه‌های دانشجویی دارند. دانشجویان خوابگاهی هزینه‌های تغذیه، خوابگاه، رفت‌وآمد به شهرستان و... را باید در طول ترم پرداخت کنند. در این بین صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم هرساله با اعلام نرخ مشخصی برای خوابگاه‌ها و تغذیه سعی کرده قیمت‌ها را مدیریت کند، اما درنهایت به‌دلیل افزایش قیمت‌ها این سازمان نیز هرساله قیمت‌های مربوط به خوابگاه‌ها و تغذیه دانشجویی را افزایش می‌دهد. این افزایش قیمت‌ها زمانی موردتوجه قرار می‌گیرد که درمقابل، کیفیت‌ها هرساله در حال کاهش است و همین موضوع اعتراضات دانشجویان را بیشتر کرده است.
افزایش هزینه‌های دانشجویی در دولت روحانی چقدر بوده است؟
یکی از عواملی که نشان‌دهنده حمایت دولت‌های از دانشجویان و دانشگاه‌ها محسوب می‌شود کمک‌هزینه‌هایی است که دولت‌ها برای دانشجویان در نظر می‌گیرند و آن را از طریق یارانه‌های غذایی، خوابگاهی و... برای دانشجویان محاسبه می‌کنند. حال در ابتدای سال تحصیلی 99-98 نگاهی می‌اندازیم به تفاوت هزینه‌هایی که دانشجویان در این سال نسبت به سال آغازین دولت روحانی در سال تحصیلی 93-92 داشته‌اند. البته برای بررسی تفاوت هزینه‌های دانشجویی تنها می‌توان به ارقام رسمی دولت یعنی هزینه‌های غذایی و خوابگاهی دانشجویان که توسط وزارت علوم و صندوق رفاه دانشجویان اعلام می‌شود، اکتفا کرد، چراکه در صورت افزودن سایر موارد با انبوهی از داده‌ها مواجه می‌شویم و از طرف دیگر انواع مختلف قیمت‌گذاری‌های آزاد موجب عدم مقایسه درست می‌شود؛ بنابراین در این گزارش به افزایش هزینه‌های دانشجویان در دو دسته تغذیه و خوابگاه‌های دانشجویی می‌پردازیم.
افزایش ۱۵۳ درصدی هزینه‌های تغذیه دانشجویی
یکی از مشکلاتی که دانشجویان خوابگاهی با آن روبه‌رو هستند، تهیه غذاست. حال اگر این دانشجویان در دانشگاه دولتی و به صورت روزانه در حال تحصیل باشند، می‌توانند در روزهای کاری یعنی از شنبه تا پنجشنبه غذای خود را از سلف دانشگاه تهیه کنند و در غیر این صورت دانشجویان مجبورند خود دست به تهیه غذا بزنند یا غذای خود را از بیرون بگیرند. در این بین دانشجویان خوابگاهی که غذای خود را از سلف تهیه می‌کنند به کمک یارانه‌ها، هزینه‌های کمتری متحمل می‌شوند، زیرا عملا ارزان‌ترین غذایی که یک دانشجو می‌تواند آن را تهیه کند همان غذایی است که دانشگاه‌ها در اختیار دانشجویان ولو با کیفیت پایین قرار می‌دهند. اگر طبق بخشنامه‌های وزارت علوم هر نیمسال تحصیلی را شامل 16هفته آموزشی بدانیم که در آن دانشجویان می‌توانند غذای 6روز هفته خود را از طریق دانشگاه و با هزینه‌های دانشجویی تامین کنند، بر اساس جدول 1 که در آن هزینه‌های هر وعده غذایی طبق مصوبه صندوق رفاه دانشجویان ذکر شده است، می‌توان متوسط هزینه غذای کم، متوسط و پرهزینه 616 تومان را در سال تحصیلی 93-92 دانست، که در نتیجه آن متوسط هزینه غذای دانشجویان برای هر روز حدود 1016تومان بوده است که با حساب روزهای آموزشی هزینه تغذیه دانشجویان در طول ترم مبلغی حدود 158هزار تومان دانست. از طرفی دیگر بر اساس هزینه تغذیه دانشجویان در این سال که صندوق رفاه دانشجویان آن را اعلام کرده است دانشجویان حدود 399 هزار تومان هزینه غذای دانشجویی در طول هر ترم پرداخت می‌کنند که نسبت به سال 93-92 افزایشی 153 درصدی را داشته است.
خوابگاه دانشجویی 129درصد گران‌تر
یکی دیگر از امکاناتی که دانشگاه‌ها در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند و سعی می‌شود هزینه‌های آن برای دانشجویان کمتر محاسبه شود، خوابگاه‌های دانشجویی است. خوابگاه‌های دانشجویی نیز در این سال‌ها از افزایش هزینه‌ها به دور نبوده‌اند. هزینه‌های خوابگاهی در سال 93-92 یعنی سال ابتدایی دولت روحانی را می‌توان در جدول 2 مشاهده کرد. از طرفی براساس طرح سطح‌بندی خوابگاه‌های دانشجویی متوسط هزینه‌های این خوابگاه‌های یک تا دو نفره تا 9 و بیشتر را نیز می‌توان در جدول شماره 2 مشاهده کرد. متوسط هزینه‌های خوابگاهی در سال 99- 98 مبلغی حدود 218 هزار تومان بوده است که رشدی حدودا 129 درصدی نسبت به سال تحصیلی 93-92 داشته است.
افزایش هزینه‌های دانشجویان بیش از 170درصد
هرچند دولت در این سال‌ها از کاهش تورم و هزینه‌ها سخن گفته است و حتی براساس مرکز آمار، کشور در سال 95 تورمی تک‌رقمی را تجربه کرده است، به نظر می‌رسد هزینه‌های دانشجویی بدون توجه به این مقادیر هرساله درحال افزایش است. برای مثال به جدول شماره 3 نگاه کنید. براساس جدول 3 متوسط اجاره‌بهای دانشجویان در سال‌های 93-92 و 99-98 و متوسط هزینه تغذیه دانشجویان در سال‌های 93-92 و 99-98 ذکر شده است. حال هزینه‌های دانشجویی را اگر در خوراک و اسکان خلاصه کنیم، با جمع متوسط هزینه تغذیه و اجاره‌بهای خوابگاه‌ها در جدول شماره 3 می‌توانیم متوسط هزینه دانشجویان در طول یک ترم در سال‌های 93-92 و 99-98 را مقایسه کنیم. مجموع هزینه‌های دانشجویان در سال 93-92 مبلغی حدود 223هزار تومان بوده است، این درحالی است که این مقدار با افزایشی 176 درصدی به مبلغی حدود 618 تومان رسیده است. هرچند در این سال‌ها هزینه‌های پنهان ازجمله هزینه‌های حمل‌ونقل میان شهر‌ها، هزینه غذای دانشجویان در روزهای تعطیل و... محاسبه نشده و در صورت محاسبه این موارد ممکن است تا هزینه‌ها افزایش چندبرابر دیگری نیز داشته باشند.
دولت و شعار حمایت از دانشگاه
هرچند دولت در این سال‌ها گفته است از دانشگاه حمایت خواهد کرد اما نگاهی به تفاوت قیمتی و هزینه‌های دانشجویان در سال‌های اخیر نشان‌دهنده آن است که دولت نتوانسته موجب عدم‌افزایش سرسام‌آور هزینه‌های دانشجویی شود. بررسی سایر هزینه‌های دانشجویان ازجمله رفت و آمد و هزینه غذایی روزهای تعطیل و تهیه تاب‌های دانشجویی و... می‌تواند هزینه دانشجویان را به بیش از یک‌میلیون تومان افزایش دهد. این قیمت البته تنها برای دانشجویان روزانه است. با توجه به وضعیت اقتصادی کشور این وضعیت می‌تواند برای دانشجویان نوبت شبانه که در شهرهایی به غیر از شهرهای خود تحصیل می‌کنند و قادر به اسکان در خوابگاه‌های دولتی نیستند و از طرفی باید هزینه‌هایی ازقبیل شهریه را نیز پرداخت کنند، سخت‌تر شود.
هزینه‌هایی که ذائقه داوطلبان را تغییر داده است
درحالی که شعار حمایت از دانشجو و دانشگاه داده می‌شود این دانشجویان هستند که با افزایش قیمت مجبور به زندگی در شرایط سخت‌تر و البته با کیفیت پایین‌تری هستند. از طرفی دیگر این نوع هزینه‌ها نشان داد خلاف تفکر افراد از دانشگاه‌های دولتی و نوبت روزانه که آن را دانشگاه‌هایی رایگان می‌دانند، این دانشگاه‌ها چندان بدون هزینه نبوده و دانشجویانی که ترجیح می‌دهند تا در شهری غیر از هر خود تحصیل کنند علاوه‌بر مشکلاتی ازجمله دوری خانواده با هزینه‌های مادی بیشتر دیگری نیز مواجه هستند. البته همین مورد باعث شده است داوطلبان کنکور رغبت چندانی برای حضور در دانشگاه‌های سایر شهر‌ها به‌خصوص در رده دانشگاه‌های متوسط نداشته باشند و زحمت دوری از خانواده و هزینه‌های جانبی را برای خود نپسندند و نسبت به تحصیل در دانشگاه‌های محل زندگی خود بیشتر اقبال نشان دهند.
