توقف فاز 3 ؛ تقویت اینستکس
اصرار دولت فرانسه بر این است که ایران داخل برجام بماند. در برجام سه مرحله برای کاهش تعهدات تعریف شده است؛ مرحله اول و دوم آن انجام شده و مرحله سوم هم شاید در یکی، دو روز آینده که از زمان آن باقی مانده است، انجام شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، طرف اروپایی اصرار دارد که در وهله اول، ایران مرحله سوم کاهش تعهدات برجام را انجام ندهد و سپس مرحله دوم و اول را هم به شرایط قبل بازگرداند. در قبال این اقدام ایران، طرف‌های فرانسوی می‌گویند پنج تا 15 میلیارد دلار را به اینستکس تزریق می‌کنند.محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور روز چهارشنبه در حاشیه نشست هیئت وزیران در جمع خبرنگاران اعلام کرده است که تیمی اقتصادی از ایران به فرانسه اعزام میشود تا با این کشور وارد گفت‌وگو شود. واعظی اطلاعات دقیقی درباره جزئیات مذاکرات و تیم اقتصادی اعزامی به خبرنگاران اعلام نمی‌کند.
بنابراین این روزنامه تلاش می‌کند تا درباره گمانه‌های مطرح‌شده در زمینه محور گفت‌وگوهای ایران و فرانسه اطلاعات دقیق‌تری را به دست آورد. الیاس حضرتی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی حجم منابع مالی تزریق‌شده به اینستکس (سازوکار مالی ویژه اروپا) و فروش نفت را جزء محورهای گفت‌وگو می‌داند. از آنجا که ایران و فرانسه همکاری‌هایی در زمینه خودرو هم داشته‌اند و شرکت‌های پژو و رنو به گفته محمدرضا نجفی‌منش عضو اتاق ایران و فرانسه حدود 400 تا 500 میلیون یورو در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند، احتمال می‌رفت یکی دیگر از محورهای گفت‌وگو بین دو کشور، بازگشت این دو شرکت به ایران باشد اما رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس این احتمال را رد می‌کند. عدم حضور فرشاد مقیمی مدیرعامل ایران‌خودرو به عنوان یکی از طرف‌های تجاری شرکت‌های فرانسوی در این سفر هم نشان می‌دهد که احتمالا در این دور از مذاکرات، بحث حضور صنعت خودروی فرانسه در بازار ایران مطرح نباشد.
محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران از اعزام گروهی اقتصادی به کشور فرانسه به منظور انجام مذاکره برای اجرائی‌نشدن گام سوم کاهش تعهدات برجامی خبر می‌دهد. او اگرچه سخن‌گفتن درباره جزئیات پیشنهاد فرانسه پیش از دستیابی به توافق را کار صحیحی نمی‌داند اما همین که از سفر گروه اقتصادی ایران به فرانسه در هفته پیش‌رو خبر می‌دهد، نشان می‌دهد که اروپایی‌ها قصد دارند با عمل‌کردن به بخشی از وعده‌های اقتصادی خود، ایران را از اجرائی‌کردن گام سوم کاهش تعهدات برجامی، منصرف کنند. آنها تلاش می‌کنند از این طریق ایران در برجام باقی بماند.
عدم اطلاع بخش خصوصی از سفر به فرانسه
رئیس دفتر رئیس‌جمهور درباره جزئیات و ترکیب تیم اقتصادی اعزامی به فرانسه اطلاعات دقیقی در اختیار خبرنگاران نمی‌گذارد. از آنجا که محور بسیاری از همکاری‌های بین تمام کشورها از جمله ایران بخش خصوصی است، این روزنامه هم تلاش کرد از طریق اتاق ایران و فرانسه و اتاق بازرگانی ایران و تهران، اطلاعاتی درباره جزئیات مذاکرات هفته آینده کسب کند. محمدرضا نجفی‌منش عضو اتاق ایران و فرانسه از عدم اطلاع اعضای این اتاق از سفر پیش‌روی هیئت اقتصادی ایرانی به فرانسه خبر داد. منابع آگاه هم از بی‌اطلاعی اعضای اتاق ایران و تهران درباره سفر گروهی اقتصادی به فرانسه خبر دادند. فرشاد مقیمی مدیرعامل تازه‌منصوب‌شده ایران‌خودرو نیز به عنوان یکی از شرکای تجاری شرکت‌های خودروسازی فرانسوی در پاسخ به سؤالی درباره اعزام مدیرعامل ایران‌خودرو به فرانسه با توجه به سرمایه‌گذاری مشترک رنو و پژو با ایران‌خودرو، اعلام می‌کند: خیر، در این سفر حضور ندارم. در حالی که اتاق ایران و فرانسه به عنوان یکی از محورهای ارتباطی بین دو کشور در جریان سفر هیئت اقتصادی ایران به فرانسه نیست، چه کسانی در قالب تیم اقتصادی به این کشور سفر خواهند کرد و محور گفت‌وگوها حول چه مسائلی خواهد بود؟
تزریق اعتبار به اینستکس یکی از محورهای گفت‌وگو
الیاس حضرتی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: من درباره کلیت مباحث مطرح‌شده بین رئیس‌جمهور فرانسه و ایران اطلاعاتی دارم اما نمی‌دانم ترکیب کمیته اقتصادی اعزامی از ایران به سوی فرانسه چه کسانی هستند.
حضرتی عنوان می‌کند: اصرار دولت فرانسه بر این است که ایران داخل برجام بماند. در برجام سه مرحله برای کاهش تعهدات تعریف شده است. مرحله اول و دوم آن انجام شده و مرحله سوم هم شاید در یکی، دو روز آینده که از زمان آن باقی مانده است، انجام شود. طرف اروپایی اصرار دارد در وهله اول، ایران مرحله سوم کاهش تعهدات برجام را انجام ندهد و سپس مرحله دوم و اول را هم به شرایط قبل بازگرداند.
او ادامه می‌دهد: در قبال این اقدام ایران، طرف‌های فرانسوی می‌گویند مبلغی را به اینستکس تزریق می‌کنند. صحبت از پنج میلیارد تا 15 میلیارد دلار است. قصد دارند در داخل اینستکس اعتبار تزریق کنند نه اینکه پولی به ما بدهند. با این پول، ما می‌توانیم از کشورهای اتحادیه اروپا کالا وارد کنیم. در واقع این کلیت داستان است. اینکه ما چه تصمیمی بگیریم و آنها چه تصمیمی بگیرند، معلوم نیست.
خرید نفت از ایران محور دیگر مذاکرات
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره محور دیگر مذاکرات بیان می‌کند: بحث صادرات نفت هم مطرح است. البته صادرات نفت دست اروپایی‌ها نیست مگر اینکه خودشان بخواهند از ایران نفت بخرند. با دستور اتحادیه اروپا چین و هند هم مراودات خود را تنظیم نمی‌کنند. آنها بیشتر مراودات‌شان را با آمریکایی‌ها تنظیم می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: ملت ما از مجموعه اتحادیه اروپا ناامید شده است. اتحادیه اروپا تصویری در ذهن مردم ما داشت. مردم فکر می‌کردند اتحادیه اروپا ظرفیت قطب‌شدن در دنیا را دارد. اگر چین برای خودش یک قطب و آمریکا برای خودش قطبی دیگر است، اتحادیه اروپا هم می‌تواند یکی از این قطب‌ها باشد اما در عملکرد یک سال و دو سال گذشته اتحادیه اروپا، ملت ایران از توانایی و اراده و قدرت تصمیمگیری کشورهای اروپایی ناامید شد. در هفته پیش‌ِرو هیئت ایرانی به فرانسه می‌رود تا بحثی کند و صحبتی با طرف اروپایی داشته باشد. امیدواریم این سفر دستاورد خوبی داشته باشد.
آمادگی فرانسوی‌ها برای همکاری با صنعت خودرو
محمدرضا نجفی‌منش، عضو اتاق ایران و فرانسه اگرچه از اعزام یک تیم اقتصادی به کشور فرانسه بی‌اطلاع است اما در سخنان خود به آمادگی فرانسوی‌ها برای ادامه همکاری با ایران اشاره می‌کند.او می‌گوید: صنعت خودروی ما با فرانسه کار می‌کرد که به آنها اعلام شد نباید به ایران بیایند. موقعی شخص خودش تصمیم می‌گیرد که به منطقه‌ای نرود و یک موقع هم هست که به آنها اجازه نمیدهند به ایران بیایند. مسئولان صنعت خودروی فرانسه می‌گویند ما چمدان‌هایمان را بسته‌ایم و پشت در آماده‌ایم. به محض اینکه راه هموار و باز شود، ما داخل ایران می‌پریم.
این عضو اتاق ایران و فرانسه با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های فرانسه در صنعت خودروی ایران، اعلام می‌کند: رنو و پژو 400 تا 500 میلیون یورو سرمایه در ایران دارند. آنها به‌طور مشترک با ایران خودرو و سایپا سایت دارند. این دو شرکت فرانسوی در کاشان سایت دارند. خودشان هم قصد داشتند سایت مستقل در ایران ایجاد کنند.او اضافه می‌کند: شرکت‌های رنو و پژو کارهایشان را کرده‌اند. چیزی که باعث شد این دو شرکت مثل بقیه از ایران بروند، فشار فوق‌العاده آمریکا بود. این فشارها همه را عقب نشاند. اگر به نحوی شرایط آماده و توافق شود، مجددا این شرکت‌ها به ایران باز خواهند گشت. در تحریم‌های قبلی آمریکا هم یک‌جورهایی توافق کردند که رنو به فعالیت خود در ایران ادامه دهد. برخی می‌گویند شرکت‌های فرانسوی بی‌وفا هستند و ایران را ول کرده‌اند. اشتباه نشود، این شرکت‌ها را نگذاشتند که در ایران بمانند.
رد گمانه مذاکره در زمینه خودرو
اگرچه نجفی‌منش با توجه به سرمایه‌گذاری شرکت‌های فرانسوی در بازار خودروی ایران مطرح‌شدن تداوم همکاری پژو و رنو را در سفر پیش‌ِروی هیئت تجاری ایران به فرانسه محتمل می‌داند اما الیاس حضرتی احتمال مذاکره در این‌باره را رد می‌کند.او می‌گوید: بعید می‌دانم شرکت‌های اروپایی وارد همکاری شوند زیرا تحت فشار آمریکایی‌ها هستند. سهام‌داران عمده بخشی از آن شرکت‌ها آمریکایی هستند یا تحت تأثیر سیاست‌های آمریکا قرار دارند. بنابراین بعید می‌دانم تا خودشان نتوانند مسائل‌شان را با آمریکا حل کنند، وارد اقدام شوند.
