افزایش آمار مهاجرت برای پیدا کردن کار

 بنا به تعریف سازمان ملل متحد مهاجرت شکلی از تحرک جغرافیایی یا ترک مکانی است که بین دو واحد جغرافیایی (تغییر اقامتگاه از مبدا یا محل حرکت به مقصد) صورت می‌گیرد. مهاجرت در ایران نیز تا پیش از قاجاریه بیشتر مهاجرت‌های ایلی و عشایری بود، اما با گسترش برخی از کلانشهر‌ها، به‌ویژه تهران، مهاجرت از روستا‌ها یا بخش‎های کم جمعیت به شهر‌ها آغاز شد.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، طی سال‌های اخیر مهاجرت در کشور ما ابعاد مختلفی دارد که بیشترین آمار آن مربوط به اشتغال و جست و جوی کار است. طبق آمار مرکز راهبردی وزارت کار، در سال 97 در نقاط شهری بیشترین علت مهاجرت به ترتیب مربوط به پیروی از خانوار (53.9 درصد)، پایان خدمت وظیفه (13.5 درصد)، جست‌وجوی کار (10.1 درصد) و جستجوی کار بهتر (6.4 درصد) بوده است. جمعیت مهاجر در سال گذشته حدود 711هزار و 154 نفر بوده که حدود 588‌هزار و 312 نفر مربوط به نقاط شهری و 122‌هزار و 841نفر مربوط به نقاط روستایی است.بیشترین علت مهاجرت جمعیت شاغل در سال 97، به ترتیب مربوط به جست‌وجوی کار، پیروی از خانوار و جست‌وجوی کار بهتر است و کمترین علت مهاجرت این قشر نیز مربوط به پایان تحصیل، ادامه تحصیل و انجام خدمت وظیفه بوده است.بیشترین علت مهاجرت جمعیت بیکار نیز به ترتیب مربوط به پایان خدمت وظیفه، پیروی از خانوار و جست‌وجوی کار و کمترین علت مهاجرت این قشر نیز مربوط به انتقال شغلی و انجام خدمت وظیفه و تحصیل بوده است.

خشکسالی، متهم ردیف اول

سید محمد بهشتی، پژوهشگر میراث فرهنگی و گردشگری در این رابطه می‌گوید: مهاجرت در ایران به‌صورت درون سرزمینی اتفاق با سابقه‌ای بوده و ما شاهد انواع و اقسام مهاجرت‌ها در کشور بوده‌ایم. یکی از دلایل اصلی مهاجرت بروز خشکسالی‌ها است. خشکسالی باعث می‌شود که مردم حتی زمین‌هایشان را ترک کنند و پا به سرزمینی بگذارند که هیچ ‌شناختی از آن ندارند. حدود 40 سال قبل، سیستانی‌ها به خاطر نبود آب و در جست‌و‌جوی آب و زندگی راحت‌تر راهی استان گلستان شدند. این مهاجرت آنقدر قدیمی است و رنگ کهنگی به خود گرفته که زابلی‌ها، بومی این استان شده‌اند و برای خود کار و کاسبی تهیه کرده‌اند و شده‌اند اهالی‌‌ همان شهر و دیار. مهاجرت به خاطر خشکسالی رسم و رسوم دیرینه مردم تمام شهرهاست و این اتفاق در خارج از ایران و در سایر کشور‌ها نیز رخ می‌دهد و امری منحصر به کشور ما نیست.

تکنولوژی و تغییر مسیر مهاجرت‌ها

مهاجرت اما انگار با ورود تکنولوژی رنگ و بوی دیگری پیدا کرده است. حالا اهداف فرق کرده و انگیزه‌ها نیز برای هجرت و ترک شهر و دیار متفاوت شده است. سال 42 به بعد، روستا‌ها دچار بحران شد، شرایط زیست محیطی مختل شد و ساکنان آنجا برای زنده ماندن مجبور شدند با دستان خالی مهاجرت کنند. مهاجران از روستا به شهرهای نزدیک و از شهر‌ها به شهرهای بزرگ‌تر، کوچ می‌کردند و مرکز خیلی از این مهاجرت‌ها پایتخت بوده است. زمانی مهاجرت با انگیزه دستیابی به موقعیتی بهتر از سوی نخبگان بود، اما حالا روستاییانی که خود را در شرایط استیصال می‌بینند و چاره‌ای برای زندگی در روستا ندارند، بار و بندیلشان را می‌بندند و راهی شهرهای مختلف می‌شوند. شهرهای بزرگ و کوچکی که شرایط زندگی به‌نظر برای روستائیان و شهرنشینان کوچک مطلوب‌تر است. سیدمحمد بهشتی معتقد است: ما در تهران تنوع فرهنگی بسیار زیادی می‌بینیم. تهران نمایندگی تنوع فرهنگی طوایف مختلف در ایران است و می‌توان از آن به‌عنوان ایران کوچک نام برد. علت این مهاجرت هم مزیتی است که پایتخت‌ها دارند. مهاجران مهاجرت می‌کنند تا کسب و کاری برای خودشان در شهر‌ها به خصوص پایتخت دست و پا کنند. افرادی که با دست‌های خالی مهاجرتشان را آغاز کرده‌اند، درست برعکس مهاجرت نخبگان. خصوصیت جدیدی که در سال‌های اخیر به وجود آمده این است که تعداد مهاجران در شهر‌ها از تعداد اهالی آن شهر بیشتر شده است. از طرفی مهاجران در این شهر‌ها، جایگاه حاشیه‌نشینی دارند - حاشیه نشینی نه به مفهوم زاغه نشینی، به این معنا که در سرنوشت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شهر نقش اساسی ایفا نمی‌کنند - از طرفی ما شاهد این هستیم که مهاجران از حاشیه به متن آمده‌اند و عملا تاثیر حضور نسل‌های سوم و چهارم این مهاجران را در جامعه شهری می‌بینیم.

هجرت از سیستان تا گلستان

آنچه مسلم است، ترک دیار و رفتن از سرزمین مادری دلایل خاصی دارد، دلایلی که فرد را مجاب می‌کند تا از دلبستگی‌هایش فاصله بگیرد و وارد فضایی شود که هیچ آشنایی با آن ندارد. زیستن در سرزمینی که هیچ ‌شناختی از آن در دست نیست، عامل مهمی می‌خواهد. سید محمد بهشتی رئیس در این رابطه می‌گوید: مهاجرت در ایران به صورت درون سرزمینی امر با سابقه‌ای بوده و ما شاهد انواع و اقسام مهاجرت‌ها در کشور بوده‌ایم. یکی از دلایل اصلی مهاجرت بروز خشکسالی‌ها است. خشکسالی باعث می‌شود که مردم حتی زمین‌هایشان را ترک کنند و پا به سرزمینی بگذارند که هیچ ‌شناختی از آن ندارند. حدود 40 سال قبل، سیستانی‌ها به خاطر نبود آب و در جست‌و‌جوی آب و زندگی راحت‌تر راهی استان گلستان شدند. این مهاجرت آنقدر قدیمی است و رنگ کهنگی به خود گرفته که زابلی‌ها، بومی این استان شده‌اند و برای خود کار و کاسبی تهیه کرده‌اند و شده‌اند اهالی‌‌ همان شهر و دیار. مهاجرت به خاطر خشکسالی رسم و رسوم دیرینه مردم تمام شهرهاست و این اتفاق در خارج از ایران و در سایر کشور‌ها نیز رخ می‌دهد و امری منحصر به کشور ما نیست.