ایران برنده جنگ تجاری چین و آمریکا

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، هفته گذشته ترامپ اعلام کرد در ماه جدید میلادی تعرفه‌های جدیدی بر کالاهای چینی وضع می‌کند‌، چین هم در اقدامی متقابل علاوه بر کاهش ارزش یوان به پایین‌ترین حد طی یک دهه گذشته، واردات محصولات کشاورزی امریکا که مهم‌ترین محصولات صادراتی این کشور به چین است را تعلیق کرد. بعد از این اقدام ارزش سهام و ارز در بازار اقتصادهای نوظهور افت کرد. در این شرایط و بعد از اینکه امریکا دولت چین را «کارگر ارز» مورد خطاب قرار داد‌، امید هر گونه مذاکره برای بهبود شرایط و کاهش تنش تجاری تقریبا از بین رفت. این در حالی است که کمتر از یک ماه پیش مقامات تجاری چین و امریکا، مذاکرات صورت گرفته را سازنده عنوان کرده بودند.

از سوی دیگر زمزمه‌های خرید نفت بیشتر از ایران توسط چین نیز در فهرست اقدامات متقابل پکن برای پاسخ به تعرفه‌های جدید امریکا شنیده می‌شود.

در حال حاضر برای واردات 250 میلیارد دلار از کالاهای چینی تعرفه‌ای 25درصدی توسط دولت ترامپ وضع شده و تعرفه‌های جدید نیز تقریبا تمام محصولات وارد شده از چین را در بر خواهد گرفت.

تغییر ناگهانی مواضع

کمتر از 10 روز پیش، ترامپ در پیامی چینی‌ها را درباره عواقب طول دادن مذاکرات تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا تهدید کرد.

هر چند پس از این تهدید هوا چون یینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین مواضع امریکا را در طول مذاکره، متغیر دانست. چند روز پس از اظهارنظر سخنگوی وزارت خارجه چین، ترامپ در تازه‌ترین اقدام خود، اعلام کرد از ابتدای ماه سپتامبر (10 شهریور ماه)، تعرفه‌های جدیدی بر کالاهای چینی وضع می‌کند. قرار است بر 300 میلیارد دلار از کالاهای چینی تعرفه‌ای 10درصدی اعمال شود.

جان هتزیوس، اقتصاددان ارشد در یادداشتی عنوان کرد که اعمال تعرفه‌های جدید بر کالاهای چینی به این معناست که هر دو طرف مواضع سختگیرانه‌تری را اتخاذ کرده‌اند که امکان هرگونه رسیدن به راه‌حل و حل اختلاف را در کوتاه‌مدت از بین می‌برد.

این اقدام امریکا، چینی‌ها را ترغیب کرد تا از ابزاری استفاده کنند که می‌تواند جریان در جهان را تغییر دهد؛ کاهش ارزش یوان چین.

دلار؛ نقطه فشار چین

کمتر از یک سال پیش‌ و با شروع جنگ تجاری، دولت چین قول داد که از ارز خود به عنوان ابزاری برای چانه‌زنی در نزاع تجاری خود با ایالات‌متحده استفاده نکند. با وجود این چندی پیش‌، چین با دستکاری عمدی در نرخ یوان علاوه بر اقدامی تلافی‌جویانه، تنش تجاری را نیز وارد فاز تازه‌ای کرد؛ اقدامی که واکنش شدید ترامپ را در پی داشت. او این اقدام پکن را به‌شدت محکوم کرد و در توییتر خود نوشت: «چین همواره با دستکاری ارزش ارز خود به دنبال ربودن تجارت و کارخانه‌های ما و آسیب رساندن به فرصت‌های شغلی بوده و باعث بی‌ارزش شدن ارزش دستمزد کارگران و آسیب رساندن به بهای تولید کشاورزان بوده اما این اتفاق دیگر نمی‌افتد.»

تحلیگران بازار سرمایه معتقدند افت یوان در برابر دلار باعث بروز احساس و واکنش‌های منفی در بازارهای مالی می‌شود. هر چند که یوان ضعیف‌تر منجر به صادرات بیشتر چین به سایر کشورها در مقابل کاهش صادرات کالاهای مشابه امریکایی می‌شود. هر چند که تضعیف پول چین می‌تواند به صادرات کالاهای مشابه و قابل رقابت کشورهای نوظهور با چین نیز ضربه وارد کند. به این صورت که صادرات این کشورها کم شود.

در این راستا آلن فون مرن، اقتصاددان ارشد چینی معتقد است اتفاقی که در حال حاضر بین چین و امریکا افتاده، امکان رسیدن به توافق را به‌شدت کاهش داده است. در واقع رسیدن به معامله تجاری سخت‌تر و دشوارتر خواهد بود. به گفته این اقتصاددان‌، ایده رسیدن به توافق دور از ذهن است.

خرید نفت ایران، دیگر اقدام متقابل چین

چین برای مقابله با جنگ تجاری و سیاست‌های امریکا در تعرفه‌بندی، نه تنها از ابزار دستکاری نرخ ارز استفاده می‌کند‌، بلکه با کشورهایی که ازسوی امریکا سیاست‌های خصمانه‌ای را متحمل شده‌اند، مراوده می‌کند. طبق پیش‌بینی بانک جهانی‌، افزایش تنش‌های تجاری میان پکن و واشنگتن، تقاضا برای نفت جهانی را کاهش داده و علاوه بر آن رشد اقتصادی چین نیز در طول سال‌های 2017 تا 2020 و با فرض اینکه تا

یک سال آینده با مذاکرات حل شود، حدود یک‌درصد کاهش رشد اقتصادی داشته باشد. علاوه بر آن رشد اقتصادی در دیگر کشورها با کاهش تقاضا برای نفت‌، کاهش می‌یابد. پکن برای جلوگیری از کاهش رشد بیشتر درصدد است علاوه بر سیاست‌های پولی از ابزار دیگری که تعامل بیشتر یا یافتن هم‌پیمان جدید تجاری و سیاسی است‌، بهره ببرد. از این رو با افزایش مراودات نفتی با ایران و ونزوئلا درصدد است به اقدامات تلافی‌جویانه امریکا جور دیگری پاسخ دهد.

هفته گذشته رویترز اعلام کرد که صادرات نفت ونزوئلا به چین افزایش یافته است. طبق این گزارش در ماه فوریه مقدار نفت صادر شده به چین 233 هزار بشکه در روز بود و در ژوئن این مقدار تقریبا سه برابر شد و به 656 هزار بشکه در روز رسید. طبق برخی پیش‌بینی‌ها با اعمال دور جدید تحریم‌ها تقاضا برای نفت در جهان بین 300 تا 500 هزار بشکه در روز کاهش می‌یابد. این درحالی است که چین می‌تواند با افزایش واردات نفت از ایران که هم‌پیمان و شریک تجاری‌اش است، هم تقاضا برای نفت در جهان را افزایش دهد و هم بتواند بر قیمت‌ها تاثیر بگذارد. کمااینکه در حال حاضر نیز برخی نفتکش‌های ایران به مقصد چین در حرکت هستند. در آخرین گزارشی که سه روز پیش نیویورک‌تایمز منتشر کرد، 6 نفتکش از 12 نفتکش ایرانی از شروع تحریم‌ها بار خود را در بنادر چینی تخلیه کرده‌اند.

امکان تعدیل مجدد نرخ رشد اقتصادی جهان در سال 2019

بعد از وضع تعرفه‌های بیشتر بر کالاهای چینی و اقدام متقابل چینی‌ها در کاهش ارزش یوان در برابر دلار، نه تنها اقتصاد چین و امریکا، بلکه اقتصاد سایر کشورها نیز دستخوش تغییر می‌شود. تضعیف یوان در برابر دلار به معنی کاهش مبادله کالاهای امریکایی در بازارهای جهانی است. وقتی یوان ارزش کمتری نسبت به دلار داشته باشد‌، کالای چینی از نمونه‌های مشابه امریکایی خود ارزان‌تر شده و بیشتر مورد تقاضا قرار می‌گیرند. به این ترتیب هر چه ارزش دلار بیشتر شود

نه تنها کالاهای مصرفی بلکه کالاهای سرمایه‌ای ساخت امریکا نیز گران‌تر می‌شود. در این صورت صادرات امریکا کمتر شده و وارداتش از کشورهایی که ارز ضعیف‌تری نسبت به دلار دارند، بیشتر می‌شود. جنگ تجاری اثر زیادی بر تراز تجاری کشورها می‌گذارد. با وجود افزایش تنش تجاری و نامطمئن‌تر شدن آینده دور از ذهن نیست که بانک جهانی در فاصله 5 ماه تا پایان سال 2019 میلادی، نرخ رشد اقتصادی را برای بار سوم تعدیل کند. حدود دو هفته پیش بانک جهانی نرخ رشد اقتصادی جهان را با 0.1درصد کاهش در سال 2019 حدود 3.2درصد عنوان کرد. یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش نرخ رشد جهانی، افزایش تنش میان دو ابرقدرت اقتصادی و کاهش چشم‌انداز رسیدن به توافق تجاری عنوان شده بود.

پنج میلیون شاغل، قربانی جنگ تجاری

وضع تعرفه بر کالاها و اقدامات متقابلی همچون تضعیف یوان در برابر دلار، علاوه بر رشد اقتصادی بر میزان اشتغال در دو کشور نیز موثر است. طبق آمارهای شرکت سرمایه‌گذاری بین‌المللی چین (CICC) سال گذشته حدود 5 میلیون از شاغلان بخش صنعت چین به دلیل جنگ تجاری کار خود را از دست داده‌اند. پیش‌بینی می‌شود با افزایش آتش جنگ‌، بین 1.8 تا 2 میلیون نفر دیگر نیز بیکار شوند. باتوجه به کل شاغلان در چین‌،

به نظر می‌رسد مجموع زیان‌های مربوط به کل نیروی کار چین برابر با 23.8درصد از کل نیروی کار این کشور است. اقتصاددانان چینی تخمین زده‌اند که از زیان‌های کل نیروی کار در چین به‌واسطه افزایش تنش‌های تجاری 3.4درصد از شاغلان بخش صنعت شامل معدنکاران، تولید کالاهای صنعتی و عمومی است.

تجزیه و تحلیل داده‌های استخدامی در چین نشان می‌دهد که از جولای 2018 تا مه 2019 استخدام کاهش یافته است.

از سوی دیگر طبق آمارهای تجاری، کسری تجاری امریکا به دلیل کاهش واردات کالاها از چین در پایان سال گذشته میلادی به میزان

2.8 میلیارد دلار بود. دلیل عمده این کاهش، پایین آمدن واردات کالاهای مصرفی چینی در امریکا عنوان شد.