2 تخمین متفاوت از سطح رشد قیمت‌ها

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، رکود تورمی که در ابتدای دهه 90 تجربه شد، امروز هم سفره‌های مردم و بخش‌های تولیدی را درگیر کرده است؛ از سویی گرانی و از سوی دیگر کاهش میزان تولید و کمبود تقاضای مؤثر بخش‌های اقتصادی را احاطه کرده است. به گواه مرکز آمار نرخ تورم 12ماهه منتهی به اسفند 97 حدود 27 درصد است اما این نرخی نیست که بتواند واقعیت را برای کارشناسان و افکار عمومی باورپذیر کند. بانک مرکزی هم چند ماهی است از انتشار عمومی آمار برخی شاخص‌ها از جمله شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی دست کشیده است اما برخی کارشناسان مطلع می‌گویند محاسبات در بانک مرکزی ادامه دارد و نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه دی‌ماه را 45 درصد و نرخ تورم کالاهای بدون اختصاص ارز ترجیحی را 70 درصد برآورد کرده اما جالب است که مرکز آمار نرخی نزدیک نرخ بانک مرکزی برای دی‌ماه را  برای اسفندماه اعلام کرده است؛ اسفندماهی که شیب افزایش قیمت‌ها با شدت بیشتری اتفاق افتاد. مرکز آمار نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه اسفندماه را 47.5 اعلام کرده و بالاترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه مربوط به خوراکی‌ها 75 درصد است. در‌این‌میان، استان کردستان با نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه 58درصدی بالاترین نرخ تورم در اسفندماه را تجربه کرده است.

چالش مراجع آماری در بازگویی واقعیت

 بانک مرکزی نزدیک 4 ماه است که از انتشار عمومی برخی آمارها از جمله آمار نرخ تورم خودداری کرده و اکنون تنها مرجع آماری که آمار مربوط به قیمت کالاها و خدمات مصرفی را منتشر می‌کند، مرکز آمار است. نحوه آمارگیری و جمع‌آوری اطلاعات مرکز آمار همواره میان کارشناسان محل مناقشه بوده و برخی معتقدند گزارش‌های آماری این مرجع با واقعیت ملموس جامعه هم‌خوانی ندارد یا به شکل دقیقی محاسبه نمی‌شود. به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان منبع استنباط آماری خود را مرکز آمار انتخاب نمی‌کنند و اکنون که بانک مرکزی آمار را منتشر نمی‌کند، با چالش دسترسی به اطلاعات روبه‌رو شده‌اند. این اتفاقات در روزهایی افتاده است که اقتصاد کشور با تورم‌های فزاینده روبه‌رو است و قیمت کالاهای خوراکی و خدمات مصرفی تحت تأثیر افزایش نرخ ارز و شرایط ساختاری و دوره‌ای اقتصاد جهش زیادی داشته است. با وجود تمامی انتقاداتی که مبنی بر کم‌اظهاری آماری تورم از سوی مرکز آمار وجود دارد، همین آمار هم از وضعیت خوبی خبر نمی‌دهد.

در اسفندماه ١٣٩٧ عدد شاخص کل برای خانوارهای کشور (١٠٠=١٣٩٥) به ١٦٤,٣ رسید که نسبت به ماه قبل٣.٩ درصد افزایش نشان می­‌دهد. در این ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور مربوط به استان قزوین با ٥.٤ درصد افزایش و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان آذربایجان شرقی  با ٣.٠ درصد افزایش است. درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه‌به‌نقطه) برای خانوارهای کشور ٤٧.٥ درصد است. بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه مربوط به استان کردستان (٥٨.٣ درصد) و کمترین آن مربوط به استان هرمزگان  (٣٩.٥ درصد) است. یعنی خانوارهای ساکن استان کردستان به‌طور متوسط ١٠.٨ درصد بیشتر از میانگین کل کشور و خانوارهای ساکن استان هرمزگان به‌طور متوسط ٨.٠ درصد کمتر از میانگین کل کشور نسبت به اسفند ١٣٩٦ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. نرخ تورم 12ماهه منتهی به اسفند ١٣٩٧ برای خانوارهای کشور به عدد ٢٦.٩ درصد رسید. بیشترین نرخ تورم 12ماهه مربوط به استان ایلام (٣١.٧ درصد) و کمترین آن مربوط به استان کرمان (٢١.٦ درصد) است. شکاف نرخ تورم 12ماهه استان‌ها در اسفند‌ماه ١٠,١ درصد است که نسبت به ماه قبل ١.٠ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.

در اسفند ١٣٩٧ عدد شاخص کل برای خانوارهای شهری به ١٦٣,٣ رسید که نسبت به ماه قبل ٣.٨ درصد افزایش نشان می‌دهد. در این ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای شهری مربوط به استان قزوین با ٥.٥ درصد افزایش و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان آذربایجان شرقی با ٢.٤ درصد افزایش است. درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه‌به‌نقطه) برای خانوارهای شهری کشور ٤٦,٦ درصد است. بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه خانوارهای شهری مربوط به استان کردستان (٥٦.٤ درصد) و کمترین آن مربوط به استان هرمزگان (٣٨.٣ درصد) است، یعنی خانوارهای شهری ساکن استان کردستان به‌طور متوسط ٩.٨ درصد بیشتر از میانگین کل کشور و خانوارهای شهری ساکن استان هرمزگان به‌طور متوسط ٨.٣ درصد کمتر از میانگین کل کشور نسبت به اسفند ١٣٩٦ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌­اند. نرخ تورم 12ماهه منتهی به اسفند ١٣٩٧ برای خانوارهای شهری به عدد ٢٦.٦ درصد رسید. بیشترین نرخ تورم 12ماهه مربوط به استان ایلام  (٣٢.٠ درصد) و کمترین آن مربوط به استان کرمان (٢٢.٠ درصد) است. شکاف نرخ تورم 12ماهه استان‌ها در اسفند ١٠.٠ درصد است که نسبت به ماه قبل ١.١ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.

بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در روستاهای کردستان

در اسفند ١٣٩٧ عدد شاخص کل برای خانوارهای روستایی کشور هم به ١٧٠,٣رسید که نسبت به ماه قبل ٤.٥ درصد افزایش نشان می‌دهد. در این ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای روستایی مربوط به استان کردستان با ٦.٤ درصد افزایش و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان سیستان و بلوچستان  با ٣.٣ درصد افزایش است. درصد تغییر شاخص کل خانوارهای روستایی نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه‌به‌نقطه) ٥٢.٧ درصد است. بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه خانوارهای روستایی مربوط به استان کردستان (٦٤.٧ درصد) و کمترین آن مربوط به استان هرمزگان (٤٢.٣ درصد) است، یعنی خانوارهای روستایی ساکن استان کردستان به‌طور متوسط  ١٢.٠ درصد بیشتر از میانگین کل کشور و خانوارهای روستایی ساکن استان هرمزگان به‌طور متوسط ١٠.٤  درصد کمتر از میانگین کل کشور نسبت به اسفند ١٣٩٦ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. نرخ تورم 12ماهه منتهی به اسفند ١٣٩٧ برای خانوارهای روستایی کشور به ٢٨.١ درصد رسید. بیشترین نرخ تورم 12ماهه مربوط به استان لرستان (٣٤.٠ درصد) و کمترین آن مربوط به استان کرمان (٢٠.٩ درصد) است. شکاف نرخ تورم 12ماهه استان‌ها در اسفندماه ١٣.١ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠.٩ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.