آیا SPV برجام را نجات می‌دهد؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تسنیم، روزنامه "تاگس شاو" آلمان در مطلبی به مسئله تصمیمات اتحادیه اروپا برای ایجاد یک سازو کار مالی به منظور دور زدن تحریم های آمریکا علیه ایران پرداخته و این پرسش را مطرح کرد که آیا چنین سازو کاری می تواند توافق اتمی را نجات دهد؟

این روزنامه آلمانی در ادامه نوشت: این سازو کار مالی نوعی رینگ نجات برای توافق اتمی ایران است. با کمک یک ساز و کار مستقل اتحادیه اروپا  موسوم به SPV باید مبادلات تجاری با ایران با وجود شدیدترین تحریم های آمریکا حفظ شود.

روز دوشنبه نیز «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان در گفتگو با خبرنگاران از قطعی بودن راه اندازی SPV در آینده نزدیک خبر داده و ابراز امیدواری کرده بود که این کانال مالی بتواند آن بخش از مراودات تجاری اتحادیه اروپا با ایران که هنوز از سوی آمریکا تحریم نشده‌ است را حفظ کند.

کار راه‌اندازی ساز و کار مالی ویژه اتحادیه اروپا برای تجارت با ایران در حالی به ماه فوریه کشیده شده است که مقامات اروپایی وعده داده بودند این ساز و کار مالی با شروع سال 2019 اجرایی خواهد شد.

به نوشته رسانه های آلمانی این ساز و کار مالی مقر خود را در پاریس قرار داده و یک کارشناس بانکی آلمانی هم مدیر آن خواهد بود. انگلیس هم در کارهای حسابرسی این پروژه شرکت خواهد کرد. به این ترتیب 3 تا از قدرتمندترین کشورهای اقتصادی اروپا گرد هم آمده‌اند تا در مسئله ایران در برابر آمریکا بیاستند. درباره دیگر کشورهای اروپایی این مسئله مشخص نیست که به این ساز و کار مالی بپیوندند.

این ساز و کار مالی یک سیستم مبادله را ایجاد می کند که شرکت های ایرانی و اروپایی بتوانند در سایه تحریم های آمریکا در مبادلات تجاری با هم تسویه حساب کنند. وزارت امور خارجه آلمان در پاسخ به درخواستی اعلام کرده که هنوز جزئیات فنی مربوط به این ساز و کار مشخص نشده است.

روزنامه "تاگس شاو" آلمان در ادامه این مطلب نوشت: زمانی که سیگنال رسمی این پروژه ارسال شود ممکن است چندین هفته طول بکشد تا این جامعه هدف آلمان-انگیسی-بریتانیایی بتواند کار عملی خود را شروع کند. ایرانی ها باید ساختارهای مورد نیاز برای این منظور را در کشور خود ایجاد کنند. از طرف اروپا هم باید این اطمینان حاصل شود که قواعد به منظور جلوگیری از پول شویی و به زعم آن ها تامین مالی ترور اجرایی می شود.

"شاسا لوهمن"، از کارشناسان مسائل ایران موسسه علم و سیاست برلین در این باره گفته است که مشخص است که با کمک این کانال پرداخت جدید می خواهیم به بانک هایی تضمین بدهیم که می ترسند درمناسبات تجاری با ایران از تحریم های آمریکا آسیب ببینند. این ابزار عمدتا سیستمی نمادین است که با آن نشان داده می شود که اروپا با تصمیم ترامپ برای اجرا کردن مجدد تحریم ها علیه تهران موافق نیست.

مسئله بزرگ این است که آیا این ژست اروپایی برای ایران کافی است تا به توافق اتمی پایبند باقی بماند. برلین، پاریس و لندن آگاهانه و با احتیاط قدم در این مسیر می گذارند. حتی اگر این کانال پرداخت های مالی ظاهرا قابل گسترش به  نظر برسد در ابتدا پیش بینی می شود که با کمک آن تنها تجارت کالاهای انسانی مانند دارو، مواد غذایی و کالاهای مصرفی امکان پذیر باشد. در این باره  هنوز تصمیمی گرفته نشده است که از این ابزار به منظور مبادلات نفتی با ایران استفاده شود.

نویسنده در بخش یگری از این مطلب نوشت: رئیس جمهور آمریکا همه اقدامات لازم را انجام می دهد تا راه هوا را برای اقتصاد ایران تنگ کند. رهایی ایران از تنگا و حالت خفگی اقتصادی برای اروپا دشوار است. شرکت های بزرگ در دراز مدت بازار بزرگ آمریکا را انتخاب کرده و از بازار کوچک ایران دست می کشند.

لوهمن هم براین عقیده است که اروپاییان در حال حاضر نسبتا در این راستا ناتوان هستند چرا که در کوتاه مدت ابزار موجود در این مسیر را ندارند. اما این بدین مفهوم نیست که در میان مدت و دراز مدت هم وضعیت این چنین خواهد بود.

با این سازو کار مالی جدید اروپاییان حالا کمی بیشتر خود را از بازارهای جهانی تحت سلطه آمریکا مستقل می کنند. شاید این یک نوع تمرین برای آینده است. اگر زمانی روزی بیاید که در آن اروپاییان بین بازار آمریکا و روسیه یکی را باید انتخاب کنند حداقل با این سیستم مالی در مناسبات با ایران اولین تجربیات در این باره را کسب کرده اند.

در حال حاضر مسئله نجات توافق اتمی ایران مطرح است. با وجود این رینگ نجات اروپا، اما هنوز اطمینانی به آینده این توافق هسته‌ای وجود ندارد.