راهکارهای اجرایی برون رفت از مشکلات تولید نفت‌کوره ایران

به گزارش اقتصاد آنلاین ؛ بسیاری از منابع زمینی آسیب‌پذیر بوده زیرا تحت تأثیر فعالیت‌های بشری هستند. در نتیجه، بیشتر تلاش‌ سازمان های بین المللی برای این است که توافق‌نامه‌ها را در کشورها گسترش دهند تا دولت‌ها با امضای آن، از آسیب‌ها جلوگیری یا تأثیر فعالیت‌های بشری بر روی منابع محیطی را مدیریت کنند. این توافق‌نامه‌ها می‌توانند شامل عوامل مؤثر بر روی آب و هوا، اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها و آلودگی هوا باشند. وقتی از توافق‌نامه‌های بین‌المللی محیط زیستی پیروی نشود، به مفاد حقوقی مراجعه می شود و جریمه هایی را برای کشورهایی که در این زمینه قصور کنند، اعمال می کنند. در این راستا یکی از سازمان بین‌المللی فعال در حوزه کاهش آلودگی در اقیانوس ها و دریاها سازمان بین المللی دریانوردی است که تصمیم گرفته است از سال 2020 مقررات جدیدی را به اجرا گذارد که کشتی‌داران را ملزم می کند میزان گوگرد موجود در سوخت‌های خود را به میزان چشمگیری کاهش دهند.

مقررات فعلی سازمان بین المللی دریانوردی غلظت گوگرد به میزان ۳/۵  درصد را مجاز دانسته اما این سازمان قوانین و مقررات سخت گیرانه ای در قالب کنوانسیون مارپل تصویب کرده و از سال ۲۰۲۰ شناورها باید این غلظت را به نیم درصد کاهش دهند. این شرایط باعث شده تا همه بازیگران اصلی بازار نفتکوره اعم از پالایشگاه ها، صاحبان خطوط کشتیرانی، شرکت های کشتی سازی، بنادر، صاحبان مخازن، ترمینال‌ها و... به شدت روی این موضوع مطالعه کرده و اقدامات لازم را در نظر گرفته‌اند و در این زمینه پروژه‌های پالایشی در کشورهای مختلف برای آماده‌سازی برای این شوک آغاز شده است.

 این در ‌حالی است که ایران با تولید بیش از ۵۰ میلیون لیتر در روز یکی از مهمترین تولیدکننده های نفتکوره در جهان بوده و در خط مقدم این رخداد قرار می‌گیرد.

نمودار مقایسه تولید و مصرف نفت کوره

نکته قابل توجه این است که ایران حتی اگر امروز تصمیم بگیرد که به سرعت تکنولوژی پالایشگاه‌ها را ارتقا دهد، نمی‌تواند همه این نفتکوره را از بین ببرد یا گوگرد آن را کم کند زیرا از روزی که تصمیم‌گیری شود و منابع مالی تخصیص پیدا کند، به ثمر نشستن این پروژه ها حدود چهار سال طول می‌کشد. از طرف دیگر با اجرایی شدن تحریم های آمریکا از اوایل آبان سال جاری و همچنین کمبود شدید منابع ارزی دولت برای سرمایه گذاری در این زمینه، امیدی نیست که دولت در مدت باقیمانده بتواند میزان نفتکوره تولیدی در کشور را کاهش داده و همچنین گوگرد موجود در نفتکوره را به نیم درصد برساند. حال سوال اینجاست که وزارت نفت با این میزان نفتکوره باید چکار کند؟

یکی از راه‌هایی که وزارت نفت تاکنون دنبال کرده این است که این نفتکوره را به بازیگران میانی بفروشد تا در پالایشگاه‌های دیگر فراوری کنند یا به صورت تلفیق و امتزاج با سایر فرآورده‌های نفتی با گوگرد پایین، میزان گوگرد را کم کنند که این روش از نظر اقتصادی به ضرر ایران بوده و خواهد بود.

روش دیگر این است که وزارت نفت با در نظر گرفتن سیاست های تشویقی (بویژه با تخفیف در قیمت نفتکوره) بخش خصوصی را مجاب کند تا در زمینه ایجاد تاسیسات گوگرد زدایی در مجاورت پالایشگاه ها یا در بنادر جنوبی ایران سرمایه گذاری کنند که این راهبرد قطعا یک سیاست برد- برد خواهد بود زیرا از یکسو وزارت نفت به خواسته خود مبنی بر کاهش گوگرد موجود در نفتکوره رسیده است و از طرف دیگر، سودی که در حال حاضر نصیب واسطه های خارجی می شود به بخش خصوصی داخلی تعلق خواهد گرفت. در غیر این صورت باید منتظر ماند و از سال ۲۰۲۰ بعد از پر شدن مخازن، شاهد تخلیه نفتکوره تولیدی پالایشگاه ها در محیط های پیرامون بود که ضررهای مادی و محیط زیستی بسیار زیادی به کشور تحمیل خواهد کرد.