پوشاک وطنی در بن بست تجاری‌سازی گیر‌کرد

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، کیفیت، تنوع و جذابیت، سه اصل موجود در بازار مد و لباس است که با رعایت آن، توجه همه سلیقه ها به بازار داخلی میسر خواهد بود. بر همین اساس، اهمیت و ضرورت توجه به مد و لباسِ آمیخته با فرهنگ و آداب ایرانی، منجر به برگزاری جشنواره بین المللی مد و لباس شد تا ضمن نمایش هنر طراحان ایرانی، چرخ باور ملی در حوزه پوشاک و مد به حرکت درآید.

این جشنواره علاوه بر اشاعه فرهنگ، گامی موثر و پایدار در اشتغال و درآمدزایی و اقتصاد مقاومتی خواهد بود تا از این راه بتوان با مافیای هزار چهره موجود در قاچاق پوشاک مقابله کرد. موضوعی که «حمیدقبادی» رییس هفتمین جشنواره بین المللی مد و لباس فجر در آیین افتتاح این جشنواره در روز یکشنبه 6 اسفندماه، به آن اشاره کرد و اظهار داشت: جریان‌ سازی و هموار سازی و ایجاد تسهیل و روان ‌سازی فعالیت ‌ها بر اساس قانون از وظایف کارگروه مد و لباس است و شاید در طول سال بارها مجموعه مد و لباس و دانشگاه ها در این زمینه همکاری داشته باشند اما بروز و ظهور این همکاری و فعالیت ‌ها در جشنواره نمایان می ‌شود.

قبادی با بیان اینکه تولید پوشاک ایرانی رو به افزایش است، به حیطه وظیفه مسوولان در این خصوص پرداخت و گفت: نگاه مردم به محصول، هنر و طراحی داخلی در سال‌ های گذشته تغییر کرده و توجه به شاخص ‌های استاندارد باعث شده زمینه مد ایرانی فراهم شود. خودباوری در این حوزه به تدریج در مردم ایجاد شده و نیاز است که مسوولان نیز به این خود باوری برسند.

قبادی با بیان اینکه «با رشد یک مجموعه پوشاک مسائل مالیاتی مشکل ‌آفرین می‌ شود»، گفت: پوشاک ایرانی و حمایت از تولید کنندگان داخلی به نوعی برافراشتن پرچم ایران و برگی زرین در دفتر صنعت کشور به شمار می رود، اما برخی مسوولان از این مزیت غافل و به آن بی توجه هستند.

اما نباید فراموش کرد که نابرابری ها و چالش ها در این حوزه کم نیست، از نبود انسجام در میان تصمیم گیران عرصه مد و لباس گرفته تا نادیده گرفتن حقوق مولفان و طراحان لباس و موانع تجاری سازی این صنعت؛ موضوعی که گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های را برآن داشت تا با «آیدین ظریف» طراح صحنه و لباس سینما و تلویزیون به گفت و گو بپردازد.

متن کامل گفت وگوی با ظریف به این شرح است:

 بنابر گزارش های منتشر شده، صنعت پوشاک ایران به سوی گذر از مرزهای رکود قدم نهاده است. ارزیابی شما از این تغییر و تحول چیست؟

 کار و برنامه های ارایه شده توسط طراحان لباس، از منظر شرایط و حیطه کاری، بسیار امیدوارکننده و موفق بوده است؛ اما این موفقیت را نمی توان در همه حوزه ها به یک چشم دید.

به صراحت می توان گفت در طراحی مانتو پیشرفت چشمگیری حاصل شده است ولی به همان نسبت در طراحی سایر پوشاک و لباس چندان موفق عمل نکرده ایم. به این معنا که طراحان ما در خصوص طراحی مانتو، هر ساله طرح های متفاوت و جذابی ارایه کرده اند که تا حدودی از فرهنگ ایرانی الگو گرفته است، اما در حوزه پوشاک مردانه و زنانه غیر از مانتو، خلاقیت و نوآوری دیده نمی شود.

 با توجه به اظهارات شما و نقش و جایگاهی که سینما و تلویزیون در اشاعه عناصر فرهنگی جامعه از جمله حوزه پوشاک ایفا می کند، آیا طراحی لباس در صنعت سینما حرفی برای گفتن دارد؟

متاسفانه در مورد طراحی مد و لباس در عرصه تئاتر و سینما، بسیار ناموفق عمل شده است و نتوانسته مد و الگویی را غالب و طرح لباسی را در جامعه رایج کند. بر همین اساس، وضعیت ناامیدکننده است به طوری که در این سال ها طرحی عامه پسند و تاثیرگذار راکه از دل فیلم یا تئاتری برخاسته باشد، شاهد نبوده ایم.

نگاه طراحان و کارگروه مد و لباس، رسیدن به رویکرد تجاری سازی در صنعت پوشاک است. به نظر شما برای رسیدن به این هدف و همسنگ شدن با رقبای مدگرای خارجی می توان براحتی پا در این عرصه گذاشت؟

 در سراسر جهان، موسسه ها و کارتل های تولید پوشاک از یک ماجرای اقتصادی و تجاری تبعیت کرده اند که به واسطه قدمت این عرضه، براحتی نمی توان با آنان از در مقابله و رقابت وارد شد؛ آن هم بازار محدود صنعت پوشاک ما در ایران.

به هر حال ماجرای هنر صِرف نیست و برای رقابت باید عرضه مناسبی ارایه داد که اقشار مختلف جامعه، مد و الگوهای خارجی را رها کرده و پوشش پیشنهادی داخلی را انتخاب کنند، اما متاسفانه محدودیت های اقتصادی و تجاری و اعمال برخی سلیقه های فردی این توان را ازطراحان و تولید کنندگان داخلی گرفته است.

پس چه زمانی می توان گفت که طراحان مد و لباس می توانند در راستای اقتصاد مقاومتی گام بردارند؟

در عرصه تولید پوشاک، دو اصل تولید مد، ماندگاری و اقبال عمومی در کنار هم باعث تداوم صنعت پوشاک می شود. تجربه نشان داده است زمانی که برندهای داخلی به عرصه مد و لباس وارد شدند و کارهای متفاوتی به لحاظ جنس و طرح ارایه کردند، از سوی جماعتی استقبال صورت گرفت، اما متاسفانه بلافاصله بعد از موفقیت این برندهای داخلی، کارگاه های کوچک بدون نام، شروع به تولید همان کار با قیمت نازل تر کردند که ضربه سختی به عرصه پوشاک برندهای داخلی وارد شد.

در چرایی برندهای داخلی دیگری که هنوز دوام آورده اند باید گفت آنان به ظاهر ایرانی هستند اما ادعایی در طراحی مد نداشته و از یکسری برش و دوخت پیروی می کنند که در سراسر جهان یکسان تولید می شود.

زمانی می توانیم عنوان کنیم که پوشاک ما رویکرد تجاری خود را یافته و قادر است عرض اندام کند که حقوق مولفان و طراحان در پناه قانون و نظارت دقیق حفظ شود. موضوعی که مختص پوشاک نیست و متاسفانه در عرصه های بسیاری قانون کپی رایت رعایت نمی شود و همین مساله ضربه های مهلکی به تولید کننده و طراح وارد ساخته است.

بحث مافیای پوشاک را هم نباید فراموش کرد، جماعتی که از هنر و فرهنگ به دور هستند و به دنبال کسب منفعت شخصی، در میدان نابودی برندهای داخلی قدم گذاشته اند. در کل قاچاق آسیب زا است و به تولید کننده و بدنه دولت ضربه می زند.

از بومی سازی مد و لباس سخن گفتید، نظر شما درباره تناسب و سنخیت فرهنگ ایرانی با پوشاک ایرانی چیست؟ آیا می توان بازخورد فرهنگ را در لباس و پوشاک دید؟

 در عصر حاضر این که ما بخواهیم فرهنگ جامعه را از پوشاک مردم آن خطه دریابیم، امری نشدنی است و دنبال فرهنگ گشتن در لباس عامه، صرفا در برخی کشورهای عربی یا آفریقایی امکان پذیر است. چرا که عموم مردم جهان دیگر وفادار و دنبال فرهنگ شخصی خود در لباس روزمره نیستند و لباس های سنتی تنها در جشنواره یا مراسم آیینی خاص آن هم در میان افراد خاص استفاده می شود و عمومیت ندارد.

با توجه به زندگی روزمره به صراحت می توان گفت نوع پوشش، روزآمد شده است و همانطور که یافتن فرهنگ ایرانی در منزل و چینش منازل سخت است و توان پاسخگویی به نیازهای جامعه امروز را ندارد، به همان نسبت پوشاک اقشار مختلف جامعه هم دستخوش تغییر و روزآمدی شده است.

به طور کلی باید گفت لباس و پوشاک دیگر از عرصه پوشش جدا شده و نقش آراستگی را در جامعه بازی می کند. این را از فیلم های تاریخی، سوزن دوزی های لباس و نقش و نگارهای حک شده بر آن می توان دریافت. پس برای معرفی فرهنگ، می توان در مد و لباس های روزمره امروزی، بخشی از نقش و نگار منطقه ای را معرفی کرد تا هم مانع از بین رفتن سرمایه های سنتی شد و هم قدمت و تاریخ آراستگی در پوشاک ایرانی را به رخ جهانیان کشید.