برنامه گازی روسیه برای ۲۰۱۸
روسیه در تلاش است صادرات گاز طبیعی به اروپا را در سال ۲۰۱۸ در سطحی بالا حفظ کند.
این برنامه در حالی به تازگی از سوی بزرگترین تولیدکننده گاز روسیه اعلام شده است که روسیه پیش از این نیز تلاش زیادی در جهت گسترش نفوذ در بازارهای گاز دنیا به خرج داده بود.
به گزارش بلومبرگ، الکساندر مدودف، معاون مدیرعامل شرکت گازپروم روسیه در مصاحبه‌ای که در سن‌پترزبورگ با این خبرگزاری انجام داد، گفت: این شرکت گازی دولتی قصد دارد در سال آینده حداقل ۱۸۰ میلیارد متر مکعب گاز صادر کند که پس از صادرات ۱۹۰ میلیارد متر‌مکعبی سال ۲۰۱۷ رکوردی تازه خواهد بود. به گزارش دنیای اقتصاد، این حجم از صادرات به قدری برای گازپروم اهمیت دارد که به گفته مدودف می‌تواند شروع مرحله‌ای جدید در تاریخ این شرکت باشد. گازپروم د‌رحال حاضر بیش از یک سوم نیاز اروپا به گاز طبیعی را تامین می‌کند. اروپا به‌عنوان بازاری بزرگ و سودده در سال ۲۰۱۷ حدود ۳۷ میلیارد دلار درآمد نصیب روسیه کرد. صادرات گاز به اروپا و تامین انرژی قاره سبز به قدری برای دولت‌های اروپایی اهمیت دارد که با وجود تنش‌های نظامی و سیاسی با کرملین، ارتباط آنها با گازپروم به‌عنوان شرکتی که تحت حمایت مستقیم دولت روسیه است، قطع نمی‌شود.
در واقع روسیه به واسطه وابستگی که اروپا برای تامین انرژی به این کشور دارد، نه تنها منفعت اقتصادی می‌برد بلکه با استفاده از این ابزار در عرصه سیاسی نیز در بسیاری موارد حرف خود را به کرسی می‌نشاند. این در حالی است که در اروپا مقام‌های رسمی در موارد متعدد، از دخالت روسیه در انتخابات سایر کشورها گرفته تا تهدید خطوط ساحلی و آسمان دیگر کشورها نارضایتی دارند. بر همین اساس کشورهای اروپایی برای متنوع کردن منابع تامین انرژی تلاش می‌کنند تا وابستگی خود را به روسیه کاهش دهند. از همین رو توسعه بنادر برای پذیرفتن کشتی‌های حامل گاز طبیعی از آمریکا در دستور کار قرار گرفته است. نگاه اروپا به آمریکا برای تامین گاز طبیعی در حالی است که تولید این سوخت پاک در آمریکا سیر صعودی پیدا کرده است. طبق برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی، آمریکا پتانسیل این را دارد که تا اواسط دهه ۲۰۲۰ تبدیل به یک تولیدکننده بزرگ LNG شود. روسیه اما راه‌های دیگر را رها نکرده و بازارهای جایگزین برای خود در نظر دارد.
هرچند از فکر گسترش خطوط لوله جدید به سمت اروپا نیز هست.با این حال گازپروم برای حفظ سهام بازار خود در اروپا، آمریکا را به سیاسی کردن منافع اقتصادی خود در اتحادیه اروپا با قانون تحریم‌هایی که در سال ۲۰۱۷ تصویب کرد و پروژه‌های خط لوله را هدف گرفت، متهم کرده است. در عین حال آنطور که مدودف عقیده دارد، در حالی که تقاضای گازی اتحادیه اروپا به آب و هوا و رشد اقتصادی بستگی دارد، احتمالا در سال ۲۰۱۸ که تولید داخلی کاهش پیدا کرده و قیمت‌های زغال‌سنگ بالا می‌رود، تقاضای گاز در اروپا افزایش خواهد یافت و واردات از گازپروم را رقابتی‌تر خواهد کرد. به گفته مدیرعامل گازپروم، روسیه بزرگترین پتانسیل را برای تامین تقاضای بیشتر دارد.مدودف در ادامه مصاحبه خود با بلومبرگ، بر این نکته تاکید کرد که: بازار جهانی ال‌ان‌جی وجود خارجی ندارد و سه بازار بزرگ منطقه‌ای آمریکا، اروپا و آسیا با تفاوت‌های قیمتی زیادی وجود دارند. مدیرکل گازپروم خاطر نشان کرد که اروپا ممکن است واردات LNG بیشتری داشته باشد به خصوص زمانی که تقاضا از ظرفیت صادرات از طریق خط لوله فراتر می‌رود. در انگلیس واردات از طریق خط لوله نزدیک به رکورد بالایی قرار دارد و ذخیره‌سازی چندانی برای انعطاف بخشی به سیستم وجود ندارد. به گفته این مدیر روسی، واردات از طریق خطوط لوله همچنان نسبت به LNG رقابتی‌تر خواهد ماند.
چشم روسیه به چین
تلاش روسیه برای گسترش نفوذ در بازارهای گازی جدید به قدری جدی است که حتی فاصله سه هزار کیلومتری از مناطق سیبری تا چین مانع از صادرات گاز طبیعی این کشور به چین نشده است. بر این اساس گازپروم از جنگل‌ها و اعماق زمین خط لوله‌ای را از شرق سیبری به سمت چین آغاز کرده است تا خود را به بزرگترین مصرف‌کننده گاز دنیا برساند. آنطور که روسیه و چین در برنامه دارند، کار این خط لوله در دسامبر ۲۰۱۹ آغاز خواهد شد تا طبق قرارداد برای مدت ۳۰ سال هزار و ۱۵۰ میلیارد متر مکعب از شرکت تحت کنترل کرملین به چین صادر شود.با این حال به گزارش رویترز مقام‌های چینی انتظار دارند کار ساخت خطوط‌لوله انتقال گاز از روسیه تا پایان سال ۲۰۱۸ به اتمام برسد و فعالیت‌آن آغاز شود. چنین تلاشی به خوبی نشان می‌دهد روسیه برنامه‌های مشخصی برای زمانی دارد که احیانا اروپایی‌ها بخواهند در منابع تامین گاز خود تنوع ایجاد کنند. گازپروم برای ایجاد زیرساخت‌های لازم بیش از ۵۵ میلیارد دلار هزینه کرده است تا پروژه بلندمدت انتقال گاز طبیعی به چین به‌عنوان پروژه‌ای استراتژیک، قدرت این کشور را در بازار انرژی چین نیز گسترش دهد.
به این ترتیب ورود به چین به‌عنوان بازاری وسیع که مصرف گاز طبیعی به علت قوانین مبارزه با آلودگی در آن رو به افزایش است، تا اواخر سال ۲۰۱۹ از طریق یک خط لوله سه هزار کیلومتری برای روسیه ممکن خواهد شد. در این معامله روسیه از میدان‌های گازی بهره‌برداری خواهد کرد که اگر بازار چین نبود باید دست نخورده باقی می‌ماندند و چین نیز برای مدتی طولانی از تامین پایدار و نسبتا ارزان گاز از طریق خط لوله اطمینان خواهد داشت. اما روسیه در عین حال از گسترش خط لوله‌‌های انتقال گاز به اروپا نیز دست نکشیده و پروژه‌ای جدید برای عبور دادن خط لوله‌ای از دریای بالتیک و دریای سیاه در دست اجرا دارد که می‌تواند از سهم بازار این کشور در اروپا دفاع کند. در واقع این قدرت ذخایر گاز سیبری است که جسارت ورود به بازارهای جدید را به روسیه داده است. در عین حال حمایت دولت روسیه از شرکت‌های گازی این کشور نیز در توسعه برداشت از میادین گازی این کشور نقش چشمگیری دارد. به این ترتیب با حمایت مستقیم کرملین از صنعت گاز روسیه و تلاش آنها برای جذب سرمایه‌گذار، روسیه در سال‌های آینده سهمی بیش از ۱۲ درصدی در بازار چین خواهد داشت.
