فرمانده پولی آمریکا تغییر می‌کند؟
مصاحبه روز یکشنبه ترامپ از باقی ماندن سه نامزد برای تصدی کرسی ریاست فدرال رزرو حکایت داشت.
جنت یلن، رئیس فعلی فدرال رزرو، جروم پاول، عضو هیات هفت‌نفره سیاست‌گذاری و جان تیلور اقتصاددان و نظریه‌پرداز حوزه سیاست پولی، همچنان به‌عنوان گزینه‌های اصلی ترامپ مطرح هستند. برآورد کارشناسان از کاسته شدن احتمال ابقای یلن حاکی است. در صورتی که دوره ریاست یلن چهار ساله شود، این رویداد پس از سال ۱۹۵۱ بی‌سابقه خواهد بود. آینده فدرال رزرو با این شرایط به معمایی حل‌ناشدنی تبدیل شده، که حذف دو گزینه نیز به حل آن کمکی نکرده است. به گزارش دنیای اقتصاد، حذف یک کاندیدا از جناح «کبوتر»ها و یک کاندیدا از جناح «باز»ها، زمانی که سه نامزد دیگر با مواضع متفاوت از هر دو طیف باقی مانده‌اند، روشنگری خاصی در مورد سیاست پولی فدرال رزرو اعمال نخواهد کرد. بازار‌های جهانی در واکنش به عدم وضوح آتیه پولی آمریکا دچار اختلال شدند. این اختلال منجر به رفتار «پاندولی» شاخص دلار و به‌دنبال آن افت اونس طلا شده است؛ به‌طوری‌که فلز زرد در ۳۰ روز گذشته بین قیمت‌های ۱۲۷۰ و ۱۳۰۰ دلاری در حال رفت و برگشت است.
سه دیدگاه متفاوت
جنت یلن نزدیک به دسته «کبوتر»هاست و تمرکزش بیشتر به اشتغال معطوف است تا کنترل تورم. برخی کارشناسان معتقدند، یلن با انعطافی که در سال‌های ریاستش نشان داده، قدرت انطباق خود را با شرایط سیاسی آمریکا به خوبی بروز داده است. ترامپ در مصاحبه ماه جولای (تیر ماه) خود با وال‌استریت ژورنال اظهار کرده بود: «من فکر می‌کنم او کار خود را به خوبی انجام داده است، من مایلم نرخ بهره پایین بماند و سابقه یلن ثابت می‌کند که او از موافقان نرخ بهره پایین است.» اگر یلن جایگاه خود را در فدرال‌رزرو از دست بدهد، به اولین رئیس بانک مرکزی تبدیل می‌شود که پس از سال ۱۹۵۱میلادی تنها یک دوره چهارساله در این سمت بوده است. (ویلیام میلر دوره یک‌ساله ریاست فدرال‌رزرو را از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۷۹ تجربه کرد که البته با انتصاب وی به‌عنوان رئیس خزانه‌داری پایان گرفته بود.) میانه‌رو‌ترین گزینه ترامپ جروم پاول است. کارشناسان معتقدند او به خوبی می‌تواند سیاست‌های کبوتری و بازی را در بالانس نگه دارد. حضور فعال او در فدرال‌رزرو حتی در دوران اجرای سیاست‌های «کبوتری» و واقع‌بینی وی در خصوص اعمال سیاست‌های پولی متناسب با شرایط اقتصادی، مزیت‌های کهن را برای تصدی این پست نشان می‌دهند. پاول پس از تقویت گمانه‌زنی‌ها مبنی بر بالا رفتن احتمال ریاست وی بر فدرال‌رزرو، اذعان داشته که مهم‌ترین مساله برای آمریکای امروز توقف کندی رشد اقتصادی است. او توسعه سریع اقتصادی را مهم‌ترین دغدغه‌اش عنوان کرده تا به گزینه مطلوبی برای ترامپ تبدیل شود. جان تیلور، اقتصاددان برجسته‌ای است که نظریاتش همواره بر سیاست‌های بانک‌های مرکزی خارجی و فدرال‌رزرو تاثیر‌گذار بوده است. او سختگیر‌ترین گزینه ترامپ در خصوص سیاست‌های پولی است. کارشناسان روی کار آمدن تیلور را ریسک زیادی برای آینده اقتصادی آمریکا می‌دانند. این نگرانی‌ها به علت گرایش تیلور به اتخاذ سیاست‌های انقباضی شدید است. تیلور در بیانیه‌های اخیر خود این نگرانی‌ها را بی‌مورد دانسته و اذعان کرده، بنا به مقتضیات پیشنهادهای خود را ارائه خواهد کرد.
معمای فدرال رزرو
دوره ریاست چهار ساله جنت یلن بر فدرال رزرو در ماه فوریه سال آینده میلادی به پایان می‌رسد و رئیس‌جمهوری نامزد دلخواهش را تا کمتر از ۱۰ روز دیگر معرفی خواهد کرد. دونالد ترامپ تا کنون پنج نام متفاوت برای تصدی این پست در مصاحبه‌های رسمی و غیررسمی به زبان آورده است. این پنج نامزد، گرایش‌های گوناگونی در زمینه سیاست پولی دارند، بنا به این تکثر گرایش‌ها، آینده بانکی آمریکا، آن هم در دوران استراتژیک پسابحران، به معمایی عجیب تبدیل شده است که تا ۱۰ روز آینده حل‌نشدنی به‌نظر می‌رسد. شاخص دلار در واکنش به این معمای پولی، روز‌های بسیار متفاوتی را پشت سر گذاشته و نتوانسته روند مستحکمی اختیار کند. برای درک بهتر این معما، باید به بررسی طیفی پنج گزینه ترامپ پرداخت. سیاست پولی آمریکا از لحاظ جناح‌بندی به دو دسته «کبوتر»ها و «باز»ها تقسیم‌پذیر است. دسته اول به اشتغال، توسعه اقتصادی، تسهیل پولی و انبساط گرایش دارند، اما دسته دوم همان‌طور که از نامشان پیدا است، بیشتر به محدودیت اعمال سیاست پولی، کنترل تورم، سخت‌گیری مالی و انقباض معتقد هستند.
گستره گزینه‌های ترامپ از جان تیلور، اقتصاددان معروف دانشگاه استنفورد به‌عنوان یک «باز» تمام عیار آغاز می‌شود و در ادامه به بانکدار سابق فدرال رزرو در نیویورک، کوین وارش، به‌عنوان یک «باز» دیگر می‌رسد. در این گستره، جروم پاول به‌عنوان یک سیاست‌گذار معتدل در خط میانی قرار دارد و پس از او جنت یلن و گری کوهن با گرایش به طیف «کبوتر»ها قرار دارند. گزینه‌های ترامپ همه حالت‌های موجود برای آتیه سیاست پولی را دربر گرفته‌اند. این گستردگی انتخاب‌ها، قطعیت را از آینده بانکی آمریکا گرفته، نوسان شدیدی در بازار‌های جهانی ایجاد کرده است. ترامپ در مصاحبه روز یکشنبه خود با فاکس‌نیوز، از کوین وارش و گری کوهن نامی نیاورد تا احتمال معرفی سه گزینه دیگر تقویت شود. او مستقیما از جان تیلور و جروم پاول به‌عنوان گزینه‌های مورد علاقه‌اش یاد کرد و احتمال ابقای جنت یلن را نیز محتمل بروز داد.
بی‌میلی ترامپ نسبت به «وارش» و «کوهن»
لیست پنج‌نفره گزینه‌های ترامپ برای کرسی ریاست فدرال رزرو با حذف احتمالی کوین وارش و گری کوهن سه‌نفره شد. دونالد ترامپ در مصاحبه روز یکشنبه خود با فاکس‌نیوز، از کوین وارش و گری کوهن نامی نبرد. کارشناسان زیادی در گزارش‌های خود به بررسی دلایل خط خوردن احتمالی این دو پرداخته‌اند. کوین وارش که از حمایت وال‌استریتی‌ها و جمهوری‌خواهان سنتی برخوردار است تا همین یک ماه پیش گزینه اصلی ترامپ لقب گرفته بود اما منتقدان زیادی از هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات، پیشینه اقتصادی او را به چالش کشیدند. وارش در سال‌های پیش از رکود اقتصادی و سال‌های بحران، نظریات اشتباهی درخصوص سیاست پولی آمریکا ارائه داده بود که به محور اصلی انتقادهای اخیر تبدیل شده‌اند. در گزارشی که واشنگتن‌پست درباره پرونده کوین وارش منتشر کرده، از او به‌عنوان متخصص بررسی تورم در زمانی که خبری از تورم نیست، یاد شده است. وارش در سال ۲۰۰۶ میلادی نسبت به خطر تورمی در بخش خوراک و انرژی هشدار داده بود در حالی که تورم در آن دوره ۱/ ۲ درصد بود.
او در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ نیز نگرانی خود را در همین مورد ابراز کرده بود. تورم در این دو سال نیز حدود ۲ درصد بود. پرستون مارتین، نایب رئیس سابق فدرال رزرو و عضو ۱۴ ساله هیات هفت‌نفره سیاست‌گذاران که ازسوی رونالد ریگان برای این سمت انتخاب شده بود، درباره کاندیداتوری وارش به اظهارنظر پرداخت. او وارش را «یک گزینه بد» می‌داند و در بیانیه خود عنوان کرده: «اگر در کمیته بانکی سنا بودم، حتما ضد او رای می‌دادم.» رامش پونورو، تحلیلگر معروف بلومبرگ درباره وارش گفته است: «وارش زمان خود را صرف ابداع منطق‌های جدید و اشتباه برای پافشاری بر سیاست‌های غلط خود می‌کند.» کارشناسان دیگر با اشاره به بی‌تجربگی وارش و سابقه نامناسب علمی، اقتصادی و پولی او، هجمه‌های شدید به نامزدی وارش وارد کردند. بازتاب انتقادهای در ماه اخیر به حدی رسید که ترامپ در آخرین بیانیه‌اش نام کوین وارش را از لیست نهایی خود خط زد. نفر پنجم لیست نامزد‌های ترامپ، گری کوهن، یک متخصص سرمایه‌گذاری بانکی و عضو حزب دموکرات آمریکا است. البته کوهن در سال‌های اخیر حمایت‌های مالی گسترده‌ای از جمهوری‌خواهان کرده است. کوهن با اینکه گزینه مطلوبی برای ترامپ به‌نظر نمی‌آمد، وارد لیست پنج‌نفره شده بود. دونالد ترامپ در هیچ‌یک از مصاحبه‌های خود نقش پررنگی برای کوهن در میان نامزد‌هایش نشان نداده بود. گری کوهن پس از اظهارات ترامپ مبنی‌بر مقصر بودن هر دو گروه نئونازی و آنتی‌نازی درخصوص واقعه «شارلوتزویل»، انتقاد شدید‌اللحنی از موضع‌گیری ترامپ کرده بود. کوهن که سابقه انتقاد به ترامپ را در کارنامه‌اش دارد، با میل ترامپ برای انتخاب رئیس فدرالی که هم‌عقیده وی باشد در تناقض است. ترامپ در مصاحبه خود با فاکس‌نیوز از کوهن نیز مانند وارش نامی نبرد تا احتمال انتصاب این دو به سمت ریاست فدرال رزرو به صفر میل کند. خط خوردن وارش و کوهن هنوز قطعی نیست؛ زیرا ترامپ در ماه‌های اخیر ثابت کرده پیش‌بینی‌پذیر نیست.
رفتار «پاندولی» دلار
بررسی روند بازار آنی و آتی طلا، به وضوح مشخص می‌کند که این فلز در ۳۰ روز گذشته بین دو قیمت ۱۲۷۰ دلار و ۱۳۰۰ دلار در حال بالا و پایین شدن است. مقاومت فلز زرد در این بازه از قیمت با نوسان‌های زیادی همراه بوده که عموما به وضعیت شاخص دلار ارتباط داشته‌اند. سیاست‌های نا‌منظم ترامپ و کاهش استقلال فکری فدرال رزرو دو عامل برجسته‌ای هستند که کارشناسان به بی‌ثباتی بازار جهانی در این روز‌ها نسبت می‌دهند. پراکندگی مواضع ترامپ از ماجرا‌های ژئوپلیتیک ایران، کره‌شمالی و ترکیه، تا بازه گسترده ایده‌های سیاسی-اقتصادی او در ارتباط با طرح سلامت، کاهش مالیات و ریاست فدرال رزرو، همگی در کنار یکدیگر به روند «پاندولی» دلار شکل داده‌اند.سیاست پولی فدرال رزرو نیز زیر تیغ انتقادات گسترده قرار گرفته است. منتقدان با اشاره به عدم‌استقلال این هیات بانکی در پروسه تصمیم‌گیری، برچسب محافظه‌کاری به این ارگان می‌زنند.
پایان ریباند موقت طلا
اونس طلا تمایل فراوانی به ریباند در قیمت ۱۲۷۰ دلاری داشت. در ساعات پایانی روز دوشنبه این تمایل با رسیدن قیمت هر اونس فلز زرد به کف ۱۲۷۲ دلار، زودتر از موعد آغاز شد. قیمت اونس طلا طی ریباند خود در قیمت ۱۲۸۲ دلاری بسته شد و با آغاز بازار آسیایی، روز سه‌شنبه در همین قیمت باز شد. تقویت ناگهانی و شبانه طلا علاوه بر پتانسیل ریباند قیمت، به کاهش موقت اثر انتخابات ژاپن بر نرخ برابری ین به دلار نیز مربوط بود. دلار در صبح روز دوشنبه با واکنش به انتخابات پارلمانی ژاپن تقویت شده بود؛ اما با نزدیک شدن بازار به ساعات پایانی معاملات، اثر ژاپنی‌ها ساعاتی متوقف شد و شاخص دلار افت موقتی تجربه کرد. تجدید دوره نخست‌وزیری شینزو آبه برای بازار به معنای تداوم کنترل کاهشی ارزش اسکناس ژاپنی و به تبع آن رشد دلار تلقی می‌شد. فلز گرانبها در ادامه با مقاومت دلار روبه‌رو شد تا پس از تقویت موقت، باز هم کاهشی شود.
