در روزهای آلوده، این غذاها جانتان را نجات می‌دهد!

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر محمد صفریان در خصوص تاثیر آلودگی هوا بر سیستم ایمنی بدن، اظهار کرد: آلودگی هوا دارای اقسام مختلفی است. یکی از این اقسام، مواد ریز معلق در هوا است که به آن‌ها ریزگرد گفته می‌شود. ریزگردها عمدتا در ریه و راه‌های تنفسی مشکلاتی به وجود می‌آورند. قسم دیگر، آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی مانند بنزین و گازوئیل است که به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی و فلزات سنگین مانند سرب در آن می‌تواند به کبد، مغز و سایر ارگان‌های بدن به اشکال مختلف آسیب برسانند.

وی با بیان اینکه آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا ممکن است برای همه افراد خیلی ملموس نباشد، ادامه داد: تنها در گروه‌های حساس و افرادی که سابقه بیماری‌های قلبی و بیماری‌های تنفسی دارند، احتمال بروز آسیب‌های جدی در کوتاه‌مدت وجود دارد. آلاینده‌های موجود در هوا، ترکیبات مضر، گازهای سمی، ریزگردها و فلزات سنگین مانند جیوه و سرب عمدتا تاثیرات مخربی بر ریه، کبد، کلیه و سایر اعضای حیاتی انسان از خود به جای می‌گذارند.

این عضو بورد تغذیه کشور گفت: اصولا آلوده‌کنندهای هوا، بیشتر اثر اکسیدکنندگی دارند؛ یعنی از ترکیباتی به وجود آمده‌اند که اکسیدکنندگی را در بدن بالا می‌برند. ترکیبات مختلفی مانند پروتئین‌ها و جداره عروق تحت تاثیر عوامل گوناگون اکسیده می‌شوند. در پی آن زمینه بیماری‌های مختلف مانند آترواسکلروز، سرطان، آلزایمر و مشکلات عصبی ایجاد می‌شود.

صفریان با اشاره به ترکیباتی که بیشترین نقش را در مقابله با آلاینده‌های موجود در هوا دارند، یادآور شد: آنتی‌اکسیدان‌ها، بهترین ترکیبات برای مقابله با آلاینده‌ها وآلودگی‌های موجود در هوا هستند. به طور طبیعی در میوه‌جات و سبزیجات آنتی‌اکسیدان وجود دارد. علاوه بر سبزیجات و میوه‌جات، مصرف آنتی‌اکسیدان به صورت قرص و کپسول نیز توصیه می‌شود. علاوه بر آن بعضی از ویتامین‌ها مانند ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E و کاروتن که خود پیش‌ساز ویتامین A است، در بدن نقش آنتی‌اکسیدان دارند.

مصرف زیاد هر نوع آنتی اکسیدانی می‌تواند اثرات معکوسی را به دنبال داشته باشد

وی با بیان اینکه البته مصرف زیاد ویتامین A به دلیل خاصیت مسموم‌کنندگی توصیه نمی‌شود، توضیح داد: نه تنها ویتامین A، بلکه مصرف زیاد هر نوع آنتی اکسیدانی می‌تواند اثرات معکوسی را به دنبال داشته باشد. در اصطلاح این فرآیند را می‌توان به شمشیری دو لبه تشبیه کرد. مصرف به اندازه آن‌ها مفید و مصرف بیش از اندازه آنها می‌تواند عواقبی به دنبال داشته باشد.

این متخصص تغذیه با تاکید بر مصرف سبزیجات و میوه‌جات برای کاهش آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا، اظهار کرد: به منظور کاهش آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا، مصرف سبزیجات رنگی توصیه می‌شود. فلفل شیرین، هویج و همچنین سایر سبزیجات مانند اسفناج، میوه‌جات رنگی، گوجه فرنگی پخته شده و رب گوجه‌فرنگی که فاقد مواد نگه‌دارند باشد می‌توانند در این زمینه مفید باشند. در صورت کم آب بودن بدن افراد، آلودگی‌ها در بدن تغلیظ یافته و فرد دچار مشکلاتی می‌شود. بدن برای دفع اثرات آلودگی هوا از طریق ادرار، نیاز به مصرف مایعات دارد.

صفریان با بیان اینکه نباید مصرف آب را صرفا به زمان تشنگی محدود کرد، گفت: به طور متوسط توصیه می‌شود هر فرد در طول روز حدود ۷۰۰ سی‌سی و یا به عبارتی حداقل سه لیوان بیشتر از حجم ادرار مایعات مصرف کند. یعنی بدن انسان به طور تقریبی حدود دو لیتر یا هشت لیوان مایعات در روز نیاز دارد. چای خاصیت ادرارآوری دارد. اگر به شکل کم‌رنگ مصرف شود، به خودی خود ترکیب خوبی است؛ منتهی به دلیل خاصیت ادرارآوری، ممکن است نیاز بدن به آب را در طول روز افزایش دهد. در عین حال، چای می‌تواند مواد سمی را از طریق ادرار از بدن دفع کند؛ بنابراین به طور کلی چای را می‌توان ترکیبی نسبتا مفید دانست.

وی درخصوص نقش مصرف شیر و لبنیات یادآور شد: شیر و سایر لبنیات در مقایسه با سایر مایعات ذکر شده، تاثیر کمتری در کاهش اثرات آلودگی هوا بر سلامتی دارد. اما به طور کلی مصرف حداکثر دو لیوان شیر در طول روز می‌تواند مفید واقع شود؛ زیرا شیر به دلیل ظرفیت بالا، در خنثی‌سازی مواد آلوده‌کننده موثر است.

ضرورت مصرف میوه‌جات، سبزیجات رنگی و غذاهای پروتئینی در روزهای آلوده

این عضو بورد تغذیه کشور ضمن توصیه‌هایی به افرادی که در شهرهای آلوده زندگی می‌کنند، تاکید کرد: مصرف میوه‌جات، سبزیجات رنگی و غذاهای پروتئینی برای افرادی که در شهرهایی با آلوده بالا زندگی می‌کنند، بسیار ضروری است. البته تمام منابع باید به صورت متعادل مصرف شود. به عنوان مثال سه یا چهار واحد میوه در طول روز کفایت می‌کند. علاوه بر تعادل در مصرف، تعادل در انتخاب منابع نیز حائز اهمیت است. برای غذاهای پروتئینی باید از تمام منابع گیاهی مانند حبوبات، لوبیا، سویا و منابع حیوانی مانند گوشت سفید، گوشت گوسفند و گوشت گوساله استفاده کرد.

صفریان در خصوص نقش عادت‌های روزانه غذایی خاطرنشان کرد: بعضی از منابع غذایی به خودی خود آلوده هستند و یا به دلیل کهنگی، سموم غذایی در آن‌ها ایجاد شده است. طبیعتا غذاهای سرخ‌کردنی خصوصا با روغن‌های چند بار استفاده شده می‌توانند سلامت بدن را به خطر بیاندازند. غذاهای سرخ‌کردنی به این دلیل نهی می‌شوند که هنگام سوخت روغن، عامل اکسیدکننده هستند. در غیر این صورت نوع پخت غذا مسمویت آن را کاهش یا افزایش نمی‌دهد. بهترین شیوه پخت نان، استفاده از هوای گرم است. نان‌هایی که با شعله مستقیم و یا حرارت مواد نفتی پخته می‌شوند را نمی‌توان جزو نان‌های سالم برشمرد.

وی در خصوص گروه‌های آسیب‌پذیر در برابر آلودگی هوا مطرح کرد: سالمندان، کودکان، زنان باردار، مادران شیرده، افرادی که ضعف ایمنی دارند، افراد با سابقه بیماری‌های خاص مانند سرطان و یا افرادی که رژیم‌های خاص باعث ضعف ایمنی بدن‌شان شده است، گروه‌های آسیب‌پذیر در برابر آلودگی هوا هستند. 

این متخصص تغذیه، ضمن توصیه‌هایی برای افرادی که به دلیل شرایط کاری، مجبور هستند در هوای آلوده بیرون باشند،عنوان کرد: استفاده از ماسک، کاهش فعالیت‌ بدنی در محیط‌های آلوده، مصرف مایعات، سبزیجات و میوه‌جات، عدم مصرف غذاهای چرب و سرخ‌کردنی و ورزش در محیط پاکیزه و سالم، برای افرادی که در طول روز در معرض هوای آلوده قرار دارند؛ ضروری است.