ایمونوتراپی، سل‌تراپی و پیوند سلول‌های بنیادی، بهبود سرطان خون کودکان را افزایش می‌دهند

در سال‌های اخیر، درمان سرطان کودکان تحولات چشمگیری داشته است و یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌ها، استفاده از پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز است. بسیاری از مردم تصور می‌کنند پیوند یک عمل جراحی پیچیده است، در حالی که در واقع این روش یک تزریق سلولی ساده است که به تعویض یا ریست سیستم ایمنی بیمار کمک می‌کند.

سرطان اغلب نتیجه نقص یا ضعف سیستم ایمنی بدن است؛ زمانی که این سیستم قادر به شناسایی و از بین بردن سلول‌های غیرطبیعی نباشد، سلول‌های سرطانی رشد کرده و بیماری بروز می‌کند. در پیوند سلول‌های بنیادی، ابتدا بیماری کنترل می‌شود و سپس با جایگزینی سیستم ایمنی بیمار با سلول‌های جدید، بدن توانایی مقابله با سرطان را پیدا می‌کند. این روند شامل انتخاب دهنده مناسب، جمع‌آوری سلول‌های بنیادی از خون محیطی (خونی که در رگ‌های بدن جریان دارد)  یا مغز استخوان، آماده‌سازی بدن بیمار با داروهای قوی، و نهایتاً تزریق سلول‌ها است. پس از پیوند، مراقبت‌های ویژه آغاز می‌شود تا سلامت بیمار تضمین شود و سلول‌ها به خوبی در مغز استخوان جایگیر شوند.

دکتر وحید فلاحتی، فوق تخصص انکولوژِی کودکان، فلوشیپ پیوند سلولهای بنیادی در بیمارستان محک توضیح می‌دهد که تحولات جهانی در درمان سرطان، به ویژه پیوند سلول‌های بنیادی، بر بهره‌گیری از روش‌های نوین و پیشرفته متمرکز شده است. یکی از دستاوردهای مهم، امکان انجام پیوندهای نیمه‌سازگار (Haplo-identical) است که موجب می‌شود هیچ کودکی به دلیل نداشتن دهنده سازگار از پیوند محروم نشود.

وی می‌­افزاید: بخش پیوند بیمارستان محک با استانداردترین اتاق‌ها و تجهیزات به‌روز و داروهای کنترل‌کننده عارضه‌های پیوند، از جمله)GVHDبیماری پیوند علیه میزبان)، خدمات پیشرفته‌ای ارائه می‌دهد. علاوه بر آن، روش‌های درمان سلولی و ایمونوتراپی در مرکز در حال گسترش است تا کودکان از آخرین دستاوردهای علمی دنیا بهره‌مند شوند.

به گفته فوق تخصص انکولوژِی کودکان، یکی از نقاط قوت برنامه­ پیوند در این بخش، رویکرد بین‌رشته‌ای و همکاری با متخصصان داخلی و بین‌المللی است. شرایط هر بیمار از زوایای مختلف ارزیابی و پیش‌بینی‌های دقیق درباره درمان و عوارض احتمالی آن انجام می‌شود. تعامل متخصصان محک با دانشگاه‌های سوئد، بریتانیا و مراکز علمی داخل کشور، امکان استفاده از جدیدترین روش‌های درمانی و به‌روزرسانی دانش را فراهم کرده است.

فلاحتی اضافه می­کند: در زمینه شناسایی و معرفی فرد دهنده سلول‌های بنیادی، محک با توسعه بانک داخلی HLA و دسترسی به بانک‌های جهانی، حتی در شرایطی که فرد دهنده مناسب در کشور وجود ندارد، امکان پیوند را فراهم می‌کند. روش‌های نیمه‌سازگار نیز با استفاده از درمان‌های سلولی برای کنترل عوارضی مانند )GVHDبیماری پیوند علیه میزبان) به شکل مؤثر و ایمن انجام می‌شوند و نتایج درمانی بیماران به‌طور قابل توجهی بهبود یافته است.

وی یادآور می­شود: داوطلبان برای عضویت در بانک HLA تنها به اهدای یک سی‌سی خون نیاز دارند و در صورت تطابق با بیمار نیازمند، برای ادامه فرایند اهدا دعوت می‌شوند. این روند کاملاً بی‌خطر است و هرچه بانک بزرگ‌تر شود، شانس نجات جان کودکان و بیماران افزایش می‌یابد.

دکتر فلاحتی تأکید می‌کند که با پیشرفت‌های اخیر در حوزه ایمونوتراپی، سل‌تراپی و پیوند سلول‌های بنیادی، دوره درمان‌های کلاسیک شیمی‌درمانی و رادیوتراپی‌های پرعارضه رو به پایان است.