پیش‌بینی جدید بازار مسکن تا پایان سال / منتظر انفجار قیمتی در بازار مسکن باشیم؟
بازار مسکن در یکی از طولانی‌ترین دوره‌های رکودی خود قرار دارد، رکودی که از دل تغییرات جمعیتی، افت توان خرید خانوارها و محدودیت‌های تولید سر برآورده و چشم‌انداز روشنی هم تا پایان سال برای آن دیده نمی‌شود.
به گزارش اقتصادآنلاین، بازار مسکن ماه‌هاست در وضعیت رکودی فرو رفته و تفاوت محسوسی نسبت به دوره‌های گذشته ندارد. بر اساس تحلیل محمود اولاد، پژوهشگر اقتصاد شهری، بخش مهمی از این رکود ماهیتی ساختاری دارد.
او یادآور می‌شود که موج تقاضا در دهه‌های گذشته تحت تأثیر جمعیت متولد دهه ۶۰ شکل گرفت؛ جمعیتی که در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ وارد سن ازدواج شدند و شمار ازدواج‌ها را به حدود یک میلیون مورد رساندند. افزایش نیاز به مسکن نیز متناسب با همین موج صورت گرفت.
اما امروز با بازگشت تعداد ازدواج‌ها به حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار مورد، آن موج تقاضا فروکش کرده و طبیعی است که رونق اوایل دهه ۹۰ در همان مقیاس تکرار نشود. حتی همین نیاز سالانه نیز زیر سایه رکود ساخت‌وساز و معاملات قرار گرفته است.
سقوط توان خرید و فشار اقتصادی
یکی از مهم‌ترین دلایل رکود، کاهش سنگین قدرت خرید مردم در ۷ تا ۱۰ سال اخیر است، به ویژه در پنج تا شش سال گذشته که شکاف میان قیمت مسکن و درآمد خانوارها به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافت.
اولاد می‌گوید حتی دریافت وام نیز به دلیل پوشش اندک نسبت به قیمت واحدها و اقساط سنگینی که با درآمدهای راکد سازگار نیست، پاسخگوی نیاز متقاضیان نیست.
از سوی دیگر، کاهش درآمد سرانه حقیقی، امید به بهبود درآمد در آینده را تضعیف کرده و انگیزه خرید یا سرمایه‌گذاری را از بین برده است. این در حالی است که برخلاف سایر کالاها، مسکن امکان کاهش کیفیت ندارد؛ چرا که الزامات قانونی درباره ابعاد واحد، پارکینگ، نقشه و نما هزینه تولید را بالا نگه می‌دهد. به همین دلیل، وقتی تولیدکنندگان قادر به کاهش کیفیت نیستند و مردم قدرت خرید ندارند، خروج گسترده متقاضیان از بازار رسمی رخ می‌دهد.
اولاد هشدار می‌دهد که این شکاف می‌تواند به رشد سکونت در واحدهای نامطلوب، غیررسمی و بدمسکنی بینجامد.
چشم‌انداز بازار تا پایان سال
به باور این پژوهشگر، اگر تغییر قابل توجهی در سیاست‌ها یا شرایط اقتصادی رخ ندهد، انتظار رونق در کوتاه مدت واقع‌بینانه نیست. حتی در صورت آغاز رشد اقتصادی، بازگشت سریع قدرت خرید دور از ذهن به‌نظر می‌رسد.
او تأکید می‌کند تنها در صورتی که چشم‌اندازی روشن از بهبود درآمدها ایجاد شود، به گونه‌ای که خانوارها بتوانند به درآمدهای آینده تکیه کنند احتمال دارد سرمایه‌گذاری و استفاده از وام‌ها افزایش یابد. در غیر این صورت، بازار مسکن همچنان در رکود باقی خواهد ماند و خروج از آن دشوار خواهد بود.