خبر نگران‌کننده بانک جهانی: ضریب جینی ایران رکورد زد

به گزارش اقتصاد آنلاین، بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود درباره وضعیت فقر در ایران هشدار داده است که فشار اقتصادی و بحران منابع طبیعی می‌تواند میلیون‌ها نفر را به زیر خط فقر بکشاند. این نهاد بین‌المللی پیش‌بینی کرده است که در سال ۲۰۲۵ حدود ۲.۵ میلیون نفر دیگر فقیر شوند و سهم جمعیت زیر خط فقر از ۳۳.۲ درصد به ۳۵.۴ درصد افزایش یابد.

کاهش رشد اقتصادی و تورم بالای مواد غذایی

بر اساس گزارش بانک جهانی، کاهش تولید نفت و افت تقاضای جهانی، رشد تولید ناخالص داخلی ایران را در میان‌مدت کند خواهد کرد. جنگ اخیر نیز انتظارات تورمی را تشدید کرده و ارزش ریال را کاهش داده است. این شرایط باعث شده تورم کل ۳۹.۵ درصد و تورم مواد غذایی ۴۲.۹ درصد در چهار ماه اول سال ۲۰۲۵ ثبت شود.

بخش خدمات که بیش از نیمی از شاغلان کشور را در خود جای داده است، تحت تاثیر اختلال‌های ناشی از جنگ و مشکلات ارتباطی قرار گرفته است.

افزایش فقر و آسیب‌پذیری اقتصادی

ترکیب کاهش رشد اقتصادی و افزایش قیمت‌ها باعث می‌شود تا در سال‌های آینده فقر در ایران افزایش یابد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد:

افرادی که در مرز خط فقر زندگی می‌کنند بیشترین آسیب را از رکود اقتصادی خواهند دید.

خشکسالی، کمبود آب و مهاجرت

کمبود آب و انرژی به دلیل خشکسالی‌های مکرر و مدیریت ناکارآمد منابع باعث جیره‌بندی و اختلال در فعالیت‌های اقتصادی شده است. بانک جهانی تاکید کرده است که این بحران منابع طبیعی باعث فرونشست زمین و تهدید زیرساخت‌ها می‌شود و فشار مهاجرت از روستاها به شهرها را افزایش داده است.

نقش یارانه‌ها در کاهش فقر

با وجود مشکلات اقتصادی، طرح‌های یارانه نقدی و کالابرگ تا حدی توانسته‌اند فقر را کاهش دهند. بانک جهانی گزارش کرده است که:

• بسته کمک مالی کرونا به ۸۷ درصد جمعیت رسید

• در سال ۲۰۲۲، یارانه نقدی برای جبران حذف نرخ ارز ترجیحی افزایش یافت

• طرح کالابرگ از سپتامبر ۲۰۲۳ نزدیک به ۷۵ درصد جمعیت را پوشش داده است

• طرح موقت فجرانه در سال ۲۰۲۴ مکمل این طرح بوده است

با این حال، کسری مالی دولت محدودیت‌هایی برای پرداخت‌های فوق‌العاده ایجاد کرده است.

افزایش نابرابری و ضریب جینی

ضریب جینی در ایران از ۳۴.۸ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۳۵.۹ درصد در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد نابرابری درآمدی است.

فقر شهری و روستایی

فقر در مناطق روستایی به مراتب بالاتر از شهرهاست:

تفاوت جنسیتی در میزان فقر تقریباً وجود ندارد؛ ۳۶ درصد مردان و ۳۶.۱ درصد زنان در خط فقر قرار دارند.

تحصیلات و فقر

تحصیلات بالاتر با کاهش فقر مرتبط است. آمار بانک جهانی نشان می‌دهد:

این آمار بر اهمیت سرمایه‌گذاری در آموزش برای کاهش بلندمدت فقر تأکید دارد.