زمان افتتاح متروی اسلامشهر / ایستگاه‌های خط ۳ متروی تهران تغییر می‌کند
پروژه متروی اسلامشهر که این شهر پرجمعیت را به خط ۳ متروی تهران متصل می‌کند، در حالی وارد مرحله ریل‌گذاری و تجهیز ایستگاه‌ها شده که بیش از ۹۰ درصد هزینه‌های آن تاکنون توسط شهرداری اسلامشهر تأمین شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین، پروژه مترو اسلامشهر به‌عنوان یکی از طرح‌های راهبردی کشور و در میان ۱۰ کلان‌شهر منتخب برای توسعه حمل‌ونقل ریلی، سال‌هاست در دستور کار قرار دارد. این طرح که به‌عنوان ادامه خط ۳ متروی تهران طراحی شده، با هدف کاهش بار ترافیکی بزرگراه‌های جنوبی پایتخت و ایجاد اتصال سریع و ایمن میان اسلامشهر و متروی تهران اجرا می‌شود.
با بهره‌برداری از این مسیر ریلی، تردد روزانه ساکنان اسلامشهر تسهیل و شهرستان‌های همجوار مانند بهارستان و رباط‌کریم نیز از مزایای آن بهره‌مند خواهند شد؛ موضوعی که به کاهش زمان سفر، کاهش هزینه رفت‌وآمد و ارتقای کیفیت زندگی در این مناطق منجر می‌شود.
این گزارش با استناد به داده‌های فنی، اظهارات مسئولان و بازدید میدانی، تصویری جامع از وضعیت فعلی، چالش‌ها و چشم‌انداز پروژه ارائه می‌دهد.
وضعیت اجرایی پروژه: از تونل‌سازی تا ریل‌گذاری
رضا قاسمی، مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری اسلامشهر گفت: متروی جنوب‌غرب تهران در سه فاز اصلی طراحی شده است. در فاز نخست، حفاری تونل به‌طول ۱۰.۵ کیلومتر از ایستگاه آزادگان تا میدان نماز انجام شد که ۹۰۰ متر آن به روش دستی اتریشی-ایرانی و حدود ۹.۸ کیلومتر به روش مکانیزه به پایان رسیده است.
به گفته وی، در حال حاضر ساخت سه ایستگاه در جریان است: ایستگاه چهاردانگه با پیشرفت بیش از ۵۰ درصد که توسط شهرداری چهاردانگه در حال اجراست، ایستگاه شاطره که عملیات ساخت آن هنوز آغاز نشده، و ایستگاه میدان نماز که به روش بالا به پایین و با پیشرفت فیزیکی ۶۸ درصد در حال احداث است.
قاسمی از آغاز عملیات ریل‌گذاری از تیرماه ۱۴۰۳ خبر داد و گفت: تاکنون عملیات روسازی و ریل‌گذاری پروژه ۱۷.۲۶ درصد پیشرفت داشته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۱۴۰۴ به‌طور کامل به پایان برسد.
وی ادامه داد: حفاری فاز دوم تونل از میدان نماز تا میدان قائم به‌طول ۵.۵ کیلومتر از دی‌ماه ۱۴۰۳ آغاز شده و تاکنون ۳۵ درصد پیشرفت داشته است.
فاز سوم پروژه به گفته قاسمی، شامل تأمین تأسیسات، تجهیزات، سیستم‌های برقی و سیگنالینگ است که اجرای آن وابسته به تخصیص به‌موقع منابع مالی خواهد بود.
چالش‌های مالی؛ شهرداری اسلامشهر، پیش‌قراول تأمین منابع
برای اجرای این پروژه تاکنون بیش از ۲۵۰۰ میلیارد تومان هزینه شده که از این رقم، ۲۳۰۰ میلیارد تومان (۹۲ درصد) از محل منابع شهرداری اسلامشهر و تنها ۲۰۰ میلیارد تومان (۸ درصد) از اعتبارات ملی تأمین شده است. براساس برآوردها، برای تکمیل فاز نخست و تأسیسات حداقل ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار دیگر نیاز است.
با توجه به وابستگی ۹۵ درصدی منابع مالی پروژه به درآمدهای ناپایدار شهرداری مانند عوارض ساختمانی و جرائم، رخدادهایی مانند جنگ تحمیلی ۱۲روزه اخیر و کاهش ساخت‌وساز، فشار مضاعفی بر بودجه پروژه وارد کرده است.
واکنش مسئولان؛ وعده‌ها در برابر واقعیت‌ها
رضا قاسمی، مدیرعامل مترو اسلامشهر، اعلام کرد: اتصال تونل متروی اسلامشهر به خط ۳ تهران تا مهرماه ۱۴۰۴ انجام می‌شود، اما بهره‌برداری از ایستگاه میدان نماز مشروط به تأمین ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تأسیسات است و در صورت تأمین، تا پایان ۱۴۰۵ امکان‌پذیر خواهد شد.
محسن حمیدی، شهردار اسلامشهر نیز با اشاره به اختصاص ۹۵ درصد از درآمدهای عمومی شهر به پروژه مترو، تأکید کرد: افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت مصالح ناشی از نوسانات ارزی و قطعی برق کارخانه‌ها، روند پیشرفت پروژه را کند کرده است.
نورالله طاهری، فرماندار اسلامشهر، در خصوص اختصاص ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار در سفر رئیس‌جمهور به منطقه گفت: با پیگیری‌های استاندار تهران و همکاری سازمان برنامه و بودجه، برای تحقق این اعتبار تلاش می‌شود.
سیداکبر اسحقی، رئیس شورای اسلامی شهر، متروی اسلامشهر را پروژه‌ای بزرگ دانست و تأکید کرد: با وجود نگاه مثبت دولت به پروژه، بیش از ۹۰ درصد هزینه‌ها توسط شهرداری اسلامشهر تأمین شده است.
با وجود وعده‌های متعدد نمایندگان مجلس در بازدیدهای میدانی برای تزریق اعتبارات ملی، تاکنون اقدام مؤثر عملی در این زمینه صورت نگرفته است.
دیدگاه مردم؛ امید با چاشنی بی‌اعتمادی
شهروندان اسلامشهر بر ضرورت تکمیل و بهره‌برداری سریع‌تر از پروژه مترو تأکید دارند، اما نسبت به وعده‌های مکرر مسئولان بدبین هستند. برخی معتقدند با ادامه روند فعلی، بهره‌برداری از مترو تا سال ۱۴۱۰ نیز بعید است.
یکی از شهروندان که هر روز از مسیر اسلامشهر به تهران رفت‌وآمد می‌کند، گفت: پروژه صرفاً در مناسبت‌ها رونمایی می‌شود. من هر روز از جلوی ایستگاه نیمه‌کاره میدان نماز عبور می‌کنم و آرزو دارم روزی بتوانم از آنجا سوار مترو شوم. آیا این اتفاق می‌افتد؟
جمع‌بندی؛ آزمونی برای عمل به وعده‌ها
در سناریویی خوش‌بینانه، با تزریق فوری ۲۰۰۰ میلیارد تومان بودجه، فاز نخست پروژه از ایستگاه آزادگان تا میدان نماز با سه ایستگاه تا پایان سال ۱۴۰۵ به بهره‌برداری می‌رسد و روزانه ۱۸۰ هزار مسافر را جابه‌جا خواهد کرد.
اما در سناریوی بدبینانه، تداوم وضعیت فعلی کشور، روند اجرای پروژه را به تأخیر خواهد انداخت و هزینه‌ها را چندین برابر خواهد کرد.
متروی اسلامشهر تنها یک پروژه عمرانی نیست؛ بلکه آزمونی است برای سنجش صداقت مسئولان در عمل به وعده‌ها و پاسخ به مطالبه تاریخی بیش از ۷۰۰ هزار شهروند. شهرداری اسلامشهر با اختصاص ۹۵ درصد درآمدهای خود، فراتر از مسئولیتش گام برداشته، اما برای رسیدن به «ریل پیشرفت»، دولت و مجلس باید هرچه سریع‌تر با اختصاص بودجه ملی، این پروژه را از «ایستگاه وعده‌ها» خارج کنند.
