چرا بانک گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست؟
هر وقت صحبت از سرمایه‌گذاری به میان می‌آید، بسیاری از افراد یاد بانک می‌افتند. این افراد عمدتا شامل کسانی مانند بازنشستگان، افراد خانهدار، موجران و همچنین شمار زیادی از افراد ریسک‌گریز می‌شوند. با این حال، بانک مشکلات خاص خودش را هم دارد که باعث می‌شود گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری نباشد.
به گزارش اقتصادآنلاین، در ادامه به زوایای سرمایه‌گذاری در بانک می‌پردازیم و گزینه‌های بهتر را نیز شرح می‌دهیم.
سود بانکی چیست و چطور محاسبه می شود؟
سود بانکی میزان پولی است که در ازای سپرده‌گذاری فرد در بانک در یک دوره معین به وی پرداخت می‌شود. در حال حاضر سود بانکی برای سپرده یک ساله ۲۰.۵ درصد، برای سپرده دو ساله ۲۱.۵ درصد به ازای هر سال و برای سپرده‌های بیش از دو ساله ۲۲.۵ درصد به ازای هر سال است. بانک در هر ماه سود را به حساب افراد واریز می‌کند. سود بانکی از سوی شورای پول و اعتبار تعیین می‌شود. مجموع ۱۲ واریزی ماهانه برای سپرده یک ساله برابر با ۲۰.۵ درصد کل پول سپرده‌گذاری از ابتدای دوره است. مثلا سود پرداختی در یک سال برای سپرده یک ساله ۱۰۰ میلیون تومانی مجموعا ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است که در هر ماه نزدیک به یک میلیون و ۷۰۸ هزار تومان می‌شود.
چرا بانک گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست؟
بانک به چند دلیل گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری نیست. دلیل اول آن است که نرخ سود بانکی پایین است و در شرایطی که تورم بالا باشد، به هیچ وجه نمی‌تواند ارزش پول ما را حفظ کند. تورم در سال‌های اخیر مقادیر بالایی داشته و از سال ۹۷ به این سو همیشه بالاتر از ۲۰ درصد بوده است. علاوه بر این، بانک‌ها نرخ شکست دارند و اگر وسط دوره به پولتان نیاز پیدا کنید، بخشی از سودتان به عنوان جریمه کسر می‌شود. بانک‌ها سود روزشمار نیز ندارند و شامل نرخ سود مرکب نمی‌شوند. همه این دلایل باعث می‌شود تا هزینه انتخاب بانک به عنوان سرمایه‌گذاری بالا باشد و صرفا کم‌ریسک بودن آن ملاک جامعی برای افراد نباشد.
مقایسه بانک با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری
همان طور که اشاره کردیم، بانک در مقایسه با روش‌های سرمایه‌گذاری دیگر مزایا و معایبی دارد. در ادامه به مقایسه بانک و سایر روش‌های سرمایه‌گذاری به طور خاص می‌پردازیم.
بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی
بورس یا به صورت دقیق‌تر بازار سهام را از چند جهت می‌توان با بانک مقایسه کرد. اولین مورد بازدهی است. بازدهی بازار سهام دربلندمدت از سود بانکی بسیار بهتر بوده است. با این حال، باید توجه داشت که ریسک این بازار نیز بسیار بالاتر از سپرده‌گذاری در بانک است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها نیازمند گذاشتن وقت و داشتن دانش تحلیلی است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی اگرچه نیاز به گذاشتن وقت و داشتن دانش را برطرف می‌کنند اما همچنان ریسک بالاتری نسبت به سرمایه‌گذاری در بانک دارند.
طلا و ارز
سرمایه‌گذاری در طلا و ارز را نیز می‌توان از نظر بازدهی، ریسک، مبلغ مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری، امنیت و مسائل قانونی مقایسه کرد. سرمایه‌گذاری در طلا و ارز از نظر بازدهی بالاتر از بانک هستند و معمولا برخلاف سود بانکی تورم را پوشش می‌دهند. البته ریسک سرمایه‌گذاری در این دو نیز بیش از سرمایه‌گذاری در بانک است. مورد دیگر، امنیت است. طلا و ارز هر دو ریسک نگهداری فیزیکی را دارند و ممکن است جعلی باشند یا مورد سرقت قرار گیرند. این در حالی است که بانک امنیت بهتری دارد. به علاوه، سرمایه‌گذاری در طلا نیاز به پول نسبتا زیادی دارد در حالی که با هر مبلغی می‌شود در بانک سپرده‌گذاری کرد. بانک پرداختی ماهانه دارد و سودش مشخص است اما ارز و طلا سود نقدی ندارند و میزان بازدهی آنها هم مشخص نیست. در نهایت باید اشاره کرد کرد که خرید ارز با سقف نگهداری و مسائل قانونی روبرو است و طلا نیز مواردی مانند اجرت ساخت و مالیات دارد، در حالی که بانک چنین نیست. گزینه‌هایی مانند صندوق طلا اگر چه نیاز به نگهداری فیزیکی، سرمایه‌گذاری با پول کم و امنیت را رفع می‌کنند اما به دلیل نداشتن سود نقدی و مشخص، برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز ممکن است جذابیت چشمگیری نداشته باشند و تنها بخشی از دارایی فرد به آنها اختصاص یابد.
بازار مسکن
بازار مسکن نیز از چند جنبه قابل مقایسه با بانک است. مسکن به دلیل رشد قیمت سال‌های اخیرش دیگر با پول کم قابل دسترس نیست و پول زیادی برای خرید آن لازم است. در بلندمدت بازدهی بازار مسکن بهتر از بانک است اما یک نکته مهم در مورد این بازار، نقدشوندگی آن است. گاهی اوقات بازار مسکن به دلیل شرایط خاصی دچار رکود می‌شود. در این شرایط نقد کردن سرمایه شما در مسکن کار راحتی نیست. علاوه بر این، مسکن هزینه استهلاک، تعمیر و نگهداری را نیز دارد و با گذشت زمان فرسوده‌تر می‌شود. این در حالی است که بانک نقدشوندگی بسیار بهتری نسبت به مسکن دارد.
بهترین جایگزین ها برای سپرده بانکی
در بالا اشاره کردیم که بانک با وجود این که سرمایه‌گذاری کم‌ریسکی است، اما به خصوص در سال‌های اخیر تورم را پوشش نداده است. به برخی دیگر از مزایا و معایب سپرده‌گذاری در بانک نیز اشاره کردیم. الان وقت این رسیده است که ببینیم آیا گزینه‌ای بهتر از بانک وجود دارد که بازدهی بالاتر همراه با ریسک کم داشته باشد.
سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت
صندوق‌های درآمد ثابت گزینه‌ای خوب برای سرمایه‌گذاری هستند که ویژگی‌های بسیار جالبی دارند. این صندوق‌ها با سرمایه‌گذاری روی اوراق اخزا، اوراق مشارکت، سپرده بانکی و موارد دیگری از این قبیل، از نظر ریسک پایین مشابه بانک هستند. صندوق درآمد ثابت گزینه مناسب روزهای نامطئن بازار است و علاوه بر این، برای افراد ریسک‌گریز به شدت مناسب است. علاوه بر این، برای متنوع‌سازی و کم کردن ریسک پورتفوی سرمایه‌گذاری نیز از این صندوق‌ها استفاده می‌شود.
مزایای صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک
بهترین گزینه به جای سپرده‌گذاری در بانک، خرید صندوق درآمد ثابت است. صندوق‌های درآمد ثابت از نظر بازدهی بسیار بالاتر از بانک هستند به طوری که نرخ سود سالانه آنها به بیش از 35 درصد نیز می‌رسد که تقریبا همگام با تورم است. مقایسه این عدد با سود بانکی جذابیتهای این صندوق‌ها را نشان می‌دهد. صندوق‌های درآمد ثابت چند مزیت دیگر نیز دارند. صندوق‌های درآمد ثابت نقدشوندگی بالایی دارند و یک روز کاری پس از فروش واحدهای صندوق درآمد ثابت خود، پول به حساب شما واریز می‌شود. این صندوق‌ها از نظر پرداخت سود دو نوع مختف دارند. دسته اول به صندوق‌های درآمد ثابت تقسیم سودی و دسته دوم به صندوق‌های درآمد ثابت بدون تقسیم سود معروف هستند. صندوق‌های درآمد ثابت تقسیم سودی هر ماه سود پول را به حساب افراد واریز می‌کنند اما صندوق‌های درآمد ثابت غیرتقسیم سودی اصل پول و سود آن را یکجا و پس از ابطال یا همان فروش واحدهای صندوق به حساب فرد واریز می‌کنند. معمولا سود صندوق‌های غیرتقسیم سودی به دلیل بهره‌مند شدن از نرخ مرکب بالاتر صندوق‌های تقسیم سودی است. در نهایت باید به این اشاره کنیم که سود صندوق‌های درآمد ثابت روزشمار است و صندوق‌های بالا برخلاف بانک‌ها نرخ شکست ندارند. در واقع، هر وقت به پولتان نیاز داشتید، می‌توانید بدون جریمه درخواست فروش بزنید و یک روز کاری بعد اصل پول را با سود روزشمار آن دریافت کنید.
نظر کارشناسان اقتصادی درباره سود بانکی
از نظر کارشناسان اقتصادی، سود بانکی نمی‌تواند به تورم برسد و به همین دلیل عملا قدرت خرید افراد را در برابر تورم حفظ نمی‌کند. به همین دلیل هم باید گزینه بهتری با ریسکی در همان حد پیدا کرد. صندوق درآمد ثابت چنین نقشی را به خوبی ایفا می‌کند.
