بریدگی: اقدامات صحیح و اشتباهات رایج

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرارو، بریدگی‌ها، به زخم‌هایی اطلاق می‌شود که پوست را می‌شکافند، از شایع‌ترین انواع آسیب‌های فیزیکی به شمار می‌روند. این جراحت‌ها می‌توانند از نظر شدت بسیار متنوع باشند، اما اکثر بریدگی‌های سطحی را می‌توان بدون نیاز به مداخله پزشکی جدی در منزل درمان کرد. چه هنگام خرد کردن سبزیجات با چاقو دستتان را ببرید، چه در باز کردن پاکت نامه دچار خراش سطحی شوید، اقدام سریع برای مراقبت از زخم حتی در ظاهر بی‌اهمیت، می‌تواند در پیشگیری از عفونت و تسریع بهبود مؤثر باشد. به گفته کارشناسان، انتخاب شیوه صحیح برای رسیدگی به زخم می‌تواند مانع از بروز عفونت شود و روند ترمیم پوست را سرعت بخشد. با این حال، برخی باور‌های عمومی درباره درمان بریدگی‌ها نه تنها بی‌فایده هستند، بلکه در مواردی می‌توانند موجب تشدید مشکل شوند. در ادامه، مراحل توصیه‌شده از سوی پزشکان برای درمان بریدگی‌های پوستی و همچنین اشتباهاتی که باید از آنها پرهیز کرد، ارائه شده است.

مرحله اول: توقف خونریزی

نخستین قدم پس از بریدگی، شستن دست‌ها با آب و صابون است تا از انتقال آلودگی به زخم جلوگیری شود. در اغلب موارد، بریدگی‌های خفیف و متوسط با اعمال فشار ملایم و مداوم به ناحیه آسیب‌دیده، خودبه‌خود متوقف می‌شوند. دکتر جولیا ماگانیا، دانشیار طب اورژانس می‌گوید: «یک حوله یا گاز استریل تمیز بردارید و به‌مدت پنج تا ۱۰ دقیقه با دست، فشار ملایم وارد کنید.» اگر در حال کمک به فرد دیگری هستید، استفاده از دستکش می‌تواند مانع انتقال میکروب‌ها شود.

آنچه نباید انجام دهید: ممکن است وسوسه شوید که هر چند دقیقه یک‌بار پارچه یا گاز را بلند کرده و وضعیت زخم را بررسی کنید، اما از این کار بپرهیزید. ماگانیا هشدار می‌دهد که این اقدام می‌تواند زخم را مجدد باز کرده و منجر به خونریزی بیشتر شود.

مرحله دوم: تمیز کردن زخم

پس از توقف خونریزی، نوبت به شست‌وشوی زخم می‌رسد. دکتر نها نارولا، استادیار بالینی در مرکز بهداشت استنفورد در کالیفرنیا توصیه می‌کند: «زخم را با آب ولرم لوله‌کشی و صابون ملایم بشویید تا باکتری‌های احتمالی از بین بروند.» صابون و آب می‌توانند ذرات ریز باقی‌مانده را از زخم پاک کنند. در صورت نیاز، می‌توان از موچین ضدعفونی‌شده با الکل برای برداشتن ذرات کوچک استفاده کرد. پس از شست‌وشو، زخم را با حوله‌ای تمیز و نرم به‌آرامی خشک کنید.

آنچه نباید انجام دهید: برای شست‌وشوی زخم فقط از صابون ملایم و آب استفاده کنید. نیازی به استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده قوی مانند پراکسید هیدروژن، الکل یا یُد نیست. دکتر نارولا می‌گوید: «اگرچه تصور می‌شد این مواد مانع از عفونت می‌شوند، اما شواهد نشان می‌دهد که می‌توانند به بافت آسیب بزنند و بهبود زخم را به تأخیر بیندازند. آب شیر معمولی یا محلول نمکی کافی است.»

مرحله سوم: مرطوب نگه‌داشتن زخم

پس از خشک شدن زخم و توقف خونریزی، با دست‌های تمیز مقدار کمی وازلین روی زخم بمالید. طبق گفته دکتر جیم آدامز، معاون ارشد و مدیر ارشد پزشکی در مرکز سلامت نورث‌وسترن و استاد طب اورژانس، رطوبت زخم با ایجاد یک سد محافظ، مانع از ورود آلودگی به زخم شده و احتمال عفونت را کاهش می‌دهد. همچنین، رطوبت می‌تواند درد ناشی از بریدگی را کاهش دهد و از خونریزی مجدد جلوگیری کند. برای کاهش احتمال انتقال میکروب‌ها، توصیه می‌شود از وازلین‌های تیوپی استفاده کنید و از تماس مستقیم انگشت با ظرف خودداری نمایید.

آنچه نباید انجام دهید: پماد‌های آنتی‌بیوتیکی مانند نئوسپورین گرچه برای مقابله با میکروب‌ها شناخته شده‌اند، اما تحقیقات نشان می‌دهند که تأثیر آنها نسبت به دارونما‌ها تفاوت چندانی ندارد. علاوه بر آن، بسیاری از افراد به این پماد‌ها حساسیت دارند. متخصصان معتقدند که تمیز نگه‌داشتن زخم با آب و صابون، به‌تنهایی برای پیشگیری از عفونت کافی است.

مرحله چهارم: پانسمان زخم

در مرحله نهایی، باید با انتخاب پانسمان مناسب زخم را بپوشانید. در صورت وجود بریدگی‌های باز، می‌توان از چسب‌های پروانه‌ای استفاده کرد که طبق گفته آدامز، به آرامی زخم را به‌هم نزدیک کرده و به ترمیم سریع‌تر آن کمک می‌کنند. برای بریدگی‌های بزرگ‌تر، می‌توان از گاز استریل غیرچسبنده و چسب پزشکی استفاده کرد. پانسمان باید هر زمان که کثیف یا مرطوب شد تعویض شود و حداقل روزی یک‌بار هم تعویض آن ضروری است. این زمان فرصت مناسبی برای شست‌وشوی مجدد زخم، خشک‌کردن آن و استفاده مجدد از وازلین است. نارولا می‌گوید: «بیشتر بریدگی‌های سطحی طی حدود یک هفته بهبود می‌یابند. در این مدت، اندازه زخم کاهش می‌یابد و لایه جدیدی از پوست روی آن تشکیل می‌شود.»

آنچه نباید انجام دهید: رایج‌ترین اشتباه در این مرحله، «باز گذاشتن» زخم است. باید حداقل به‌مدت پنج روز زخم را پوشانده نگه داشت تا از ورود میکروب‌ها جلوگیری شود. ماگانیا تأکید می‌کند که زخم‌ها در محیط مرطوب و پوشیده سریع‌تر بهبود می‌یابند تا در تماس مستقیم با هوا.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

برخی زخم‌ها نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند. اگر زخم شما دندانه‌دار است، پس از پنج تا ده دقیقه فشار همچنان خونریزی دارد، قطعه بزرگی از جسم خارجی در آن باقی مانده، یا بر اثر گاز گرفتن حیوان یا انسان ایجاد شده است، باید فوراً به بخش اورژانس مراجعه کنید. در مواردی، بریدگی‌های عمیق می‌توانند باعث آسیب به سرخرگ شوند که با خونریزی جهنده و ضربانی همراه است. در چنین شرایطی، باید بلافاصله فشار شدیدی روی زخم اعمال کرده و با شماره فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. حتی در مورد زخم‌های جزئی نیز باید مراقب علائم عفونت بود. در صورتی که قرمزی، چرک، تورم یا درد مداوم و رو به افزایش مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. دکتر نارولا می‌گوید: «پوست باید در حال بسته‌شدن باشد و تشکیل بافت اسکار یا دلمه روی آن مشاهده شود. اگر چنین نشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.»

در نهایت، توجه و مراقبت ساده و به‌موقع از بریدگی‌ها نه‌تنها مانع از عفونت و بروز عوارض می‌شود، بلکه به ترمیم سریع‌تر پوست و کاهش درد و ناراحتی کمک می‌کند. دانستن آنچه باید و نباید در برخورد با زخم‌ها انجام داد، می‌تواند تفاوت زیادی در روند بهبودی ایجاد کند.