اتاق‌های بازرگانی در خط مقدم بازطراحی راهبرد صادراتی کشور
نمایشگاه اکسپو تهران، که به‌تازگی به پایان رسید، بار دیگر اهمیت نهادهای میانجی متخصص مانند اتاق‌های بازرگانی را در تسهیل و توانمندسازی صادرات کشور برجسته کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین، نمایشگاه اکسپو تهران، که به‌تازگی به پایان رسید، بار دیگر اهمیت نهادهای میانجی متخصص مانند اتاق‌های بازرگانی را در تسهیل و توانمندسازی صادرات کشور برجسته کرد. در این گفت‌وگو با محمدرضا انبیائی، دبیرکل انجمن مدیریت کسب‌وکار ایران و عضو هیئت‌مدیره فدراسیون مدیریت و مشاوران کسب‌وکار ایران، به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی صادرات کشور و نقش راهبردی اتاق‌های بازرگانی می‌پردازیم.
انبیائی ضمن اشاره به برگزاری موفق رویداد اخیر اکسپو تهران، بیان کرد: نمایشگاه اکسپو تهران نشان داد که ایران دارای زیرساخت‌های بالقوه و بازیگران توانمندی در حوزه صادرات است، اما همچنان با دو چالش بنیادین مواجهیم: نخست، عدم انسجام نهادی در تعریف و اجرای استراتژی صادراتی و دوم، فقدان رویکرد بازارمحور و مشتری‌محور در برنامه‌ریزی صادرات. ما به‌جای آنکه ابتدا تقاضا را در بازارهای هدف بشناسیم و سپس ظرفیت‌سازی کنیم، اغلب مسیر را معکوس طی می‌کنیم.
وی در خصوص نقش اتاق های بازرگانی در بازتعریف استراتژیک موضوع صادرات با اشاره به این مطلب که اتاق‌های بازرگانی باید از جایگاه صرفاً نمایندگی بخش خصوصی، به نهادهای تفکر (think tank) راهبردی تبدیل شوند، افزود: امروز ما نیازمند نهادهایی هستیم که بتوانند رادار اقتصادی کشور باشند؛ یعنی تحولات بازارهای هدف، ترجیحات مصرف‌کنندگان، مقررات تجاری منطقه‌ای و ظرفیت‌های رقبا را رصد و تحلیل کرده و به سیاست‌گذاران و بنگاه‌ها منتقل کنند. بدون این نقش، ما در تاریکی تصمیم‌سازی خواهیم کرد.
دبیرکل انجمن مدیریت کسب و کار ایران، با اشاره به «بازطراحی مدل حکمرانی اتاق‌ها» به عنوان نخستین راهبرد پیشنهادی برای ارتقاء عملکرد اتاق ها، افزود: اتاق‌ها خوشبختانه در حال فاصله گرفتن از ساختارهای نمایشی هستند و لازم است به ساختارهای تصمیم‌ساز مبتنی بر داده مجهز شوند. راهبرد دوم، «شبکه‌سازی فعال با اتاق‌های مشترک، انجمن‌های تخصصی و مراکز تحقیقاتی بین‌المللی» است تا بتوانیم به استانداردهای جهانی در سیاست‌گذاری صادراتی نزدیک شویم و راهبرد سوم «توانمندسازی منابع انسانی اتاق‌ها» از طریق آموزش‌های مبتنی بر تفکر استراتژیک و مذاکره بین‌المللی، که متأسفانه در حال حاضر به اندازه کافی و متناسب با ظرفیت کشور موفق نبوده است، می باشد.
عضو هیئت مدیره فدراسیون مدیریت و مشاوران کسب و کار ایران، با توجه به اهمیت پیوند میان دانش مدیریت و تحول در صادرات، افزود: دانش مدیریت کسب‌وکار، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند تفکر سیستمی، مدیریت زنجیره تأمین، بازاریابی بین‌الملل و فنون مذاکره، می‌تواند ابزارهای دقیقی برای بازطراحی مسیر صادرات کشور فراهم کند. فقدان نگاه سیستمی باعث شده اقدامات صادراتی ما اغلب مقطعی، واکنشی و غیرپایدار باشند. به نظر می رسد با حضور نهادهای علمی ای از جمله انجمن مدیریت کسب‌وکار ایران و سایر نهادهای تخصصی که با تدبیر مدیران اتاق بازرگانی ایران در قالب عضویت در فدراسیون ها به‌صورت ساختاری در کنار اتاق‌ها قرار گرفته اند، می‌توان به طراحی یک معماری نهادی نوین برای توسعه صادرات کشور امیدوار بود.
انبیائی با بیان این مطلب که باید از نگاه بخشی و جزیره‌ای به صادرات عبور کنیم، بیان کرد: صادرات صرفاً یک مأموریت وزارت صمت یا اتاق بازرگانی نیست؛ بلکه یک پروژه ملی است که نیاز به فرماندهی مشترک، معماری نهادی و اجماع فکری دارد. اگر امروز این مسیر بازتعریف نشود، فردا در رقابت منطقه‌ای و جهانی همین جایگاه کاملاً ناعادلانه ای که داریم را هم از دست خواهیم داد و البته امیدواریم با این بازتعریف بتوانیم بخش بیشتری از ظرفیت های ارزشمند و قابل رقابت کشور را در حوزه صادرات عملیاتی کنیم.
