خسارت یک‌میلیاردی به جاباما به‌دلیل دو هفته فیلترینگ

اقتصاد آنلاین-معصومه حاجی ابوالحسن؛ در این نشست خبری که با حضور مجید حسینی راد بنیانگذار و مدیرعامل جاباما؛ رضا الفت نسب دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی؛ رضا زرنوخی رپیس انجمن VCایران؛ باقر بحری دبیر کمیسیون تحارت الکترونیک نظام صنفی یارانه ای و اکبر هاشمی مدیر مسئول هفته نامه استارت آپ شنبه برگزار شد؛ حسینی نژاد از وارد شدن خسارتی نزدیک به یک میلیارد تومان به این استارت آپ بابت دو هفته فیلترینگ خبر داد.

مدیرمسئول هفته نامه شنبه در این نشست خبری با اشاره به اینکه اکوسیستم استارت آپ نوپا است؛ اظهار داشت:‌ وقتی فیلترینگ اتفاق می افتد در اذهان عمومی این تصور به وجود می آید که ۱۰ نفر بیکار شده اند در حالی که در جاباما به عنوان مثال شغل حدود ۳۰۰ نفر با دو هفته فیلترینگ تحت الشعاع قرار گرفت. درست مثل اینکه یک تولیدی پلمپ شده است.

اکبر هاشمی با اشاره به خلاء قانونی و حاکم بودن تفکر سنتی بیان داشت:‌ امیدواریم با همفکری اصحاب رسانه فضا را به سمت ببریم که درک درستی از اکوسیستم استارت آپ به وجود بیاید و دیگر شاهد توقیف های فله ای نباشیم.

او دراین باره توضیح داد:‌روز گذشته سایت چهار استارت آپ دیگر فیلتر شد. این اتفاقات تنها به دلیل مشکلی است که درباره تعدد مجوزها برای استارت آپ ها به وجود آمده و موانعی برای کسب و کار اینترنتی ایجاد شده است. در واقع شو مجوز دادن در ایران راه افتاده است.

دلایل فیلترینگ سایت در هیچ جای قانون درج نشده است

در ادامه این نشست مدیرعامل جاباما با تاکید بر اینکه این استارت اپ همه جوازهای لازم و ممکنه را دارد؛ خاطر نشان کرد: ما اولین نفری بودیم که برای تی نماد اقدام کردیم و در مراحل انجام کار بودیم که ۳۱ خردادماه فیلتر شدیم. سه روز طول کشید تا  دلیل فیلترشدن سایت را مطلع شدیم. چرا که نامه ارسال شده به دادستانی محرمانه بود. در نهایت متوجه شدیم که یک شرکت نمی تواند دو سایت داشته باشد و اسم سایت باید با اسم شرکت یکی باشد. این دلایل که به صورت شفاهی به ما اعلام شد در هیچ جای قانون و آیین نامه و بخش نامه ای درج نشده است.

حسینی نژاد تاکید کرد: فیلترینگ سایت در شرایطی با سرعت و بدون اطلاع ما انجام شد که از وقتی تصمیم گرفتند سایت را رفع فیلتر کنند انجام روال اداری آن یک هفته به طول انجامید.

او با بیان اینکه حساسیت های لازم روی موضوع کسب و کارهای اینترنتی وجود ندارد اظهار داشت: در کسب و کارهای سنتی به راحتی برای پلمپ یک مجموعه اقدام نمی کنند اما درباره کسب و کارهای اینترنتی این تصمیم خیلی سریع عملی می شود.

دولت به توسعه استارت آپ ها دخالت نکند

دبیر کمیسیون تجارت الکترونیک نظام صنفی یارانه ای در ادامه نشست با بیان اینکه سرمایه ای گذاشته شده برای رفع فیلترینگ جاباما بسیار سنگین تمام شده است؛‌یادآور شد: این اقدام باعث ایجاد عدم اعتماد در بین مردم شده و تغییر این ذهنیت برای مردم و جامعه بسیار هزینه بر است.  مسئولان باید توجه کنند که فیلتر شدن چه هزینه های اجتماعی و ملی به کشور تحمیل می کند. و در نظر گرفته نمی شود که این سایت بستر انجام کسب و کار است نه بستر یک وبلاگ.

باقر بحری ادامه داد: ما باید یاد بگیریم به کسب و کار مردم احترام بگذاریم و امنیت کسب و کار را جدی بگیریم. ضروری است اگر قرار است تصمیمی گرفته شود با متولیان آن امر هم اندیشی شود.

هاشمی نیز با اشاره به اینکه ما مخالفتی با گرفتن مجوز نداریم؛‌ عنوان کرد:‌ در کشورهای مختلف برای گردشگری نمادهایی داده می شود اما اجبار نیست و اگر این مجوزها اخذ نشود سایت فیلتر نمی شود. اما در ایران مشکل این است که در گذشته وزارت اقتصاد به فروشگاه هایی که خرید و فروش اینترنتی دارند ای نماد می داشتند اما در حال حاضر قدرت اجرایی ای نماد را هم زیر سوال برده اند و ما با بهم ریختگی در نظام دولت مواجه هستیم.

وی اضافه کرد: این نشان می دهد در بدنه دولت دچار مشکلی هستیم که نتوانسته اند برای پدیده های نوین راهکاری پیدا کنند.

الفت نسب دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی در این نشست درباره این نمادها توضیح داد:‌ وجود نماد اعتماد در ابتدا یک امر پسندیده بود و دولت در این راه ریسک بسیار زیادی کرد. بعد از اتفاقات ۸۸ تصمیم گرفت بین کسب و کارهای اینترنتی و وب سایت ها تمایز قائل شود اما دولت ها در سالهای گذشته این موضوع را جدی نمی گرفتند تا اینکه کم کم دیدند کسب و کارهای اینترنتی تاثیرگذار هستند و سازمان های دولتی هم متاسفانه احساس خطر کردند و حس کردند باید ورود کنند.

وی ادامه داد: دولت باید دعوای خودش را به هیات دولت ببرد و این موضوع را همان جا حل و فصل کنند. کسب و کارهای اینترنتی نمی توانند شاهد این باشند که یک کارشناس این شرایط را تغییر دهد.

الفت نسب تاکید کرد: کسب و کارهای اینترنتی حجم یک درصدی خرید و فروش های آنلاین را دارند و ضروری است دولت در این موضوع ورود کند.

او با بیان اینکه نماد اعتماد باید چتر حمایتی خود را از کسب و کارهای اینترنتی داشته باشد؛ بیان داشت: شاید دولت زبان ما را نشناسد اما در داخل دولت می توانند روی یک نماد الکترونیکی تاکید کنند.

در ادامه زرنوخی رئیس انجمن VC ایران در پاسخ به این سوال هاشمی مبنی بر این که فیلترینگ چه تاثیری روی سرمایه گذاری داخلی و خارجی دارد و با این شرایط به چه امیدی جوان ها سرمایه شان را در این کسب و کار بگذارند؛ گفت: جمع کردن این پتانسیل کار بسیار سختی بوده است. این اتفاق در حال حاضر در بازار سرمایه افتاده و صاحبان سرمایه به این حوزه توجه کرده اند و بهره وری اقتصادی و بهبود خدمات داشته است.

وی ادامه داد: تا کنون سرمایه گذاران فکر نمی کردند یک ریسک دیگر ناشی از محدود کردن وجود داشته باشد. مسئولین توجه نمی کنند که متقاعد کردن سرمایه گذارها برای آوردن سرمایه شان از بخش ساختمان سازی و .. به استارت آپ ها و سرمایه گذاری روی آدم های خلاق تا کسب و کار اینترنتی راه بیاندازند چقدر کار مشکلی است.

زرنوخی تصریح کرد:‌ ما انتظار داریم این فضا به صورتی مدیریت شود که دخالت دولت ساماندهی شود تا نه تنها کسب و کارها تحت تاثیر قرار نگیرند بلکه انگیزه جوان ها نیز گرفته نشود.

او تاکید کرد: از دولت انتظار داریم اگر به پوشش ریسک و سرمایه کمک نمی کند حداقل در توسعه کار دخالت نکند. انتظار ما این است که مجوزها ساماندهی شود و به طور متمرکز از یکجا مجوز صادر شود. طبیعی است اگر تخلف جدی وجود داشته که به اقتصاد آسیب برساند باید جلوی آن گرفته شود.

نمادها اعتباری باشد نه اجباری

حسینی نژاد درباره تاثیر فیلترینگ بر این مجموعه توضیح داد:‌ در کل مجموعه ما ۳۰۰ نفر فعالیت مستقیم دارند. پیش پا افتاده ترین تاثیر این اتفاق پایین آمدن رنک سایت از جایگاه اول به چهارم بود. این رنک ظرف دو سال ایجاد شده بود و معلوم نیست چقدر طول می کشد تا این خسارت جبران شود.

وی ادامه داد:‌متاسفانه اعتباری که از دست رفت و خدشه ای که به شرکت و اعتبار سایت نزد مشتری وارد شده به سادگی قابل اندازه گیری نیست اما مشخصا می توان این خسارت را یک میلیارد تومان برآورد کرد.

در ادامه حسینی نژاد بیان داشت: همانطور که در بودجه سال ۹۶ آمده است دولت به ازای ایجاد هر شغل ۴۰۰ میلیون تومان هزینه درنظر گرفته اما ما ۳۰۰ شغل ایجاد کردیم بدون یک ریال اعتبار یا وام و بدون کوچکترین حمایت مالی از دولت.

هاشمی نیز تاکید کرد: همانند همه کشورهای دنیا این نمادها باید اعتباری باشند نه اجباری  به طوری که وجودشان در مردم ایجاد اعتماد کند.

وی افزود: نحوه مواجه با کسب و کارهای استارت‌ آپی باید تغییر کند. همانطور که بحث دولت این است که موانع کسب و کار از بین برود هر استارت آپ یک واحد تولیدی کوچک یا بزرگ است و نحوه برخورد با آن باید متفاوت باشد. همانطور که تعطیل کردن یک کسب و کار سنتی هزینه دارد تعطیلی یک سایت هم باید هزینه داشته باشد.