سوالات لو رفته از مناظره‌های ریاست‌جمهوری

 در انتخابات پیش رو هم یعنی انتخابات دوازدهم، با توجه به آنکه شبکه‌های اجتماعی به یک ابزار غیرقابل انکار جهت‌دهی به افکار عمومی تبدیل شده‌اند، چنین بحث‌های رودررویی تعیین‌کننده خواهد بود. فرض کنید دوباره حاضرجوابی کاندیداها گل کند و با عباراتی مانند «حمله گازانبری» یا «چرخیدن چرخ زندگی» سوژه‌یی جذاب خلق شود؛ ویدئوهای چند ثانیه‌یی در کسری از زمان اذهان ایرانیان را درمی‌نوردد و قطعا در تصمیم نهایی مخصوصا جهت‌گیری آرای میلیونی خاکستری تاثیرگذار است. حال باید دید واقعا چرا در آزادترین دوره صدا و سیمای ملی یعنی دوره انتخابات، تفکری ایجاد شده بود که بهتر است این مناظره‌ها زنده نباشد و مردم اعتماد کنند که ممیزها فقط تهمت‌ها را بیرون می‌کشند. بعید است کسی در این زمان نگران تهمت باشد و بخواهد صرفا فکر آبروداری بقیه را کرده باشد بلکه آنچه ترسناک شده مچ‌گیری از یکدیگر است. طبیعی است در زمان‌های قدیم برای به دست گرفتن قدرت یا جابه‌جایی آن خون‌ها ریخته می‌شد اما با متمدن شدن انسان و توسعه سیاسی، انسان‌ها با قدرت زبان به جنگ هم بروند و آنچنان که مشهور است، در جنگ حلوا خیرات نمی‌کنند در مناظره‌های زنده نیز همینطور!

واکاوی این نگرانی زیرپوستی با توجه به اینکه جمعه هفته جاری نخستین مناظره بین 6 کاندیدای تایید صلاحیت‌شده برگزار خواهد شد، مهم و کلیدی است. نخستین پیامی که این نگرانی مخابره می‌کند فرار از غافلگیری و روشدن مسائل پشت پرده است.

هر کس می‌خواهد به دیگری برچسب فساد بزند. یا آن طرفی می‌خواهد بگوید برجام خسران محض بود یا بحث گرسنگی مردم به میان آید. هر کدام از اینها که باشد موضوع تازه‌یی نیست چرا که 4 سال است بدون ارائه آلترناتیو جدی تکرار می‌شود و ظاهرا نتیجه‌یی هم در پی ندارد. به عبارت دیگر وقتی سوالات لو رفته است دیگر ترس از امتحان بی‌معنی است و مشخص هم نیست آیا مچی مانده که از هم نگرفته باشند؟ جنگ حقوق نجومی و املاک نجومی دیگر رنگ ندارد و برای هیچ‌کس هزینه نمی‌شود. مردم هم از حقوق‌ها با خبر هستند و هم می‌دانند چگونه در شهرداری املاک و در جای دیگر آرد توزیع شد.

بلکه اگر مانند گذشته بود و خبرها همه در گوشی بود به مناظره زنده رفتن ترسناک بود اما وقتی به لطف ترقی شعور سیاسی مردم و نفوذ بالای شبکه‌های اجتماعی همه‌چیز عیان شده است، ‌نگرانی‌های این شکلی معنی ندارد. بنابراین بهتر است چالش مناظره‌ها چالش ایده‌ها و تفکرها برای اداره کشور باشد و آنجا هر کس ثابت کند چه میزان به چیزی که می‌گوید ایمان دارد و آن را فهمیده است. گاهی مشاوران گاف می‌دهند.

در مناظره‌ها باید این گاف‌ها را گرفت و صادقانه به مردم گفت امید واهی بوی فریب می‌دهد.  تاکنون انتخابات متعددی برگزار شده و پرده از وعده‌های بسیاری برافتاده است که دیگر خریداری ندارد. باید کسی فلک را سقف بشکافد و طرحی نو در اندازد تا ثابت شود او زمین و زمان را به هم می‌دوزد که رییس‌جمهور بهتری باشد. وگرنه 4 سال از کاه کوه ساختن و دولتی را آزار دادن کاری کرده که تکرار آنها نه تنها جذابیتی ندارد بلکه جواب‌هایش آماده و در چنته رییس‌جمهور است. پس باید یک گام جلوتر رفت و در رویارویی برنامه‌ها که فعلا چیزی از آن اعلام نشده مردم بهترین را انتخاب کنند نه آنکه به انتخاب بین بد و بدتر تن بدهند.

اینکه مردم با کدامیک از این نیت‌ها به پای صندوق رای می‌روند یعنی می‌روند بهترین را انتخاب کنند یا فقط از دام بدترین خلاص شوند در مناظره‌هایی که برگزار می‌شود تعیین تکلیف خواهد شد. برای همین هنوز باید به مناظره‌ها امید داشت و کاش هر 6 کاندیدا در مرحله اول از این ماراتن، حرف‌های جدی برای گفتن داشته باشند.

*کارشناس اقتصادی