خروج سلامت از اغما

این روزها در پایان مسئولیت دولت یازدهم و در آستانه هفته سلامت، عملکرد چهار ساله این دولت در حوزه بهداشت‌و درمان به عنوان یکی از محوری ترین فعالیت‌های دولت مورد بررسی قرار گرفته و از طرح تحول سلامت به عنوان عامل شیرین شدن کام مردم با کاهش هزینه‌های پرداختی و تحت پوشش بیمه قرار دادن بیش از 10‌میلیون‌نفر نام می برند. اینکه حوزه سلامت در روزهای مسئولیت دولت دهم یکی از سیاه ترین دوره‌های خود را پشت سرگذاشت، نشان می دهد که سال 1392، دولت در چه شرایطی این حوزه را تحویل گرفت و چه انتظاراتی از دولت برای سامان دادن به وضعیت درهم و آشفته نظام سلامت وجود داشت.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، مردم هنوز از یاد نبرده‌اند که در سال‌های قبل از 1392، نایاب شدن ناگهانی داروها، کمبود تخت ها ی بیمارستانی، هزینه های کمرشکن درمان، داروهای تقلبی، گروگان گرفتن جنازه‌ها از سوی بیمارستان برای پرداخت پول و ماندن مردم پشت در بیمارستان به دلیل ناتوانی در پرداخت، بیشتر از خود بیماری‌ها آدم کشت. چه بسیار روزهایی که بیماران رانده شده از بیمارستان ها خوراک عکاسان خبری بودند. بیمارانی که با لباس بیمارستان و گاهی حتی با سرم در دست کنار در بیمارستان رها شده بودند. کمبود تخت های آی‌سی‌یو، اشک به چشم خانواده ها آورده بود و در برخی موارد، بیماران به کما رفته در انتظار تخت خالی در اورژانس رها شده بودند. آن روزها هنوز از یاد کسی نرفته است و با وجود اینکه هنوز نیز در این حوزه کاستی های بسیار وجود دارد و هیچ کس منکر وجود ضعف ها نیست، اما نمی توان نادیده گرفت که دولت، حوزه سلامت را در شرایطی چنین بغرنج تحویل گرفت و امروز، طرح تحول سلامت باعث‌شده مقدار پرداختی از جیب مردم تا حد زیادی کاهش پیدا کندو دیگر کسی به دلیل هزینه درمان شرایط زیر خط فقر را تجربه نکند و کسی پشت در بیمارستان نماند. نمی‌توان نادیده گرفت که طرح تحول‌سلامت یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دولت یازدهم است و از دولت بعدی در خصوص اجرای کامل این طرح و پافشاری بر ادامه یافتن آن، انتظارات زیادی وجود دارد.

«محمد‌حسین قربانی»، نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان  با اشاره به اینکه عملکرد دولت یازدهم در حوزه سلامت به دلیل شرایط نامناسب این حوزه در دولت دهم، بیش از هر چیز برنامه محور بود، اظهارکرد: « اکنون برنامه‌ها مشخص است و از دولت بعدی انتظار می رود که عملکرد‌محور باشد. همچنین از آن ها که مجدد خود را در بوته آزمایش قرار می‌دهند نیز، بیش از سایرین انتظار عملکرد هست». نایب رییس کمیسیون بهداشت‌و درمان با تاکید بر اینکه امروز می توان به قطعیت گفت که حوزه سلامت یکی از اولویت‌های اصلی دولت یازدهم بوده است، افزود: «این در‌حالی است که پنج سال قبل این حوزه حتی اولویت چهاردم دولت نیز نبود و به یکی از نارضایتی های عمومی اجتماعی تبدیل شده بود. پرداختی بیش از اندازه از جیب مردم، زیرمیزی ها، واقعی نبودن تعرفه ها، فقدان بیمه همگانی و غیره از جمله مشکلات اساسی حوزه سلامت در روزهایی بود که دولت یازدهم روی کار آمد». قربانی با اذعان بر اینکه قرار گرفتن مجلس نهم و دولت یازدهم درکنار هم به گامی اساسی در راستای بهبود شرایط بهداشت و درمان کشور انجامید، افزود: « امروز دیگر افراد به دلیل نداشتن پول، پشت در بیمارستان ها نمی مانند. طرح تحول سلامت، خدمت شایسته دولت به مردم بود و انتظار می رود هر دولتی که روی کار آمد، این راه را ادامه داده و به عدالت در سلامت بپردازد».

کاهش هزینه های درمان، مهم ترین تحول حوزه سلامت

« کاهش هزینه های درمان برای بیماران، یکی از مهم‌ترین تحولات حوزه سلامت در سه سال اخیر بود. اجرای طرح تحول سلامت به ساماندهی این بخش انجامید و بیش از 10 میلیون نفر تحت پوشش بیمه سلامت ایران قرار گرفتند». این را «یعقوب شیویاری»، دبیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی  می‌گوید و با اشاره به اینکه تغییرات مثبت حوزه سلامت در دولت یازدهم محسوس بود، ادامه می دهد:«این طرح به منظور دستیابی همگانی به خدمات و تجهیزات پزشکی، ارتقای شاخص های بهداشتی، افزایش تخت‌های بیمارستانی، کاهش پرداخت مردم، به‌روز‌رسانی بیمارستان‌ها و غیره انجام شد و طرح موفقی بود، اما با منابع‌مالی که در اختیار وزارت بهداشت و درمان قرار داشت، می توانست اتفاقات بهتری نیز بیفتد».

شیویاری با اشاره به اینکه در خصوص تعرفه های بهداشت و درمان همچنان شاهد نارضایتی هستیم، اذعان داشت:«تعرفه‌ها هنوز نیز بالاست و در این زمان که دوره ‌رکود است و مردم نقدینگی ندارند، هزینه های درمانی هنوز برای افراد سنگین است. کمبود برخی از داروها، کمبود پزشک‌متخصص در برخی از رشته ها، عدم پرداخت مزایای پرسنل حوزه سلامت کشور به دلیل وصول نشدن مطالبات وزارت بهداشت از بیمه ها و غیره، از جمله مشکلاتی است که همچنان وجود دارد و از دولت آتی انتظار می رود بر اساس قانون ششم توسعه و با توجه به منابع مالی در اختیار، در راستای رفع مشکلات گام بردارد».

طرح تحول سلامت، دستاورد مهم دولت

«حیدر علی عابدی»، عضو کمیسیون بهداشت و درمان نیز  اظهار کرد: «بهترین میزان سنجش عملکرد چهار ساله دولت یازدهم در حوزه‌سلامت، مقایسه با وضعیت این حوزه در دولت دهم است. اکنون شرایط بهداشت و درمان به طور تقریبی یک شرایط عادی است و معمولا در شرایط عادی، مردم و مسئولان موقعیت‌های غیر عادی را از یاد می برند. این در حالی است که در دولت دهم، شرایط حوزه سلامت غیر‌عادی، اسفبار و دردناک بود». عضو کمیسیون بهداشت و درمان با اشاره به اینکه مهم‌ترین دستاورد دولت روحانی بعد از موضوع برجام، طرح تحول سلامت است، افزود: « نگاهی به حوزه سلامت قبل از سال 92 نشان می دهد که بالا بودن هزینه های درمان، بسیاری از مردم را به زیر خط فقر کشید. کم نبودند افرادی که به منظور انجام دو سه عمل جراحی یا برای کنترل بیماری صعب العلاج حتی منزل خود را فروختند و بعد از مدتی به نقطه صفر رسیدند.

قیمت سرسام آور داروهای بیماری های خاص مانند ام.اس و انواع سرطان و نایاب‌بودن این داروها ، بیماران را از تهیه دارو نا امید کرده بود و عملا حتی اقشار متوسط نیز از پس هزینه بر نمی آمدند چه برسد به اقشار ضعیف». عضو کمیسیون بهداشت و درمان در ادامه با اشاره به اینکه ناتوانی در پرداخت هزینه های درمان، بیماران را پشت در بیمارستان نگه می داشت، گفت: « از سال 93 به بعد خوشبختانه هیچ کس به دلیل ناتوانی از پرداخت از سوی بیمارستان طرد نشده است. داروها در دسترس است و هزینه ها با کاهش بسیار مواجه شده است.بخشی از بیمارستان های فرسوده در طرح تحول سلامت بازسازی شده و از هتلینگ مناسب برخوردار است. نزدیک به هفت هزار تخت بیمارستانی در سه سال اخیر به بیمارستان ها اضافه شده و مشکلات تخت های آی سی یو در اکثر شهرها برطرف شده است. همچنین ماشین های دیالیز که کمبود آن یکی از مشکلات بیماران کلیوی بود، تا حد زیاد تامین شده است».

کمبود پرستار هنوز در بیمارستان ها موج می زند

عابدی در پاسخی  در خصوص مشکلات فعلی حوزه سلامت و انتظارات از دولت بعدی اظهار کرد: «ضعف طرح تحول سلامت در حال حاضر موضوع پزشک خانواده و کمبود تعداد پرستاران است. همچنین الکترونیکی‌شدن پرونده بیماران و پرهیز از دوباره کاری ها و مراجعه مکرر بیمار به متخصصان مختلف، یکی از مسائل مهمی است که نیاز به توجه دارد.

سطح بندی خدمات و نظام ارجاع مورد، حایز اهمیت بعدی است؛ به این شکل که افراد با یک سردرد ساده به پزشک فوق تخصص مراجعه نکنند و دولت و خود را متحمل هزینه نکنند؛در این مورد مراجعه به پزشک خانواده در ابتدای امر به صرفه جویی عظیم در حوزه سلامت می انجامد».

وی در ادامه از مشکل کمبود پرستار در بیمارستان‌ها به عنوان یکی از عمده مشکلات فعلی حوزه سلامت نام برد و خاطر نشان کرد:« بار عظیم طرح تحول سلامت بر دوش پرستاران است؛ این در حالی است که این شغل به خودی خود شغل سنگین و پر استرسی است و کمبود پرستار، زحمت انجام آن را برای افراد بیشتر کرده‌است. پرستاران از حقوق کافی برخوردار نیستند و تعدادشان اندک است. در این مورد وزارت بهداشت و درمان طرح کمک پرستار برای بیمارستان ها را مطرح کرده اما عملا در این خصوص اتفاقی نیفتاده و این یکی از مواردی است که به شدت از دولت بعد انتظار می رود؛ چرا که کمبود پرستار در بیمارستان ها موج می زند». این عضو کمیسیون بهداشت ودرمان ادامه داد :«اجرای کامل و صحیح طرح تحول سلامت یکی از آرمان های کشور است و دولت آینده روی این موضوع پافشاری کند.»