منوی ویژه پاریس برای تهران
هیات بلندپایه فرانسوی به سرپرستی وزیر خارجه این کشور، روز گذشته در حالی میهمان فعالان بخش‌خصوصی بودند که همزمانی این سفر، با تماس تلفنی رئیس‌جمهوری فرانسه با رئیس‌جمهوری آمریکا مصادف بود.
«فرانسوا اولاند» در این تماس تلفنی بر لزوم پایبندی به توافق هسته‌ای تاکید کرده و به «دونالد ترامپ» هشدار داده بود که توافق هسته‌ای با ایران را محترم شمارد. این نشان می‌دهد که فرانسوی‌ها، تمام قد حامی برجام هستند. در چنین شرایطی ورود «ژان مارک آیرو»، وزیر امورخارجه فرانسه می‌تواند حامل این پیام مهم به دنیا نیز باشد که روابط ایران و اتحادیه اروپا رو به بهبود است.
از طرفی، سفر این هیات فرانسوی از دو بعد سیاسی و اقتصادی نیز قابل ارزیابی است؛ از بعد سیاسی، ورود وزیرخارجه فرانسه به‌عنوان یکی از سردمداران اتحادیه اروپا به ایران، این پیام را به دنیا به‌ویژه دولتمردان آمریکایی مخابره می‌کند، حال که دولت آمریکا قصد دارد با کشیدن دیوار، مانع از تجارت جهانی شود و برجام را زیر سوال ببرد، فرانسه قصد دارد با تسهیل صدور روادید، این فرصت همکاری را با ایران شریک شود. از بعد اقتصادی هم حضور شرکت‌های فرانسوی در ایران خود ترغیب‌کننده دیگر کشورها خواهد بود تا همین راه را ادامه دهند. در همین راستا، وزرای خارجه دو کشور ایران و فرانسه در نشست مشترک تجاری تهران و پاریس، به بیان مواضع سیاسی و اقتصادی دولت‌های متبوع خود پرداختند. به گزارش دنیای اقتصاد، وزیر امورخارجه ایران باتاکید بر اینکه برجام برای ایران و فرانسه فرصت‌ساز بود، گفت: اراده سیاسی قوی بین دو کشور برای گسترش روابط دوجانبه وجود دارد. محمدجواد ظریف، ایران را شریکی قابل اتکا و با ثبات عنوان کرد و مزیت بازار ایران را که همان امنیت است، به رخ شرکای فرانسوی کشید. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، براستفاده بخش‌های خصوصی از فرصت‌های پسابرجام، تولیدات مشترک ایران و فرانسه با هدف صادرات به بازارهای خارجی، تقویت اتاق‌های مشترک بین ایران و فرانسه و احتیاط بی‌مورد برخی بانک‌های بزرگ اروپایی نیز اشاره کرد. در مقابل وزیر امورخارجه فرانسه نیز این اطمینان را به فعالان اقتصادی دو کشور داد که نگران موانع موجود نباشند؛ چراکه فرانسه در تلاش است با رفع موانع بانکی و تسهیل صدور روادید برای ایرانیان، مسیر همکاریهای مشترک را بیش از پیش هموار سازد.
«ژان مارک آیرو» با تاکید بر اینکه یک اراده سیاسی قوی و عزم جدی از سوی دولت فرانسه برای حمایت قاطع از برجام وجود دارد، گفت: احترام به برجام برای فرانسه مهم است و ما به‌دنبال گسترش روابط تهران - پاریس پس از توافق هسته‌ای هستیم. به گفته وی، امضای برجام سه اثر مهم در مراودات اقتصادی بین دو کشور در پی داشته که می‌توان به «حضور خودروسازان فرانسوی در ایران، خرید نفت خام از ایران و فروش هواپیما به ایران» اشاره کرد. همچنین در حاشیه این مراسم 5 سند همکاری بین شرکت‌های تجاری ایران و فرانسه به امضا رسید.
نشست تجاری ایران وفرانسه
وزیرخارجه فرانسه برای شرکت در همایش تجاری ایران و فرانسه در صدر یک هیات عالی‌رتبه اقتصادی به تهران آمد. رئیس انجمن کارفرمایان فرانسه و یک هیات 100 نفره تجاری وزیرخارجه این کشور را همراهی کردند. آغاز به کار دولت یازدهم با ورود هیات‌های اروپایی، به‌خصوص فرانسوی همراه بود. در بهمن ماه 1392 یک هیات 114 نفره از فعالان اقتصادی فرانسه به سرپرستی «پاتریک بلان» رئیس انجمن خودروسازی فرانسه به ایران آمدند. اواخر تابستان 1394 نیز 130 شرکت فرانسوی به سرپرستی وزیر بازرگانی این کشور به تهران سفر کردند. در بهمن همان سال، حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران، در پاسخ به این سفرها، با هیاتی از فعالان اقتصادی ایران به پاریس سفر کرد که منجر به عقد پیش‌نویس قرارداد خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس شد و در دیدار با مقامات ارشد فرانسوی، این اطمینان را به شرکت‌های فرانسوی برای حضور در بازار ایران داده بودند.
از این رو، بخش‌خصوصی به‌عنوان بازوی کمکی دولت، اقدام به برگزاری نشست تجاری مشترک ایران و فرانسه کرد. این نشست روز گذشته با حضور گسترده نماینده شرکت‌های دو کشور، محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران، ژان مارک آیرو وزیر امورخارجه فرانسه و غلامحسین شافعی رئیس پارلمان بخش‌خصوصی برگزار شد.
افزایش سه برابری مبادلات تجاری
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با گرامیداشت یاد و خاطره امام خمینی(ره) و شهدا گفت: برگزاری این نشست تجاری مصادف با آغاز دهه فجر و یادآور ورود امام(ره) از فرانسه به کشور در 38 سال پیش است. محمدجواد ظریف از فرصت پیش آمده ابراز خوشحالی کرد که بتواند با کارآفرینان ایران و فرانسه گفت‌وگو داشته باشد. وی گفت: اولین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و فرانسه حاصل سفر رئیس‌جمهوری ایران به پاریس در بهمن ماه 1394 و توافق دو رئیس‌جمهوری در آن سفر است.
ظریف با اشاره به دیدگاه مثبت دولت فرانسه برای گسترش روابط با ایران تصریح کرد: به شما اطمینان می‌دهم که دیدگاه مشابهی برای گسترش روابط همه‌جانبه بین ایران و فرانسه در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، علم و تکنولوژی و همین‌طور حوزه سیاسی همکاریهای منطقه‌ای، مبارزه با تروریسم و افراط که خطر مشترک همه ما در منطقه و کل جهان است، وجود دارد. ظریف خطاب به همتای فرانسوی خود بیان کرد: حضور در این نشست بیش از هر چیز نشان‌دهنده اراده سیاسی دو کشور برای ارتقای روابط دوجانبه به‌ویژه مناسبات اقتصادی است.
وی با اشاره به تحولات تجاری و اقتصادی بین دو کشور در طول سال‌های گذشته بیان کرد: میزان مبادلات تجاری دو کشور در 11 ماه سال 2016 و بعد از اجرایی شدن برجام به یک میلیارد و 700 میلیون یورو رسید که نسبت به سال گذشته، نشان از رشد سه برابری تجارت با این کشور دارد. وزیر امورخارجه ایران تاکید کرد: ظرفیت اقتصادی ایران و فرانسه و به‌ویژه ظرفیت بخش‌خصوصی دو کشور بسیار فراتر از این میزان است و این تنها شروعی است برای روابط ما تا متناسب با ظرفیت‌های موجود پیش برویم. وی با اشاره به فرصت‌های پیش‌آمده در فضای پسابرجام، یادآور شد: فرصت‌های جدیدی برای هر دو کشور فراهم آمده تا روابط اقتصادی خود را در فضایی آرام و مناسب گسترش دهند.
وزیر امورخارجه ایران به این موضوع نیز اشاره کرد که وزارت‌خارجه‌های هر دو کشور هم به لحاظ مسوولیت ذاتی به‌عنوان مسوول روابط خارجی و هم به‌عنوان مسوولان کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور وظیفه دارند بسترهای سیاسی و اقتصادی لازم را فراهم کنند. ظریف با تاکید بر اینکه وظیفه ما تسهیل امور است، گفت: تلاش اصلی برعهده کارآفرینان، تجار، بازرگانان و صنعت‌گران و مسوولان بنگاه‌های خصوصی است تا براساس سیاست‌های دولت ایران موتور محرکه پیشرفت اقتصادی داخلی و روابط اقتصادی خارجی باشند و امیدواریم از این فرصت به بهترین نحو استفاده کنند.
وی با گریز به اینکه در عرصه پر رقابت اقتصاد جهانی روند همگرایی و همکاریهای اقتصادی با کشورها با چالش‌های متعددی به‌ویژه تحولات سیاسی در ایالات‌متحده و تحولات در اروپا مواجه است، تصریح کرد: در چنین شرایط دشواری ایران به‌عنوان یک همکار و شریک قابل‌اتکا و با ثبات آماده همکاریهای اقتصادی درازمدت و پایدار و مبتنی بر منافع مشترک با کشورهای اروپایی و به‌ویژه فرانسه است. ظریف این را هم گفت که قطعا در این مسیر کنشگران اقتصادی در بخش‌خصوصی جایگاه ویژه و محوری دارند و دولت از تلاش این کنشگران اقتصادی به‌صورت کامل حمایت می‌کند. وزیر امورخارجه ایران با بیان اینکه اقتصاد درون‌زا و برون‌گرا محور اصلی راهبرد توسعه اقتصادی ایران برای دهه‌های آتی است، تصریح کرد: با توجه به این مولفه‌ها شرکای اقتصادی ما می‌توانند روی این اصول باثبات و بلندمدت برنامه‌ریزی کنند. ظریف همچنین با تاکید بر اینکه مزیت‌های فراوان ایران برای همکاریهای اقتصادی برکسی پوشیده نیست، اظهار کرد: مهم‌ترین مزیت بازار ایران امنیت بی‌نظیر ناشی از اعتماد به مردم و حضور و مشارکت مردم در صحنه سیاسی، اقتصادی و فناوری ایران است. به گفته وی، این موضوع نه‌تنها امنیت ایران را در محیطی ناامن تضمین کرده و تلاش‌های فراوان افراطی‌ها در محیط پیرامونی ایران را برای ناامن کردن کشورمان ناکام کرده است، بلکه پویایی علمی و اقتصادی ایران را در برابر هرگونه فشار احتمالی خارجی نیز تضمین کرده است. وی با اشاره به اینکه ایران دارای مزیت‌های بسیار زیاد اقتصادی است، گفت: منابع غنی معدنی، موقعیت ممتاز جغرافیایی، رشد علمی، جمعیت جوان و قابلیت بالا در مدیریت بحران‌های اقتصادی، ایران را تبدیل به شریکی قابل‌اطمینان برای سایر کشورها می‌کند. وزیر امورخارجه ایران با بیان اینکه با همکاری فرانسه اولین قدم را برای تولید با هدف صادرات به بازارهای خارج از ایران برداشته‌ایم، گفت: در آینده نزدیک اولین تولیدات مشترک ایران و فرانسه با هدف مصرف داخلی و صادرات به بازارهای خارجی موردتوافق دو طرف از خط تولید خارج می‌شود. ظریف در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه تورم بالای ٤٢ درصد و رشد منفی ٧ درصدی به گونه‌ای مدیریت شد که اکنون شاهد تورم 9 درصدی و رشد ٧ درصدی هستیم، گفت: بخش زیادی از این توفیق در زمان تحریم‌های ظالمانه علیه ایران حاصل شد که این امر نمایانگر اصل قابل اتکابودن ایران است. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، این را هم گفت که در چارچوب برنامه ششم حوزه‌های نفت و گاز صنایع معدنی و توسعه منابع آب و محیط‌زیست و علم و فناوری مورد توجه ما است. ظریف تاکید کرد که وزارت‌خارجه به‌عنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک به توسعه بخش‌خصوصی با محوریت اتاق بازرگانی توجه ویژه‌ای دارد. ضروری است اتاق‌های مشترک بین دو کشور نیز تقویت شود و به‌ویژه توصیه می‌کنم در کنار پروژه‌های بزرگ و ملی به پروژه‌های کوچک و متوسط هم توجه ویژه‌ای شود. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در بخش انتهایی سخنان خود با اشاره به اینکه برجام برای همه کشورها از جمله ایران و فرانسه فرصت‌ساز بوده است، تصریح کرد: برجام، موانع را از پیش‌روی تجار ایرانی و فرانسه تا حدودی برداشته و به‌طوری که پس از برجام شرکت‌های زیادی برای حضور در ایران اعلام آمادگی کردند. این فرصت‌ها باید در جهت انتفاع همه مورد بهره‌برداری قرار گیرد. ظریف تاکید کرد: احتیاط‌های بی‌موردی توسط برخی بانک‌های بزرگ اروپایی باعث بهره برداری کمتری از برجام شده است، اما اطمینان دارم با فرانسه به‌عنوان یک شریک مهم ایران بتوانیم با تلاش مشترک ورود بانک‌های بزرگ به این روند را تسهیل کنیم.
احترام فرانسه به برجام
از سوی دیگر، «ژان‌مارک آیرو» وزیرخارجه فرانسه که روز گذشته میهمان بخش‌خصوصی ایران بود، گفت: برگزاری این نشست خواست روسای‌جمهوری دو کشور بوده که در سفر رئیس‌جمهوری ایران به پاریس درخصوص آن توافق شده بود. وی با بیان اینکه فرانسه قصد دارد همکاری دراز مدتی را در زمینه‌های ریلی، بندری، هواپیمایی و انرژی با ایران داشته باشد، اظهار کرد: از زمان امضای توافق وین به‌صورت قوی بر روی این همکاری‌ها کار شده است و پس از برجام وارد مرحله جدیدی شدیم. «آیرو» با تاکید بر اینکه احترام به برجام برای فرانسه بسیار مهم است، عنوان کرد: ما به‌دنبال گسترش روابط تهران پاریس پس از توافق هسته‌ای هستیم و بعد از برجام همکاریهای زیادی بین ایران در زمینه کشاورزی و راه و همکاریهای علمی صورت گرفته است. وی افزود: ایران در دنیا در زمینه علمی بسیار خوشنام است و ما می‌خواهیم بین دانشگاه‌های ایران و فرانسه روابط گسترش پیدا کند. وزیرخارجه فرانسه همچنین به دیدار وزیر علوم فرانسه با همتای ایرانی خود و امضای 17 توافقنامه بین دو کشور در زمینه همکاریهای علمی نیز اشاره کرد و گفت: اطمینان دارم که این توافقنامه‌ها اجرا خواهد شد و این امر به بهبود روابط دو کشور کمک خواهد کرد.
«آیرو» همچنین با بیان اینکه این همکاری‌ها به نفع دو کشور است، اظهار کرد: ما شرکای کمی را داریم که با این سرعت توانسته باشیم با آنها همکاری کنیم و وزرای ما با اتحاد و اراده قوی این امر را پیگیری کردند و این اراده همچنین در طرف ایرانی نیز وجود دارد. افتتاح دفتر «بیزینس‌‌فرانس» در ایران در سال 2015، موضوع دیگری بود که این دیپلمات ارشد فرانسوی به آن اشاره کرد و گفت: روابط اقتصادی ایران و فرانسه بیش از 200 درصد افزایش یافته است. به‌طوری که پژو، ایران خودرو و سایپا توانسته‌اند همکاری‌هایی را در زمینه خودرو انجام دهند و رنو نیز به این همکاری‌ها پیوسته است. وزیرخارجه فرانسه به خرید ایران از ایرباس نیز گریزی زد و گفت: نخستین فروند از 100 خرید ایران از ایرباس به تازگی تحویل داده شد و من برخی از ایرانیان را دیدم که گفتند ما سوار این هواپیما شده‌ایم و بسیار خوشحال بودند. وی ابراز امیدواری کرد قراردادهای دیگر در این زمینه به سرعت اجرایی شود. «آیرو» با اشاره به همکاریهای کمپانی توتال با ایران گفت: توتال جزو اولین شرکت‌های اروپایی است که خرید نفت خام از ایران را آغاز کرده است. آمادگی فرانسه برای همکاری با ایران در زمینه انرژی‌های پاک از دیگر محورهای همکاری فرانسه با ایران به شمار می‌رود که «آیرو» با اشاره به امضای توافقنامه آب و هوایی در پاریس، ایران را همکاری مهم در این زمینه نامید.
وی افزود: همکاری در زمینه آب و هوا بسیار با اهمیت است و ما می‌توانیم بیش از این در این زمینه با ایران همکاری داشته باشیم. چراکه فرانسه در این زمینه تخصص دارد و آمادگی داریم در زمینه انرژی‌های پاک با ایران همکاری کنیم. وزیرخارجه فرانسه با اشاره به همکاریهای ایران و فرانسه در زمینه‌های مختلف راه‌آهن، بندر و... از امضای توافقنامه‌ای برای بازسازی فرودگاه مشهد از سوی فرانسه خبر داد و افزود: سلامت و تکنولوژی‌های اطلاعاتی نیز از جمله زمینه‌های همکاری دو کشور است. «آیرو» با اشاره به کمپانی‌های فرانسوی که به همراه وی به ایران آمده‌اند، گفت: امیدوارم این موسسات بتوانند با ایران همکاری داشته باشند و راه را به دیگران نشان دهند.
«آیرو» با اشاره به اینکه موانع بانکی مشکلی اساسی برای همکاری دوجانبه است، گفت: اکنون زمان مناسبی است که بگویم فرانسه چقدر پشتیبانی می‌کند تا این روند سریع‌تر به وضعیت عادی بازگردد. وزیرخارجه فرانسه با اشاره به مساعدت این کشور برای تضمین صادرات به ایران افزود: فرانسه جزو اولین کشورهای اروپایی بود که سیستم گارانتی را آزاد کرد. «آیرو» با اشاره به اعتماد دولت فرانسه به ایران در زمینه تجارت عنوان کرد: راه‌های مختلفی را اجرا می‌کنیم تا بتوانیم بانک‌های بیشتری را در زمینه همکاری با ایران فعال کنیم. دیپلمات ارشد فرانسوی با بیان اینکه برخی موسسات فرانسوی این‌گونه تصور می‌کنند که دسترسی به بازارهای ایران پیچیده است، گفت: ما این را به‌صورت شفاف می‌توانیم به شما بگوییم. باید کمی شتاب تصمیمات بیشتر شود و قفل‌های مالی در یک منطق برد - برد بین ایران و فرانسه برداشته شود. تسهیل صدور روادید برای ایرانیان از دیگر موضوعاتی بود که وزیرخارجه فرانسه در صحبت‌های خود به آن اشاره کرد و گفت: دولت فرانسه برای تسهیل صدور روادید برای ایرانیان نهایت تلاش خود خواهد کرد. این موضوع را به سفارت فرانسه در ایران اعلام کرده‌ام و سفیر فرانسه در تهران تلاش‌هایی را در این خصوص آغاز کرده است. «آیرو» تاکید کرد که موضوع تسهیل صدور روادید به‌صورت دوجانبه بین ایران و فرانسه پیگیری می‌شود. دیپلمات ارشد فرانسوی در پایان با تاکید بر امنیت و مبارزه با تروریسم تصریح کرد که تا به حال کارهایی در زمینه مبارزه با تروریسم صورت گرفته، اما کافی نبوده است. راه‌حل‌های سیاسی وجود دارد اما باید در درازمدت به آنها پرداخت.
موانع تجاری از دید بخش‌خصوصی
از سوی دیگر، رئیس پارلمان بخش‌خصوصی با اشاره به اینکه اتاق بازرگانی ایران برای سومین سال متوالی میزبان هیات اقتصادی تجاری فرانسه است، ابراز امیدواری کرد که تبادل تجاری همچنان ادامه دار و دستاوردهای مثبتی برای دو کشور به همراه داشته باشد. غلامحسین شافعی با بیان اینکه روابط دو کشور طی دهه اخیر تحت تأثیر عوامل مختلف سیاسی و موضوع هسته‌ای قرار گرفت، افزود: اکنون رفع مشکلات هسته‌ای با توجه به ظرفیت‌های متنوع و بالقوه و گسترش همکاری‌ها چشم‌انداز امیدبخشی در انتظار روابط آینده دو کشور وجود دارد. وی گفت: اتاق بازرگانی ایران به‌عنوان نماینده بخش‌خصوصی همواره از همکاری بخش‌خصوصی دو کشور حمایت می‌کند. شافعی تصریح کرد که سفر هیات‌های اقتصادی مختلف به تدریج در حال خارج شدن از حالت بررسی فرصت‌ها بوده و به سمت عملیاتی‌تر شدن پیش می‌رود. شافعی حل مشکلات نقل‌و انتقال بانکی را مهم‌ترین عامل توسعه روابط تجاری دانست و گفت: ارتقای همکاری بانکی و رفع مشکلات موجود مالی و بانکی بین ایران و فرانسه، شرط اساسی و ضروری توسعه روابط اقتصادی و تجاری دو کشور است که باید در دستور کار دولت‌های هر دو کشور قرار گیرد. وی با اشاره به تجربه بالا و فناوری پیشرفته صنایع فرانسه گفت: شرکت‌های ایرانی و فرانسوی می‌توانند در زمینه‌های مختلف از جمله امور زیربنایی، تولید دارو، تجهیزات پزشکی، حمل‌ونقل، ارتباطات و... با هم همکاری داشته باشند. به گفته وی، شرکت‌های فرانسوی می‌توانند به شهرهای مختلف ایران سفر کنند و با توانمندی موجود در مناطق مختلف ایران آشنا شوند. رئیس پارلمان بخش‌خصوصی با اشاره به اینکه ایران دارای بازار بزرگی شامل کشورهای همسایه، خلیج‌فارس، آسیای میانه و قفقاز است، گفت: بهترین و مفیدترین راه برای ارتباط با این کشورها از طریق ایران است.
رئیس انجمن کارفرمایان فرانسه نیز دیگر میهمان این نشست مهم تجاری بود. «تیبو دو سیلگی» گفت:این دیدار، یک سال بعد از دیدار رسمی روحانی رئیس‌جمهور ایران از فرانسه و «مدف» (اتحادیه کارفرمایان فرانسه) در پاریس انجام شد. وی افزود: این نشست به ما امکان می‌دهد که ارتباطات بیشتری با هم برقرار کنیم و اهمیت ارتباطات فنی و اقتصادی را برآورد کنیم. «تیبو دو سیلگی» ابراز امیدواری کرد این نشست موجب تقویت هر چه بیشتر روابط دو کشور و شرکت‌ها شود، تصریح کرد: قصد شرکت‌های فرانسوی از این ارتباطات فراهم آوردن زمینه مشارکت و آموزش بیشتر است. وی به این موضوع نیز اشاره کرد که سال گذشته تفاهم‌نامه‌های متفاوتی بین دو کشور به امضا رسید که امروز مشاهده می‌شود شرکت‌های ایرانی تمایل زیادی برای امضای یادداشت تفاهم‌نامه اقتصادی دارند. وی همچنین تصریح کرد که با حل مشکلات هسته‌ای راه باز و پایه روابط اقتصادی فراهم شود. در حاشیه این همایش، ۵ سند همکاری شامل یک سند همکاری در زمینه توسعه فرودگاه مشهد، یک سند برای ساخت کارخانه بایواتانول کرمانشاه و دو سند همکاری در زمینه شیلات با هدف تولید خاویار و انتقال تکنولوژی برای پرورش ماهیان خاویاری بین فعالان اقتصادی دو کشور به امضا رسید. همچنین یک سند همکاری بین اتاق بازرگانی البرز و یک شرکت فرانسوی در زمینه برگزاری دوره‌های آموزشی هوایی و تربیت خلبان برای ایران و کشورهای منطقه به امضا رسید.
