گوش ناشنوای بیمه کارگری

روزهای عادی کسی پیگیر وضعیت بیمه و دستمزد کارگران نیست اما کافی است که یک حادثه یا بحران پیش‌ آید، تقاضای هزار کارگر بیکار شده برای کار و همچنین گلایه‌های کارگران فاقد بیمه روی دست بازار کار باقی می‌ماند. همه نگاه‌ها به سمت نهادهای حمایتگر می‌افتد و در این میان کارگران بیمه نشده هستند که برای خود پشتوانه‌ای جز سازمان تامین اجتماعی نمی‌شناسند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، چندی پیش آماری منتشر شد که پرده از 4 میلیون کارگر پنهان یعنی کارگران فاقد بیمه و دستمزد کافی برداشت اما برای آن هیچ گوش شنوایی پیدا نشد تا اینکه پلاسکو فرو ریخت و بحران آن تا حدی پیش رفت که کسی دیگر نمی‌توانست نسبت به 1500 کارگر بدون بیمه آن، بی‌توجه باشد. پلاسکو بهانه خوبی شد تا مسئولان بار دیگر مشکلات کارگرانی را بشنوند که از حقوق اولیه خود برای داشتن بیمه، محروم بوده‌اند.

 ریزش ساختمان پلاسکو بیکاری بیش از 3 هزار کارگر و کارفرما را به همراه داشت؛ کارگرانی که طبق آمارها تنها 750 نفر از آنها تحت پوشش بیمه بوده‌اند و ١٥٥٠ نفر آنها بیمه نداشتند.

به گفته معاون فنی سازمان تامین اجتماعی البته اگر کارگران اشتغال خود در کارگاه مربوط را ثابت کنند و یا دلیل و مدرکی دال بر درآمدزایی خود در پلاسکو داشته باشند، می‌توانند طبق قانون بیمه بیکاری دریافت کنند و تمام آنچه کارفرما از پرداخت آن خودداری کرده را با پیگیری‌های قانونی دریافت کنند. البته در همین رابطه رئیس اتاق اصناف نیز از برقراری بیمه بیکاری برای کارگران پلاسکو خبر داده؛ چه برای آنهایی که بیمه شده‌اند و چه آنهایی که تحت پوشش بیمه نبوده‌اند.

با این حال به گفته رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران وزارت کار به صراحت اعلام کرده است که مسئولیتی در قبال کارگران فاقد بیمه ندارد و باوجود اینکه در برخی از صحبت‌ها وعده حمایت از کارگران را داده است اما عملا این وعده‌ها تحقق پیدا نخواهد کرد. به گفته وی، تعداد انبوه کارگران بیکار نشان از بی‌توجهی‌های قانونی به وضعیت بیمه کارگران دارد و اینکه مسئولان آنطور که باید پیگیر این موضوع نبوده‌اند.

کارگاه‌هایی که شانه خالی کردند، پاسخگو باشند

محمد حسن زدا، معاون سازمان تامین اجتماعی در این رابطه به «کسب‌وکار» توضیح داد: بیمه کارگران اجباری است و طبق قانون کارگاه‌هایی که از این مسئولیت شانه خالی کرده‌اند، باید به سازمان تامین اجتماعی پاسخگو باشند. موارد قانونی تامین اجتماعی مشمول حال تمام افراد به‌ویژه کارگران بیکار شده پلاسکو نیز هست. البته سازمان تامین اجتماعی مسئولیتی در قبال کارگرانی که بیمه نشده‌اند ندارد، مگر اینکه خود دولت یا سایر نهادهای حمایتی بخواهند چنین حمایت‌هایی را انجام دهند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا تامین اجتماعی پیگیر وضعیت بیمه‌ای کارگران نبوده و نیز درباره اعتراض اتحادیه کارگری به کوتاهی وزارت کار توضیح می‌دهد: بسیاری از خود کارگران تمایلی به پرداخت حق بیمه ندارند یا حتی حاضر نیستند صادقانه درباره وضعیت بیمه‌ای خود اظهارنظری داشته باشند، با این حال اگر همین دسته از کارگران با مدارک قانونی به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنند، می‌توانند از تمام حقوق بیمه‌ای خود که در این مدت توسط کارفرما نادیده انگاشته شده، بهره‌مند شوند.

تامین اجتماعی نمی‌تواند وعده بدهد

وی در ادامه می‌گوید: البته به کارگران این فرصت داده شده که بتوانند دوباره به بازار کار بازگشته و اشتغال خود را از سر بگیرند. اقدامات اولیه این کار انجام شده و به‌زودی وضعیت کارگران روشن خواهد شد اما درباره بیمه و حق بیمه کارگران فاقد بیمه سازمان تامین اجتماعی به این دلیل که حق بیمه‌ای پرداخت نکرده‌اند، نمی‌تواند چیزی پرداخت کند یا وعده‌ای بدهد. برخی از کارگران حق بیمه پرداخت نکرده‌اند و در دفاتر تامین اجتماعی نیز نامی از آنها نیست؛ چگونه با این شرایط می‌توان از سازمان تامین اجتماعی انتظاری داشت؟ البته تحت پوشش قانون تنها می‌تواند حقوق برباد ‌رفته کارگران را اعاده کند.

تقصیرها را گردن تامین اجتماعی نیندازیم

اسماعیل گرجی‌پور، کارشناس بازار کار و بیمه‌های تامین اجتماعی در پاسخ به این سوال که چرا باوجود تعداد انبوه کارگران بیمه نشده سازمان تامین اجتماعی پیگیر نبوده یا در بازرسی‌هایی که داشته، این موضوع را بررسی نکرده است، می‌گوید: اگر نگاهی به گذشته بیندازیم، سازمان تامین اجتماعی هیچ تقصیر و کوتاهی‌ای در این رابطه نخواهد داشت. اصناف بارها و بارها در اعتراض به رسیدگی‌ها و بازرسی‌های تامین اجتماعی گلایه کرده‌اند. بر همین اساس به‌دنبال همین اعتراض‌ها سازمان تامین اجتماعی موظف شد از شدت بازرسی‌ها بکاهد؛ موضوعی که البته در افزایش تعداد کارگران بیمه نشده موثر است. با این حال کاملا بی‌انصافی است که در موضوعی اینچنینی پای سازمان تامین اجتماعی یا کوتاهی آن درمیان باشد.

وضعیت کارگران معلق است

برخی از کارگران پلاسکو هم از وضعیت معلق خود در شرایط حاضر می‌گویند. یکی از آنها می‌گوید: نه حقوقی تاکنون دریافت کرده‌ام و نه با وضعیتی که کارفرمایان در این شرایط با آن گرفتار شده‌اند، می‌توانم از آنها توقع یا انتظاری داشته باشم. از طرفی وضعیت رسیدگی به بیمه‌ها هم کند پیش می‌رود. تنها کسانی که مشمول قانون تامین اجتماعی هستند، حق مراجعه دارند، به ما هم که گفته‌اند باید صبر کنیم.