برجام محترم می‌ماند
با شروع دوران ریاست جمهوری ترامپ زمزمه‌های سیاست‌های ضد صلح او شروع شده‌است. در جریان مبارزات انتخاباتی، دونالد ترامپ مواضع متفاوت و گاه متضادی را در مورد برخورد با برجام اتخاذ کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، محمدرضا انصاری، نایب رئیس اتاق بازرگانی در مورد پیش‌بینی سیاست‌های اقتصادی دولت ترامپ می‌گوید: «جمهوریخواهان آمریکا سرمایه‌دارانی هستند که جهتگیری ویژه خود را در سیاست و اقتصاد داخلی و خارجی آمریکا دنبال می‌کنند.»
با شروع دوران ریاست جمهوری ترامپ بسیاری نگران واکنش‌های او به برجام و سیاست‌های اقتصادی او هستند. سیاست‌های اقتصادی ترامپ را در چه محورهایی پیش‌بینی می‌کنید؟
در آمریکا یک نفر نیست که سیاست‌های اقتصادی را تعیین می‌کند. سیاست‌های آمریکا سیاست‌های ترامپ نیست، بلکه سیاست‌های کابینه ترامپ و حاکمان جمهوریخواه است. از آنجا که ترامپ از حزب جمهوریخواه آمریکا برخواسته است و نماینده آنها بوده، کابینه وی هم عمدتا از میان جمهوریخواهان خواهد بود. جمهوریخواهان آمریکا از دیرباز صاحب شرکت‌های نفتی، شرکت‌های ساخت اسلحه و از سرمایه‌دارانی هستند که عرصه‌های اقتصادی بسیاری را در دست دارند. در مقابل حزب دموکرات بیشتر در حوزه‌های فراصنعتی فعال هستند، مثلا در بخش اطلاعات، خدمات و... پس در حوزه‌های اقتصاد نسبتا اختلافی خط کشیده شده دارند. مثلا حزب جمهوریخواه صاحب بیمه‌های آمریکا هستند، به همین دلیل با طرح بیمه دولتی اوباما مخالفت می‌ورزیدند، چرا که شرکت‌های بیمه آنها با وجود بیمه‌های دولتی و بدون فروش بیمه متحمل ضرر می‌شود، حال آنکه ۲۳ میلیون مردم آمریکا در پوشش بیمه دولتی درآمده و سود برده‌اند. لغو این بیمه یکی از اولین سیاست‌های اقتصادی ترامپ است. مورد دیگر مربوط به سودی است که این حزب از فروش اسلحه خواهد برد. در نتیجه از تخاصم و جدل بین کشورهای دنیا سود می‌برند. قاعدتا صلح دنیا و صلح خاورمیانه را نمی‌پسندند و ممکن است آتشی را روشن کنند و از آن نصیب ببرند. به هرحال آقای ترامپ اساسا روی برآیند بردارهای سیاسی جمهوریخواهان حرکت خواهد کرد و شعارهای فردی دوره تبلیغات را کنار خواهد گذاشت.
سیاست‌های اقتصادی دولت ترامپ چه تاثیراتی بر اقتصاد ایران خواهد داشت؟
ما باید صبر کنیم تا عملکرد دولت ترامپ را در چند ماه آینده ببینیم و بر اساس آن واکنش نشان دهیم. ما حرکت بسیار ارزشمند و ناتمامی به نام برجام داریم. باید ببینیم که با برجام چطور برخورد می‌کنند. فعلا با دو کنش متفاوت روبه‌رو هستیم. یکی آن بود که گفته شد برجام را قبول ندارند و خواهان مذاکره دوباره هستند و دیگری گفته وزیر خزانه‌داری انتخاب شده از سوی ترامپ است که برجام و آنچه امضا شده را محترم می‌خواند. من فکر می‌کنم که این گفته اجرا می‌شود و برجام محترم خواهد‌بود. از آنجا که آقای ترامپ و اطرافیان او و جمهوریخواهان میلیونر‌هایی کاسبکارند، به نظر می‌رسد با ایران، روسیه و چین وارد معاملاتی شوند که باید دید ما چقدر توانا هستیم که از این حس کاسبکاری آنها استفاده کنیم. نقش ما می‌تواند عرصه‌ها را بر ما بازتر کند. اکنون برجام تحقق پیدا کرده است و این موقعیت خوبی را برای حضور اقتصادی ایران در دنیا ایجاد کرده است تا تحولات خوبی را شاهد باشیم. اینها منوط به ادامه موفقیت‌آمیز برجام است.
به نظر شما روابط بین‌المللی بانکی در دوران ریاست جهوری ترامپ چگونه پیش خواهد رفت؟
بخشی از باز شدن روابط بانکی دنیا با ایران در دست آمریکاست. بانک‌های بزرگ دنیا به نوعی وابسته به آمریکا هستند. مثلا سهام‌های عمده‌ای از آمریکا دارند. بنابراین با مخالفت آمریکا جرات نخواهند کرد به راحتی با ایران روابطی داشته باشند. پس سیاست آمریکا در مورد مسائل بانکی برای ایران بسیار مهم تلقی خواهدشد. من فکر می‌کنم که آمریکا منافع خود در ایران را نادیده نخواهد گرفت و اجازه نمی‌دهد اروپا خط جدایی را طی کرده و با ایران روابط خود را به تنهایی باز کند. همان‌طور که در مورد هواپیماها این کار را کرد. وقتی آمریکا دید که ایران می‌خواهد ایرباس بخرد وارد معامله شد و خواستار فروش بوئینگ شد. من فکر می‌کنم در عرصه‌های دیگر هم تا حدودی همین روند ادامه خواهد داشت. با اینکه جمهوریخواهان می‌توانند سیاست‌های خشن‌تری را اتخاذ کنند، در مجموع می‌شود امیدوار بود که ما با تدبیر درست خود عرصه اقتصادی دنیا را در معاملات و تبادلات اقتصادی برای خود بازتر کنیم و برجام را به سرانجام کامل برسانیم.
اگر آمریکا بخواهد برجام را نقض کند، آیا اروپا و مجامع بین‌المللی بر سر تعهدات خود و امضای برجام باقی خواهند ماند؟
اروپا اینجا در مخمصه‌ای گرفتار است. از طرفی بعد از امضای برجام تا به حال بیش از سه هزار فعال اقتصادی به ایران آمده‌اند که نشانه علاقه وافر به بهره‌مندی از معاملات اقتصادی با یک کشور دارای۸۰ میلیون انسان مستعد است. از طرف دیگر بانک‌های اروپا گرفتار آمریکا هستند، چون مبادلات دلاری آنها از راه نیویورک انجام می‌شود و بدون اجازه آمریکا راحت نخواهد بود. این یک فشار دو طرفه برای اروپاست. از طرفی علاقه‌مندی به انجام معاملات اقتصادی با ایران، و از طرفی دیگر فشارهای ترس از آمریکا. ظرفیت اقتصادی ایران برای صادرات و واردات بسیار قابل توجه است و ایران می‌تواند نقش ویژه‌ای در رونق اقتصادی جهان ایفا کند. اروپاییان این ظرفیت را می‌بینند و به راحتی از آن دست نمی‌کشند، بخصوص از سال ۲۰۰۸ تا کنون که دچار بحران‌های اقتصادی شده‌اند. معامله اروپا با ایران برای دوطرف سودمند است. من فکر می‌کنم اروپا به راحتی به اجبار‌های آمریکا تن نخواهد داد و شاید همین فشار اروپا باعث شود آمریکا باقیمانده مسائل خود با ایران در محور برجام را حل کند. اگر آمریکا در ماه‌های اول سختگیری کند برای آن است که در این معاملات اقتصادی سهم خود را از دست ندهد. من این‌طور فکر می‌کنم، اما باید چند ماهی صبر کرد تا واکنش‌ها را ارزیابی کنیم. اگر ما با تدبیر عمل کنیم از این ماجرا به عنوان برنده کل بیرون خواهیم آمد.
این تدبیر در عمل را چه می‌دانید؟عمل با تدبیر در این موقعیت چیست؟ اگر برجام نقص شود باید چه کرد؟
نقض برجام یک بحث سیاسی است. اگر برجام نقض شود و ما دوباره دچار فشارهای شکننده تحریم شویم طبیعتا مقام رهبری و دولت آقای روحانی باید تصمیمات مناسبی برای رویارویی با این مساله بگیرند. از لحاظ اقتصادی صد در صد حفظ برجام به نفع ما خواهد بود. ما نمی‌توانیم منکر فشارهایی باشیم که برای ما بحران‌هایی چون رکود، قفل نقدینگی، بدهی‌های سنگین بانک‌ها و بدهی‌های سنگین دولتی ایجاد کرده‌اند. تحریم‌ها بیشترین فشار را به مردم وارد می‌کنند و راه توسعه را می‌‌بندند، چون توسعه اقتصادی نمی‌تواند مستقل از رشد اقتصادی ادامه پیدا کند. این ضربه‌های سنگین اقتصادی نباید تکرار شوند. اکنون دولت زیر بار سنگین بدهی‌های دوران تحریم قرار دارد. باید تدابیری البته از موضع سربلندی و قدرت در معادلات سیاسی اتخاذ کنیم که دوباره در این گازانبر تحریم‌ها گرفتار نشویم. اکنون در عرصه صادرات خدمات فنی و مهندسی، ما استعداد ۲۵ میلیارد دلار صادرات سالانه داریم که به یک تا دو میلیارد دلار سقوط کرده است. اگر با اجرای کامل برجام عرصه بر ما باز شود این ۲۵ میلیارد دلار صادرات، اشتغال‌زایی بسیاری خواهد داشت و به تبع آن توسعه صنعتی در ۴۵۰ رشته مختلف تولیدی ایجاد خواهد شد. این تنها یک مثال است که نشان دهنده تاثیر تحریم‌ها بر هدر رفتن استعدادهای بی‌نظیر کشور ماست. در مورد تولید هم همین توضیحات صدق می‌کند.
