علل روانشناسی سلفی گرفتن در فاجعه پلاسکو
در پی آتش سوزی و فروریختن ساختمان پلاسکو که صبح روز پنجشنبه (۳۰ دی) در خیابان جمهوری تهران رخ داد، بعضاً تصاویری دلخراش و غمانگیزی از فاجعه پلاسکو در شبکههای اجتماعی منتشر شد و این سوال را ایجاد می کند که چرا مردم در موقعیت های اورژانسی فقط نگاه می کنند و سلفی می گیرند؟
ساختمانی آتش می گیرد، یک فرد جلوی شما تصادف می کند. چه می کنید؟ آیا کمک می کنید یا فقط به تماشا می ایستید؟ چرا برخی در شرایط بحرانی به هم نوع خود کمک نمی کنند؟ در ادامه به بررسی علل روانشناسی این اتفاقات و فاجعه پلاسکو می پردازیم.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تبیان، در مواجهه با اتفاقات تلخ برخی افراد فقط صحنه را تماشا می کنند و نقش تماشاچی دارند یا پا را فراتر گذاشته و شروع به گرفتن عکس سلفی می کنند. این یک مشکل روانشناسی است که آن را “اثر تماشاچی” می نامند.
چرا مردم در فاجعه پلاسکو فقط نگاه می کنند و سلفی می گیرند؟
در مواجهه با شرایط خاص معمولا افراد فکر می کنند که مسئولیت بر گردن افراد دیگر است و هیچ مسئولیتی را بر عهده خود نمی دانند به همین دلیل فقط به تماشا کردن می ایستند. وقتی فردی مسئولیتی برای خود، حس نکند انتظاری جز این نمی رود.
بسته به اتفاقی که می افتد ضرورت کمک یا عدم کمک به افراد آسیب دیده متفاوت است. مثلا در مواقعی که به تنهایی می توان جان یک فرد را نجات داد باید این کار را انجام داد. اما گاهی اوقات با عدم آگاهی از وضعیت کمک کردن فقط اوضاع را خراب تر می کند
آیا اجتماع مقصر این اتفاق است؟
حتی اگر فردی بخواهد کمک کند به تنهایی نمی تواند راه به جایی ببرد. جوامع امروز فردگرا شده اند و فقط به دنبال منافع شخصی خود هستند و کمتر احساس مسئولیت اجتماعی می کنند. آموزش هایی لازم است به جوامع داده شود تا افراد بدانند در مواقع اضطرار چون فاجعه پلاسکو ، قطار تبریز و مشهد و خودکشی در مکانهای عمومی و … فقط منافع شخصی مدنظر نیست. پس بیشتر از مشکل فردی این اتفاقات ریشه های مشکلات اجتماعی است.
آیا باید قوانین جدیدی برای کمک به آسیب دیده ها وضع شود؟
در برخی کشور ها مانند فرانسه اگر افراد به کمک فرد آسیب دیده نیایند، جریمه می شوند. آیا این قوانین موثر است؟ برخی روانشناسان معتقد هستند، این اتفاق می تواند موثر باشد و باید در کشور های دیگر هم امتحان شود.
در مواجهه با شرایط خاص معمولا افراد فکر می کنند که مسئولیت بر گردن افراد دیگر است و هیچ مسئولیتی را بر عهده خود نمی دانند به همین دلیل فقط به تماشا کردن می ایستند
در مواقع اورژانسی چه کنیم؟
بسته به اتفاقی که می افتد ضرورت کمک یا عدم کمک به افراد آسیب دیده متفاوت است. مثلا در مواقعی که به تنهایی می توان جان یک فرد را نجات داد باید این کار را انجام داد. اما گاهی اوقات با عدم آگاهی از وضعیت کمک کردن فقط اوضاع را خراب تر می کند. مثلا اگر دوره های کمک های اولیه را ندیده ایم با کمک کردن و تکان دادن فرد فقط اوضاع را خراب تر می کنیم. در این مواقع تماس با اورژانس و آتش نشانی بهترین کار است.گاهی فقط باید محل حادثه را ترک کنیم تا نیروهایی امدادی بتوانند کار خود را انجام دهند که این بهترین کار است.
آیا آموزش در مدارس می تواند موثر باشد؟
جواب این سوال یک بله صریح و محکم است. دانش آموزان حتما باید در مدارس مدیریت بحران و آموزش کمک های اولیه را فرا بگیرند، در این صورت حتما در بزرگسالی واکنش درستی از خود در مواقع اضطرار نشان می دهند. در این صورت یک واکنش خودکار در هنگام مواجهه با موقعیت های اورژانسی نشان می دهند. آموزش در محیط خانواده ها نیز می تواند در رابطه با این مسئله موثر باشد.