پشت دانش آموزان« باد» می خورد!

 تعطیلی که ناخواسته اما قابل پیش‌بینی بود و در سال های قبل نیز تکرار شد. خوشحالی دانش آموزان و نگرانی والدین آن‌ها از تعطیلات پیاپی مدارس و لطماتی که به آموزش فرزندان‌شان می خورد نیز چندان موجب تعجب نیست. اما عجیب بی تفاوتی مسئولان آموزشی به طرح «تعطیلات زمستانه مدارس تهران» و دست به دست شدن آن در سال‌های اخیر است که هنوز هم به سرانجام نرسیده است. طرحی که می تواند پایانی بر آثار سوء تعطیلی های گاه و بی‌گاه مدارس در نیمه دوم سال باشد.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، مسئولان وزارت آموزش و پرورش وحتی سازمان محیط زیست، به دفعات در سال های اخیر خبر از بررسی و تلاش برای به تصویب رساندن آن داده اند اما هرگز، آبی برای دانش آموزان از وعده‌های مسئولان گرم نشده است. در آخرین اظهار نظر نیز رییس سازمان حفاظت محیط زیست، دو روز قبل صحبت از ضرورت اجرای طرح تعطیلات زمستانه مدارس کرد. طرحی که بر اساس آن، تعطیلات سه ماهه دانش آموزان کم و به جای آن تعطیلاتی زمستانه به طور دائمی یا شناور جایگزین می شود.

تقویمی پر از روزهای تعطیل

«با آموزش و پرورش مذاکراتی را داشتیم و پیشنهادات خود را ارائه کردیم؛ یکی از پیشنهادات ما این بود که بخشی از تعطیلات تابستانی منتقل شود اما هنوز نتیجه قطعی را نداشته‌ایم». این بخشی از صحبت‌های چند روز قبل «معصومه ابتکار» رییس سازمان حفاظت محیط زیست بود که بار دیگر موضوع کهنه بررسی تعطیلات زمستانه مدارس را وسط کشید. با این حال باز هم ابتکار پاسخ روشنی بر سرانجام طرح تعطیلی زمستانه مدارس نداد و گفت: «تصمیمات نهایی در مورد تعطیلی مدارس در زمستان به نظر وزارت آموزش و پرورش بستگی دارد و آن‌ها نیز برنامه‌ریزی لازم را مورد توجه قرار می‌دهند». اکنون این سوال مطرح است که با مبرهن بودن تشدید آلودگی هوای تهران در نیمه دوم سال و تعطیلی های تحمیلی به مدارس، چرا دست اندرکاران نظام آموزش تصمیم نهایی را برای تعطیلات زمستانه مدارس و کاهش لطمه‌هایی که دانش آموزان به دلیل این تعطیلی ها می خورند، نمی‌گیرند؟ آیا واقعا کار سخت و طاقت فرسایی است که نظرات کارشناسی درباره تعطیلی مدارس در زمستان جمع آوری شده و با کاهش 10 تا 15 روزه از تعطیلات حداقل 90 روزه تابستانی، جلوی لطمه های پی در پی دانش آموزان از تعطیلات آلودگی هوا گرفته شود؟ و یا اینکه از تعطیلات حداقل دوهفته نوروز دانش آموزان، یک هفته کم شده و به جای آن تعطیلات زمستان داشته باشند تا اینچنین هم به دانش آموزان برای درس‌شان کمک شود و هم به خانواده ها برای استفاده بهتر از تعطیلات و رفتن به سفر؟ کارشناسان آموزشی معتقدند که آسیب‌هایی که دانش آموزان از تعطیلی های یک‌باره به دلیل آلودگی هوا می بینند، با توجه به فشردگی جدول برنامه های درسی آن‌ها قابل جبران نیست. چنانچه معلمان در مدارس با توجه به جدول روزهایی که به مدرسه می آیند، نوعی تقسیم بندی آموزشی می کنند اما تعطیلات پیش بینی نشده، موجب اخلال در روند آموزشی دانش آموزان و تعلیم معلمان می شود.

تعطیلات مدارس و مصوبه دولت

بر اساس تقویم، در سال تحصیلی جاری 33جمعه تعطیل، 31پنج‌شنبه تعطیل و 24روز تعطیل رسمی را خواهیم داشت که در مجموع مدارس 88روز تعطیل هستند. حال اضافه کنید شش روز تعطیلی که در سه ماه گذشته بر مدارس تحمیل شده و تعطیل‌های محتمل بعدی به دلیل آلودگی هوا یا بارش برف و یخ زدگی معابر را تا بیشتر متوجه آثار سوء تعطیلی ها بر نظام آموزشی و تحصیل دانش آموزان شوید. از طرفی، دبستان‌ها هر سال براساس تقویم رسمی وزارت آموزش و پرورش از اول‌ مهر تا پایان اسفند 26هفته و از 15فروردین تا 25اردیبهشت به‌مدت پنج هفته و در مجموع 31هفته و به‌عبارتی 153روز فعالیت آموزشی دارند که تعطیلی های رسمی و غیر رسمی، کیفیت آموزشی را تحت الشعاع قرار می دهند.به علاوه آنکه در قانونی نانوشته، هفته آخر سال به بهانه های چهارشنبه سوری و شب های عید، عملا کار موثری در مدارس صورت نمی گیرد و در بین التعطیلی‌ها هم وضعیت همین است. در چنین شرایطی است که داشتن تقویم آموزشی متناسب با شرایط فعلی جامعه و اصلاحات در تعطیلات مدارس باید در اولویت مسئولان دولتی باشد که متاسفانه چنین نیست. در سال های اخیر، وعده های پشت سر هم برای بررسی این موضوع داده شده اما هرگز به نتیجه نرسیده است. حتی با آن که در آبان ماه امسال دولت پذیرفت که باید تعطیلات مدارس تغییر و ساماندهی شود و برای این کار هیات دولت «لایحه لغو قانون بازگشایی مدارس در اول مهرماه هر سال» را با درخواست قید دو فوریت برای طرح در مجلس شورای اسلامی تصویب کرد، اما بازهم در عمل، اتفاقی صورت نگرفته است. مشابه اتفاق سال های قبل که بدون وجود مصوبه دولت، مسئولان آموزشی و زیست محیطی از ضرورت تغییر در برنامه تعطیلات مدارس سخن می گفتند اما در عمل اتفاقی نمی افتاد.با وجود مصوبه چند ماه قبل دولت، علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش در خصوص «مصوبه اخیر دولت در تغییر تقویم نظام آموزشی» گفته بود که چند ماهی است این موضوع در کلانشهرها به خصوص در تهران با توجه به آلودگی هوا مطرح است و در یک دوره این شرایط افزایش پیدا می‌کند و مدارس مجبور به تعطیل شدن می‌شوند.جبران این تعطیلی را در بقیه سال تحصیلی باید انجام داد که این موضوع مطرح است؛ ضمن اینکه این بحث از گذشته مطرح بوده است و در مطالعات سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز به آن اشاره شده است. توزیع تعطیلات در طول سال مطرح است و در حال حاضر تقریبا سه ماه در تابستان دانش‌آموزان تعطیل هستند و حتی دانش‌آموزان دبستانی زودتر از زمان یاد شده و از اواخر خرداد تعطیل می‌شوند. بحث کلی‌تری نیز مطرح است که تقویم آموزشی به شکلی باشد که تعطیلات متمرکز نباشد و در حال حاضر باید دولت مصوبه خود را ابلاغ کند تا ببینیم کدام یک از این مباحث مورد نظر آن‌ها است.

تعطیلات مدارس در کشورهای دیگر

اما به سرانجام نرسیدن طرح تغییر تعطیلات مدارس در ایران و توزیع مناسب آن در شرایطی رخ می دهد که نگاهی به تقویم آموزشی در کشورهای دیگر که کیفیت نظام آموزشی آن‌ها زبان‌زد است، نشان می دهد که هرگز تعطیلات مدارس آن‌ها مشابه ایران نبوده و از این رو، آثار مثبتی را بر خود دیده اند. نگاهی اجمالی به شیوه آموزشی دیگر نقاط دنیا نشان می دهد که در اکثر کشورهای جهان که سیتم دو ترمی و یا سه ترمی در آموزش و پرورش‌شان حاکم است، تعطیلات و اوقات فراغت دانش آموزان در طول سال تقسیم شده است.اما در کشور ما بنا بر سنت چندین ساله و مربوط به نظام قدیم آموزشی، تعطیلات به یک تعطیلی بلند مدت سه تا چهار ماهه در تابستان و یک تعطیلی دو هفته‌ای در فروردین خلاصه شده است.در اکثر کشورهای جهان که نظام آموزش و پرورش اصولی و مدرن دارند، تعطیلات مدارس به نحوی منطقی در طول سال تقسیم شده و با وجود دو تعطیلی در هفته، زمان استراحت و فراغت برای دانش آموزان می تواند در تمام سال به شکل هدفمند دنبال شود.در آمریکا و انگلیس به طور استاندارد دانش آموزان باید بین 170 تا 190 روز در مدرسه باشند و در دیگر کشورها نیز تقریبا همین تعداد روز برای تحصیل در نظر گرفته می‌شود.در چنین شرایطی به نظر می‌رسد کم‌کاری یا کم‌توجهی مسئولان دولتی به ساماندهی تعطیلات مدارس، آسیب‌های بسیاری را در خروجی نهایی فرزندان این مرز و بوم در مقاطع مختلف خواهد گذاشت و زیان آن، دامن‌گیر همه خواهد شد.