آیا ورود بخش خصوصی به صنعت خودرو فرصت است؟
خرید سهام گروه خودروسازی بهمن از سوی بخش خصوصی، اتفاق مهمی در صنعت خودرو ایران به شمار میآید و این امیدواری به وجود آمده تا با مدیریت جدید، این گروه خودروسازی بتواند مسیر جدیدی را بپیماید و راه خودروساز شدن را طی کند.
این گروه خودروسازی که تاکنون به مونتاژکاری مشغول بود طبیعتا از ساخت داخل بهرهیی زیاد نمیبرد از این رو توقع بر آن است که مدیران جدید بهمن راه را برای تولید خودرو با ساخت داخل بالا هموار کنند تا در ادامه محصولی به تولید برسد که از سهم قطعات داخلی بهره زیادی برده و از اس. کی. دی کاری و سی. دی. کی کاری به دور باشند.
اینکه بخش خصوصی به این نتیجه رسیده تا بخشی از سرمایه خود را وارد صنعت خودرو کند و با خرید سهام یک شرکت شبهدولتی پا به این عرصه بگذارد را میتوان به فال نیک گرفت و گفت که اگر بخش خصوصی دنبال کسب سود بالا در این صنعت است و میخواهد در کوتاه مدت به آن دست یابد، مسیر را اشتباه آمده چرا که صنعت خودرو نیازمند صبر و حوصله مدیران بوده و آنچه باعث میشود، این صنعت به رشد و شکوفایی برسد بازار و سلیقه مشتری است. اگر در این راه و در انتخاب محصول اشتباهی صورت گیرد، خودروساز ضرر و زیان زیادی را تحمل خواهد کرد اما اگر با هوشمندی به بازار نگاه کنند، قادرند تا محصولی را به تولید برسانند که بتوانند از محل فروش آن سود فراوانی کسب کرده و به توسعه فعالیتهای خود در این زمینه بپردازند.
اگر بخواهم در رابطه با تصمیم مدیران کروز نسبت به خرید گروه بهمن اظهار نظر کنم باید بگویم در صورتی این شرکت در صنعت خودرو به موفقیت دست خواهد یافت که به سمت داخلیسازی قطعات محصول منتخب خود روی آورده و فکر مونتاژ را از خود دور کند. مشکل صنعت خودرو کشور و برخی قطعهسازان ما در این است که آنها دید فناورانه ندارند و به جای قطعهسازی بیشتر به دنبال کپیکاری هستند. این موضوع سبب شده تا صنعت قطعهسازی ما پس از دو دهه فعالیت نتواند در بازارهای جهانی به عرض اندام بپردازد و حتی برای قطعات مورد نیاز خودروهای در حال تولید کشور، قطعات با کیفیتی را تولید کند. دلیل این است که معمولا قطعهسازان ما به دنبال کپیکاری هستند و کمتر به مجموعهسازی روی آوردهاند. منظور از مجموعهسازی این است که یک قطعه ساز، مثلا فقط به تولید داشبورت نپردازد بلکه مجموعهیی از بخشهای جلو خودرو را با هم به تولید رسانده و روی هم سوار کند. این کار باعث خواهد شد تا قالب کار درست درآمده و قطعاتی روانه بازار شوند که قابلیت نصب در خودروهای مورد نظر را داشته و مشکلی برای مصرفکنندگان به وجود نیاورد. متاسفانه این دیدگاه تاکنون در گروه کروز دیده نشده و مدیران آن به جای مجموعهسازی به سمت تولید برخی از قطعات خاص رفتهاند در حالی که اگر مجموعهسازی را در دستور کار خود قرار میدادند، قادر بودند تا در صنعت قطعهسازی به پیشرفت قابل ملاحظهیی دست یابند و حال که وارد صنعت خودرو شدهاند، دستشان پر باشد.
البته نمیخواهم بگویم که خریداران گروه بهمن امروز دست بسته هستند، چنین چیزی اصلا مد نظر نیست و اتفاقا قادرند تا با استفاده از همین قطعاتی که تولید میکنند، مسیر خود را برای ساخت خودروهای باکیفیت هموار کنند اما مساله این است که اگر آنها در طول سالهای گذشته به مجموعهسازی روی میآوردند در مدت زمان کمتری میتوانستند به تولید خودرو با ساخت داخل بالا روی بیاورند و سرمایهگذاری شان زودتر به ثمر بنشیند. کروز امروز آنقدر وسعت یافته که به عنوان تامینکننده اصلی بخش بزرگی از صنعت خودرو کشور تبدیل شده است اما باید عمق کار خود را افزایش دهد. در حقیقت این شرکت به دریاچه وسیعی میماند که عمق کمی دارد. اگر مدیران این شرکت به فکر موفقیت در صنعت خودرو کشور هستند، بهتر است تا عمق فعالیتهای خود را در این صنعت افزایش دهند و با عبرت گرفتن از مسیری که خودروسازان بزرگ کشور پیمودهاند خود را به عنوان مدلی موفق از یک خودروساز بخش خصوصی معرفی کنند.
بنده به عنوان کسی که سالها عمر خود را در صنعت خودرو کشور گذاشتهام، پیشنهاد میکنم که مدیران کروز اسیر غرور کاذب نشوند و گمان نکنند که میتوانند خود به تنهایی در تولید قطعات پیشرفتهتر گام بردارند بلکه بهتر است از همین ابتدای راه سراغ بزرگان صنعت خودرو و قطعه دنیا رفته و با مشارکت با آنها محصولاتی با کیفیت و مناسب بازار ایران را به دست مشتریان برسانند.
خرید سهام بهمن از سوی یک خودروساز این امتیاز را دارد که واسطهیی در کار نبوده و قطعه بدون واسطه به خط تولید میرسد. این موضوع سبب خواهد شد تا هم خودرو تولیدی کیفیت بالاتری داشته باشد و هم به دلیل حذف واسطهها با قیمت تمام شده کمتری روانه بازار شود. باز هم تاکید میکنم که دنیای امروز در صنعت خودرو دنیای همکاری مشترک و انتقال دانش فنی است و نباید گمان کرد که در ساخت داخل میتوانیم به روش مهندسی معکوس و کپی کاری به نتیجهیی برسیم. بهتر آن است که مدیران جدید گروه بهمن راهی را در پیش گیرند که از توان بزرگان صنعت خودرو دنیا بهره ببرند و با انتخاب شریک تجاری مناسب به فکر بهرهبرداری از تواناییهای صنعت خودرو ایران در بلند مدت باشند. اما متاسفانه معمولا بخش خصوصی ما تاب و توان زیادی ندارد و بیشتر از آنکه به دنبال آیندهنگری باشد راه کسب سود را در کمترین زمان میجوید و بیشتر دنبال اهداف کوتاهمدت است که امیدوارم خریداران جدید گروه بهمن به این بیماری دچار نشوند.