چراغ قرمز ۲۶ کشور اروپایی به کاشت محصولات تراریخته

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تابناک، دکتر متولی زاده از دغدغه های محصولات دستکاری شده ژنتیکی در دو حوزه مهم "سلامت سرزمین" و " سلامت مردم یا امنیت غذایی" گفتند. 

ایشان بحث را با این پرسش آغازکردند: آیا کشت این محصولات باعث خدشه به تنوع زیستی سرزمین ما می شود یا خیر؟

وی پاسخ را با ذکر مثالی در مورد کاشت برنج دستکاری شده در شمال کشور شروع کردند. به گفته ایشان هم اکنون بیش از 200 گونه برنج بومی در منطقه شمال ایران مورد کشت و کار قرار می گیرد که طی زمان های بسیار طولانی با آن منطقه سازگار شده و تنوع زیستی آن منطقه را تشکیل داده اند. ورود یک نوع برنج تراریخته (دستکاری ژنتیکی شده) مثلاً مقاوم به کرم ساقه خوار و کشت آن در منطقه باعث می شود که در دراز مدت، تلاقی بین این نوع برنج و انواع بومی منطقه حادث شده و به تدریج جمعیت متنوع برنج آن منطقه به سمت کشت و کار تنها یک نوع برنج سوق داده شود. حال دغدغه اینجا وجود دارد که با ظهور یک نژاد از کرم ساقه خوار دیگر و با وجود یکنواخت شدن تنوع زیستی، آیا کل برنج مورد کشت و کار آن منطقه از بین نخواهد رفت؟

از طرف دیگر، این برنج دستکاری شده که پروتئینی در خود دارد که حشره را پس از تغذیه کنترل می کند، با تغذیه سایر حشرات که برخی حتی برای اکوسیستم ما مفید نیز هستند، چه خواهد کرد؟ آیا جمعیت حشرات مفید پس از تغذیه از این محصول از بین نخواهد رفت؟

علاوه بر این در حوزه سلامت سرزمین، موضوع و دغدغه تغییر جمعیت میکروبی در منطقه ریشه گیاهان نیز مطرح است. آیا سوق دادن تنوع زیستی به سمت کشت و کار تنها یه نوع محصول، منجر به تغییر شرایط زندگی میکرو ارگانیسم های همزیست و نهایتاً حذف آنها نخواد شد؟

مسلماً تخریب تنوع زیستی پیامدهای منفی همانند رخداد مشکلات بالا را به دنبال خواهد داشت.

در حوزه سلامت مردم (امنیت غذایی)، دغدغه مهم تقابل سیستم گوارشی افراد جامعه و ماهیت تغییر یافته محصولات تراریخته وجود دارد. 

به گفته دکتر متولی زاده، سم حاصل که بعنوان یک پروتئین جدید مثلاً در برنج دستکاری شده  تولید می شود و به سبب آن حشره را نابود می کند، برای بدن انسان خطرناک نیست؟ ایشان به اذعان طرفداران تولید محصولات تراریخته در خصوص بی خطر بودن آن اشاره داشته و البته آن را رد کردند. دلیل ایشان، تجمع پروتئین های جدید در محصولات تراریخته مانند ذرت و سویا است که به وفور در جیره غذایی مردم نیز جای دارند. خوردن این قبیل محصولات در دراز مدت منجر به تجمع قابل توجهی از پروتئین های جدید در بدن انسان می شود که هیچ مطالعه سازمان یافته ای به بی خطر بودن آن اذعان نکرده است. 

ایشان با اشاره به بررسی انجام شده در آمریکا مبنی بر افزایش بیماری هایی اعم از سرطان کبد و دیابت در بین سال های 2014-1996، شک به فرضیه نقش منفی محصولات دستکاری ژنتیکی شده در آمریکا را مد نظر قرار دادند. به عبارت دیگر، ارتباط بین مصرف محصولات ترتریخته با افزایش نرخ این بیماری ها در آمریکا هم اکنون مورد تردید است. 

دکتر متولی زاده با انتقاد از طرفداران تولید این قبیل محصولات، ادعای ایشان راجع به تأیید FDA در خصوص سیب زمینی تراریخته را نیز ادعای کذب خواندند. به گفته وی، FDA مسئولیت تأیید سلامت این محصول را مبتنی بر ادعای شرکت تولید کننده آن دانست نه تأییدیه FDA!

دکتر متولی زاد در پاسخ به این سوال که چرا کشورهای دیگر در این زمینه وارد شده اند، اینگونه پاسخ داد که:

از حدود 38 کشور جهان، 26 کشور اروپایی منجمله فرانسه، آلمان و ایتالیا دستور منع کاشت محصولات دستکاری شده ژنتیکی را داده اند. روسیه با قانون پوتین مبتنی بر خطر عدم کنترل تغییر ژنتیکی حتی با واردات این گونه محصولات نیز مخالفت کرده و آن را تهدید برای امنیت غذایی خوانده است. کشور سوئیس طی 15 سال گذشته 3 بار قانون منع را تمدید کرده است. اما کشور آمریکا با توجه به اینکه بزرگترین تولید کننده این محصولات بوده و از طرفی تنوع زیستی همانند کشور ما را ندارد، همچنان در برابر محصولات تراریخته مقاومتی ندارد.