تاثیر برجام از نگاه فعالان اقتصادی بخش خصوصی

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، برخی از کارشناسان معتقدند با تصویب و اجرایی شدن برجام، صادرات نفت افزایش می‌یابد و مراودات تجاری با کشورهای دیگر بیش از پیش خواهد شد و راه برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی هموارتر می‌شود.

تولید کنندگان و صادرکنندگان برتر استان اصفهان پیرامون تصویب برجام و شرایط پس از آن نقطه نظرات متفاوتی دارند. بیشتر صادرکنندگان برتر استانی، مشکلات انتقال پول و باز نشدن ال سی‌ها را سد راه اساسی برای بهبود شرایط صادرات در پسابرجام می‌دانند. تعدادی از آنها نیز معتقدند با تصویب برجام، فضای گفت‌وگو با ایران بهتر از قبل شده و مذاکرات بسیاری با طرف‌های خارجی انجام شده، برخی نیز معتقدند تصویب برجام تاثیر مثبتی بر روی فعالیت‌های اقتصادی به ویژه مراودات خارجی نداشته است.

تصویب برجام نتیجه عملی نداشته است

محمدعلی کارگرمطلق، مدیرعامل شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان با بیان اینکه بدون تردید تصویب برجام بر فعالیت‌های این بخش تاثیر مثبت داشته است، گفت: البته این موضوع تنها در مذاکرات به صورت مثبت ارزیابی می‌شود، اما تصویب برجام به طور عملی به نتیجه نرسیده است، به این معنی که مذاکرات با طرف خارجی به امضای قرارداد منجر نشده است.

مدیرعامل شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان با اعتقاد بر اینکه سخت‌گیری‌های گذشته برای انجام مذاکرات کاهش یافته است، ادامه داد: مذاکراتی با ترکیه، ایتالیا، آلمان و کشورهای دیگر داشته‌ایم، اما هم‌چنان نیاز به رفع برخی مشکلات حس می‌شود، بحث‌های مربوط به مبادلات پولی یکی از مشکلاتی است که باید رفع شود.

کارگر مطلق اضافه کرد: با تعدادی از طرف‌های خارجی مذاکراتی انجام شده و حتی ابراز رضایت نیز از طرف آنها وجود دارد، اما به دلیل یکسری مشکلات، هم‌چنان نگرانی از سوی طرف خارجی وجود دارد و این مذاکرات به انعقاد قرارداد منجر نشده است.

وی اظهار کرد: با وجود تمایل زیاد طرف خارجی برای سرمایه‌گذاری، هم‌چنان نگران هستند. با حل مسایل مربوط به نقل و انتقال پول، به روزرسانی ماشین آلات، می‌توان به آینده و مشاهده نتیجه عملی امیدوار بود.

رفع تحریم‌ها کلید خاموش و روشن نیست

همچنین سید یوسف قاضی عسگر، مدیرعامل شرکت تجارت بین المللی داناسپند، با بیان اینکه تصویب برجام تاثیرات بسیار مثبتی را در کشور داشته است، گفت: قبل از برجام، طرف خارجی حتی برای مذاکره حاضر نمی‌شد، اما حالا سرمایه گذاران با اشتیاق در پای میز مذاکره حاضر می‌شوند.

وی با بیان اینکه با اجرایی شدن برجام، ایران به عنوان یک فضای تجاری که به تازگی گشایش یافته است، مطرح می‌شود، افزود: سرمایه‌گذاران خارجی ایران را به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری بین المللی مناسب در بحث واردات و صادرات می‌بینند.

مدیرعامل شرکت تجارت بین المللی داناسپند ادامه داد: قبل از تصویب برجام، به دلیل وجود تحریم‌ها، کشتیرانی امکان ارسال کالا به کشور و یا از کشور را نداشت. این موضوع باعث می‌شد که کالاها به موقع به مقصد نرسند و یا قیمت کالاها افزایش پیدا کند، اما اکنون با تصویب و اجرایی شدن برجام مشکل کشتیرانی‌ها هم کم کم در حال برطرف شدن است.

قاضی عسگر، مشکل دیگر جلوی راه صادرات را مشکلات بانکی  اعلام کرد و گفت: به تدریج این مشکل نیز برطرف خواهد شد کما اینکه مشاهده می‌شود که ال سی‌ها در بانک‌ها در حال باز شدن هستند.

وی با بیان اینکه رفع تحریم‌ها مانند یک کلید خاموش و روشن نیست، تاکید کرد: با برجام همه چیز به سرعت به حالت اول خود باز نمی‌گردد همانطور که در وضع تحریم‌ها نیز این حالت وجود نداشت. زمانی که سال 1383 و 1384 بحث‌ تحریم‌ها آغاز شد فضا به گونه‌ای بود که کسی تغییری را احساس نمی‌کرد و آرام آرام فضا تنگ و محدود شد.

مدیرعامل شرکت تجارت بین المللی داناسپند خاطرنشان کرد: در پسابرجام باید زمانی صرف شود تا فضا به حالت عادی خود بازگردد که فکر می‌کنم این اتفاق در حال رخ دادن است. بحث‌های سیاسی هم در این میان وجود دارد و ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی شود، اما در مجموع مسیر امیدوار کننده‌ای مشاهده می‌شود.

قاضی عسگر با بیان اینکه برخلاف وضعیت حاضر، قبل از برجام اصلا مذاکره‌ای شکل نمی‌گرفت، افزود: مردم می‌گویند که خروجی برجام بر زندگی ما چه بوده است. این درست است، اما تاثیر برجام بر زندگی مردم نیازمند زمان است.

وی تصریح کرد: بسیاری از هیئت‌های تجاری که برای مذاکره به کشور می‌آیند، فروشنده کالا هستند، اما گریزی نیز از این موضوع نیست. به عنوان یک شرکت صادرکننده زمانی که می‌خواهیم با کشورهای عراق و افغانستان کار کنیم قطعا در نقطه شروع اقدام به ساخت کارخانه در آن کشورها نخواهیم کرد، بلکه ابتدا بازاریابی و مشتری پیدا می‌کنیم و کالاهایمان را به فروش می‌رسانیم، خودمان را جا می اندازیم و برند سازی می‌کنیم و در صورتی که در این فرآیند موفق بودیم، به سرمایه‌گذاری می‌پردازیم و شریک محلی پیدا خواهیم کرد و فعالیت‌هایمان را توسعه می‌دهیم.

قاضی عسگر تاکید کرد: این انتظار غلطی است که مردم و برخی متخصصان دارند، هیچ زمانی در شروع کار، هیچ شرکتی در ایران سرمایه گذاری نخواهد کرد، مگر اینکه کالاها، تخصصی و های تک باشد. اما در کالاهای دیگر ابتدا باید بازار شناسایی و سپس سرمایه گذاری شود.

وی اضافه کرد: فضا در حال باز شدن است و برای ایجاد تغییرات محسوس نیاز به زمان وجود دارد. باید روابط اقتصادی شکل بگیرد و در پی آن سرمایه گذاری انجام شود.

برجام شرایط صادرات را بهتر نکرده است

اما عبدالصمد شاکرین، با نظری متفاوت از دو مدیرعامل دیگر اظهار کرد: تصویب برجام نه تنها شرایط را بهتر نکرده بلکه باعث بدتر شدن وضعیت اقتصادی و صادراتی شده است.

مدیرعامل شرکت عطران دارو افزود: با وجود اینکه برخی کشورها به کالاهای تولیدی ما نیاز دارند، اما خریدی از طرف آنها صورت نمی‌گیرد که دلیل این موضوع را متوجه نشده‌ایم.

وی اضافه کرد: بیشتر کارخانه‌های تولیدی شیرین بیان در کشور به حال نیمه تعطیل و حتی تعطیل درآمده و حدود 3 تا 4 میلیارد تومان کالاهای تولیدی در انبارهای شرکت‌ها دپو شده است.

شاکرین با بیان اینکه فروش محصولات تولیدی شرکت به صورت کامل از راه صادرات است، ادامه داد: محصولاتی که تولید می‌کنیم برای گلو درد، زخم معده، سرما خوردگی و فشار خون مناسب است، اما متاسفانه یک مثقال از تولیداتمان در داخل مصرف نمی‌شود و به جای آن داروهای شیمیایی مصرف می‌شود.

وی به مقایسه شرایط حاضر پسابرجام با شرایط سال گذشته پیش از برجام پرداخت و گفت: در چهار ماه سال گذشته حدود 300 تن صادرات داشته‌ایم، اما امسال از ابتدای سال تاکنون تنها 80 تن صادرات داشتیم.

مدیرعامل شرکت عطران دارو تصریح کرد: متاسفانه دولت هیچ‌گونه حمایتی نمی‌کند. کالایی که از طرف شرکت به خارج از کشور صادر می‌شود مانند صادرات نفت خام می‌ماند. اگر فرآوری محصولات به دست نیروهای انسانی درون کشور انجام می‌شد، بسیار با ارزش‌تر و سودمندتر بود. متاسفانه تکنولوژی انجام فرآوری بر محصولات در کشور وجود ندارد.

شاکرین با تاکید بر اینکه مسایل مالیاتی و بیمه‌ای نیز مشکلات را مضاعف کرده است، اظهار کرد: تمام مشکلاتی که وجود دارد به این خاطر است که از تولید حمایت نمی‌شود.

اروپایی‌ها به سادگی اطمینان نمی‌کنند

همچنین سید مرتضی سجادی، مدیرعامل شرکت نگین اطمینان مشهد با بیان اینکه تصویب برجام تاثیرات مثبتی داشته است، گفت: با اجرایی شدن برجام همچنان برای انتقال پول مشکلاتی وجود دارد، اما شرایط بهتر از قبل شده است.

وی با بیان اینکه اروپایی‌ها به این سادگی برای سرمایه گذاری اطمینان نمی‌کنند، افزود: حدود 10 سال با کشورهای دنیا رابطه‌ای نداشته‌ایم و حدود یک سال است که وارد مذاکره با کشورهای دنیا شده‌ایم. به همین دلیل برای سرمایه گذاری و انعقاد قرارداد کشورهای دیگر با ایران به زمان نیاز است.

مدیرعامل شرکت نگین اطمینان مشهد گفت: انسان به امید زنده است، اما فعلا شرایط خوبی وجود ندارد. هنوز ظرفیت تولیدمان را کاهش نداده‌ایم اما اگر همین روند ادامه پیدا کند، احتمال کاهش ظرفیت تولید وجود دارد.

در حال حاضر صادرات به صرفه نیست

محمد ربانیان، مدیرعامل شرکت تولیدی اندیشه صنعت سپاهان با بیان اینکه برجام برای تولیدکنندگان هیچ نکته مثبتی را در پی نداشته است، گفت: سوییفت‌ها باز نشده و صادرات قطع شده است.

وی افزود: در گذشته و قبل از تصویب برجام، کالای خود را به صورت نسیه به فروش می‌رساندیم و این گونه تحریم‌ها را دور می‌زدیم، اما حالا بانک‌ها ال سی باز نمی‌کنند. پولهایمان در بازار عراق و افغانستان گیر افتاده است.

مدیرعامل شرکت تولیدی اندیشه صنعت سپاهان با بیان اینکه با توجه به تصمیمات بانک مرکزی در مورد نرخ ارز و با اوضاعی که پیش آمده در حال حاضر صادرات به صرفه نیست، اضافه کرد: امیدواریم در آینده وضعیت بهتر شود. کشور عراق  و افغانستان نا امن هستند و با وجود جنگ و درگیری‌هایی که در این کشور وجود دارد، برای صادرات با مشکل مواجه هستیم.

ربانیان خاطرنشان کرد: کپسول‌های گاز ال پی جی تولید می‌کنیم که در کشورهای اروپایی به دلیل گازکشی بودن ساختمان‌ها، کاربردی ندارد. امیدواریم با تمام شدن جنگ‌ها و درگیری‌ها در کشورهای منطقه، وضعیت صادرات خوب شود.

مشتریانی که با حمله به سفارت عربستان از دست رفتند

در این میان علی دریابT مدیرعامل شرکت تمدن فرش کاشان، علاوه بر مسایلی مانند انتقال پول و نبود اطمینان برای سرمایه گذاری و ایجاد روابط تجاری مشترک، برخی مشکلات سیاسی را عاملی بر عدم موفقیت در صادرات در پسابرجام دانست و گفت: یکی از ضرباتی که در موضوع صادرات به ما وارد آمد، در نتیجه حمله به سفارت عربستان اتفاق افتاد. حدود یک سال روی بازار عربستان بازاریابی کردیم و مشتری‌هایی را نیز شناسایی کرده بودیم.

وی افزود: دقیقا زمانی که طرف عربستانی داشت برای خرید سفارش می‌داد، به سفارت عربستان حمله شد و مشتری را از دست دادیم. مشتری که یک سال برای انقعاد قرارداد با او تلاش کرده بودم و می‌توانستیم با او سال‌های سال کار کنیم، به همین راحتی از دست دادیم.

مدیرعامل شرکت تمدن فرش کاشان ادامه داد: کشورهای عربی بازار خوبی برای فروش فرش‌های ماشینی هستند و آمریکا، کانادا و کشورهای اروپایی نیز به همین صورت است زیرا فرش‌های ماشینی تولید شده در ایران برای اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها جدید و جذاب هستند.

دریاب اضافه کرد: به عنوان نمونه با یک شرکت آمریکایی وارد مذاکره شدیم و با نمونه‌های ارسال شده، موافقت شد، اما نه ما می‌توانستم به آمریکا برویم و نه طرف آمریکایی می‌توانست به ایران بیاید، چراکه به راحتی ویزا داده نمی‌شود، برای رفتن به آمریکا باید ابتدا به دبی، آنکارا یا ارمنستان رفت.

وی افزود: تصویب برجام یکسری مزیت‌ها داشته و یکسری از فعالیت‌ها مانند باز کردن ال سی، ارتباط با کشورهای خارجی و خرید دستگاه‌ها و ماشین آلات از کشورهای دیگر را راحت‌تر کرده است.

مدیرعامل شرکت تمدن فرش کاشان خاطرنشان کرد: مشکلی که در حال حاضر وجود دارد این است که ارتباطمان با کشورهای دیگر به گونه‌ای نیست که بتوانیم کالا صادر کنیم. متاسفانه در حال حاضر در صادرات مشکلاتی وجود دارد. البته در بحث واردات فعالیت‌هایی انجام می‌شود که البته می‌توانست بهتر باشد.

دریاب اظهار کرد: مشتری خارجی برای خرید کالا به شرکت مراجعه می‌کند، اما نمی‌تواند به راحتی ال سی باز کند. اگر بانک‌ها مراودات عادی بین المللی داشتند، مشتری خارجی به راحتی از طریق بانک کشور خود می‌توانست ال سی باز کند و پولمان را به موقع دریافت کنیم و مشتری خارجی نیز کالایش را به موقع تحویل بگیرد.

رقص هندی تولیدکنندگان روی پوست خربزه

وی افزود: صادرات و واردات در حال حاضر با روابط انجام می‌شود به این معنی که طرف داخلی و  خارجی یکدیگر را می‌شناسند و به هم اعتماد دارند و از این طریق واردات و صادرات انجام می‌شود. انجام این گونه صادرات و واردات شدنی است اما منطقی نه.

مدیرعامل شرکت تمدن فرش کاشان گفت: آینده‌ای نمی‌بینم و فکر می‌کنم وضعیت بدتر شود. تولیدکنندگان داریم روی پوست خربزه رقص هندی می‌رویم و هر لحظه ممکن است که زیرپایمان خالی شود.

دریاب با بیان اینکه سرمایه گذاری‌های جدی وجود ندارد، خاطرنشان کرد: دولت به تنهایی نمی‌تواند کاری را از پیش ببرد. دولت می‌خواهد کاری را انجام دهد، اما نمی‌تواند. دست آقای روحانی بسته است. بنابراین توقعی از دولت نداریم. در حال حاضر تلاش می‌کنیم که موقعیتی را که به دست آورده‌ایم حفظ کنیم.

وی خاطرنشان کرد: حُسنی که در فرش ماشینی وجود دارد این است که کشورهای دیگر مانند چین نمی‌توانند آن را به راحتی تولید کنند. فرش جزو فرهنگ و اصالت ایرانی‌ها است. خوشبختانه در چند سال گذشته جهش خوبی در فرش ماشینی اتفاق افتاد که باعث پیشرفت ما شد.

مدیرعامل شرکت تمدن فرش کاشان افزود: خیالمان راحت است که جنسی را که تولید می‌کنیم، دیگران نمی‌توانند به راحتی تولید کنند، اما از طرفی ناراحت هستیم. چراکه در کشور توانایی بسیاری داریم  و خیلی هم خواهان داریم، اما متاسفانه به دلایل مختلف نمی‌توانیم کالای تولیدی خود را به کشورهای دیگر صادر کنیم و هنرمان را به رخ آنها بکشانیم.