دیپلماسی ظریف در خدمت اقتصاد

در هر کشور یک روز می‌مانند و برنامه‌ها بسیار فشرده است. وزیر خارجه با مقامات سیاسی این کشورها ملاقات می‌کند و فعالان اقتصادی در دیدار با همتایان خود، زمینه‌های همکاری فی‌مابین را بررسی می‌کنند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، آن‌طور که بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه دیروز می‌گفت، تقویت روابط سیاسی و اقتصادی با این کشورها در چارچوب توسعه همه‌جانبه مناسبات با کشورهای آمریکای لاتین در دستور کار است؛ چراکه وزارت امور خارجه به لحاظ راهبردی به نگاه متوازن به همه کشورها و مناطق جغرافیایی در سیاست خارجی معتقد است و اکنون در فضای برجامی علاوه بر تقویت روابط با همسایگان و کشورهای اسلامی، به گسترش مناسبات با کشورهای آمریکای لاتین و آفریقایی را نیز توجه دارد.

به گفته سخنگوی وزارت امورخارجه «در فضای مثبت ایجادشده پس از توافق هسته‌ای، در یک ‌سال گذشته و با چشم‌انداز روشنی که پیش‌ِروی ملت ایران قرار دارد، کارآفرینان و شرکت‌های ایرانی می‌توانند از حداکثر ظرفیت‌های فنی، مهندسی، مالی، تجاری و تولیدی خود در خارج از کشور استفاده کنند که حضور ده‌ها شرکت ایرانی در سفرهای دوره‌ای وزیر امور خارجه به مناطق مختلف جهان، ازجمله آسیا، آفریقا و سفر آتی به آمریکای لاتین در همین چارچوب و در راستای صدور خدمات فنی - مهندسی و ترویج صادرات غیرنفتی به‌ عنوان اهداف اقتصاد مقاومتی است».

پیام عملی برای گسترش روابط

سفر به آمریکای لاتین مانند سفر آفریقایی و دیگر سفرهای بعد از برجام ظریف، از نظر اقتصادی اهمیت ویژه‌ای دارد و سخنگوی وزارت امور خارجه در این زمینه می‌گوید: «امروزه نمی‌توان ابعاد مختلف دیپلماسی و مؤلفه‌های گوناگون یک سیاست خارجی موفق را از یکدیگر تفکیک کرد. امروزه اقتصاد در خدمت دیپلماسی و دیپلماسی در خدمت اقتصاد هستند تا اهداف سیاست خارجی کشورها را پیش برانند؛ ازاین‌رو همراهی شرکت‌های اقتصادی و تجاری در سفرهای خارجی رئیس دستگاه دیپلماسی پیامی عملی برای گسترش روابط با کشورهای جهان است».

او با اشاره به اهمیت کشورهای آمریکای لاتین برای جمهوری اسلامی ایران به دلیل قرابت‌های سیاسی، فرهنگی و همسویی در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی، به‌ویژه در جنبش غیرمتعهدها، تأکید کرد: «اکنون ایران در موقعیتی است که می‌تواند دوستان سیاسی و شرکای تجاری‌اش را خود انتخاب کند و ناگزیر به همکاری با کشور یا منطقه خاصی در جهان نیست». آمریکای لاتین شامل ٣٩ کشور و جمعیتی بالغ بر ٦٠٠‌ میلیون نفر است و ما تاکنون آن‌طور که باید از ظرفیت‌های همکاری با آنها، به‌ویژه در حوزه اقتصاد استفاده نکرده‌ایم. برخی کشورهای آمریکای لاتین از نظر اقتصادی و تأثیرگذاری در مجامع بین‌المللی ظرفیت‌های مهمی دارند.

کمک به برگزاری اجلاس عدم ‌تعهد در ونزوئلا

مرسوم بوده که از این کشورها گوشت و دانه‌های روغنی وارد کرده و به آنها خشکبار، فرش و... صادر کنیم، اما مقامات مسئول اعتقاد دارند زمینه‌ صادرات خدمات فنی - مهندسی و گسترش همکاری‌هایی از این دست نیز فراهم است؛ برای مثال مجید تخت‌روانچی، معاون ظریف، در توضیح اهمیت این سفر و ظرفیت‌های همکاری به نیاز ونزوئلا به حضور شرکت‌های ساختمانی ایران به منظور خانه‌سازی اشاره کرده بود.

ظریف نیز هفته گذشته در دیدار با خانم دلسی رودریگز، وزیر خارجه این کشور که به همراه وزیر نفت‌‌شان به تهران آمده بود، به سفر امروز خود اشاره کرده و گفته بود: «زمینه‌های همکاری دو کشورمان  بسیار گسترده است و امیدوارم در این سفر با توجه به حضور نمایندگانی از بخش‌های بانکی و انرژی، بتوانیم مناسبات گسترده‌تر در حوزه‌های بانکی و انرژی برقرار کنیم». البته درباره ونزوئلا که در دولت‌ نهم و دهم نیز بسیار مورد توجه ایران بود، موضوع فقط همکاری‌های اقتصادی نیست و ازهمین‌رو، ظریف در جلسه با همتای ونزوئلایی خود به مسئله انتقال ریاست جنبش عدم تعهد به این کشور پرداخت و اعلام کرد ایران آمادگی دارد در راستای برگزاری هرچه ‌بهتر اجلاس سران این جنبش به ونزوئلا کمک کند.

نیاز فوری نیکاراگوئه

حرف از آمریکای لاتین که می‌شود به‌سرعت یاد توسعه روابط ایران با این گوشه از جهان در دوران دولت‌های نهم و دهم می‌افتیم. توسعه روابطی که آن زمان به خاطر سردی روابط ایران با غرب و کشورهای قدرتمند و ثروتمند دنیا به چشم نمی‌آمد، اما اکنون که اوضاع عوض شده و بعد از اجرائی‌شدن برجام و لغو تحریم‌ها، شاهد تمایل همه دنیا برای توسعه مناسبات سیاسی و اقتصادی با ایران هستیم ضروری است از پتانسیل‌های موجود در آمریکای لاتین نیز غفلت نکنیم و به سوی گسترش روابط گام برداریم.

نیکاراگوئه یکی از آن کشورهایی است که در حوزه برق و انرژی نیازمند توانمندی‌های ایران است و ازهمین‌رو، وقتی چند سال پیش رئیس‌جمهور‌ آن برای دیدار با احمدی‌نژاد آمده بود، تأکید کرد: «با توجه به نیاز عاجل نیکاراگوئه برای تولید برق، ما خواستار ایجاد نیروگاه حرارتی از سوی ایران در کشورمان هستیم». به گفته تخت‌روانچی همچنین موضوع بدهی مالی دولت نیکاراگوئه به تهران نیز حل شده و براساس مکانیسمی که دو کشور درباره آن توافق کرده‌اند، این بدهی پرداخت خواهد شد.

صادرات دارو به کوبا

همکاری‌های فعلی کوبا با انستیتو پاستور ایران نیز روشن می‌کند که می‌توان در تعامل با این کشور سراغ صادرات دارو رفت. تفاهم‌نامه‌های موجود در حوزه همکاری‌های صنعتی به‌خصوص صادرات منسوجات، همکاری‌های آموزشی و تحقیقاتی، خرید نیکل و فروش ورقه‌های آلومینیوم و پروفیل به کوبا، تبادل اطلاعات و گسترش همکاری بین شیلات دو کشور، همکاری در صنعت نیشکر و صنایع جانبی، گسترش همکاری‌ها در حوزه بنادر و کشتی‌رانی و صنعت حمل‌ونقل زمینی به‌خوبی گویای پتانسیل‌های موجود برای توسعه همکاری با این کشور است.

توسعه روابط با بولیوی نیز از دوران احمدی‌نژاد در مرکز توجه بوده است. ایران در بخش صنعت و انرژی این کشور سرمایه‌گذاری‌های گسترده داشته و چندین وام چندصد‌میلیون دلاری نیز به آنها داده‌ است. به‌عنوان مثال یک وام ۲۵۰ ‌میلیون دلاری به‌طور مشترک به بولیوی و ونزوئلا برای ساخت کارخانه سیمان داده بودیم. علاوه بر این اختلافات بولیوی و آمریکا در رابطه با صنعت نفت و حمایت‌های ایران از این کشور سبب شده‌ که شرکت نفت ایران و بولیوی (آذر ١٣٨٨) تأسیس شود بنابراین در دولت یازدهم و بستر اقتصاد کنونی کشورمان نیز زمینه‌های ادامه و ارتقای همکاری‌ها با این کشور فراهم است.

در اکوادور نیز ظرفیت‌های بسیاری وجود دارد و استفاده از این ظرفیت‌ها در دیدار سال گذشته ظریف و وزیر خارجه آنها مورد تأکید قرار گرفته بود.

رایزنی‌های سیاسی با شیلی

به‌طورکلی هریک از این شش کشور ظرفیت‌هایی دارند که در این سفر می‌تواند زمینه همکاری‌های مشترک شود. اعزام هیأت ایرانی و برگزاری نشست‌های رودررو بین تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی موجب تفاهم در دستگاه‌ها و بخش‌های مختلف می‌شود و اگر حمایت‌های دولتی و مشوق‌های صادراتی نیز به آن اضافه شود، به توسعه قابل‌توجه مناسبات اقتصادی خواهد انجامید.  در این میان سفر به شیلی است که احتمالا کمی سیاسی‌تر خواهد بود. سفارت این کشور اواخر سال گذشته بازگشایی شد و کاردار موقتشان نیز تقریبا در سکوت خبری به ایران آمد.

 این سفر و رایزنی‌های آن به طور قطع فرصتی است تا شیلی روابط خود با ایران را به سطح سفیر ارتقا دهد. به گفته مجید تخت‌روانچی نیز «مسیر تعامل و گفت‌وگو بین دو کشور در این راستاست ولی نمی‌توان گفت که حتما بلافاصله بعد از این سفر چنین اتفاقی رخ خواهد داد».