تاکسیهای هوایی، نیاز امروز آسمان ایران
در دنیای امروز دست اندرکاران حمل و نقل در تلاش هستند تا بتوانند با نوسازی و تجهیز ناوگان خود سرعت آنها را بالا ببرند که البته این موضوع در بحث حمل و نقل هوایی نیز بیش از سایر بخشهای ترابری اهمیت دارد.
همچنین در سالهای اخیر با افزایش میزان تقاضای حمل و نقل هوایی و نیز اهمیت یافتن ارزش زمان سفر (VALUE OF TRAVEL TIME) برای افراد، دسترسی به حمل و نقل هوایی سریع و قابل تنظیم برای برخی متقاضیان آن به گونهیی که فرد بتواند در کمترین زمان ممکن (حتی مطابق برنامه خویش) اما با پرداخت هزینهیی بیشتر به مقصد مورد نظر خود که بعضا تحت سرویس شبکههای هوایی نیست برسد امری ضروری است. به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، در همین خصوص بررسی و مطالعات صورت گرفته در خطوط هوایی امریکا نشان میدهد که تقاضای سفر استفاده از تاکسی هوایی در برخی از مسیرهای هوایی موجود (با وجود داشتن هزینهیی بیشتر برای استفادهکنندگان آن) وجود دارد و اکنون در مرحله اجرا است. در کشور ما اما امروزه بحث خرید هواپیما و تجهیز ناوگان هوایی از یک طرف و استفاده بهینه از ظرفیتهای آسمان کشور از سوی دیگر ذهن مدیران هوایی را به خود جلب کرده است، در این میان موضوع تاکسیهای هوایی (air taxi) به دلیل جدید بودن و کارآیی بالای مورد توجه قرار گرفته است.
موضوع زمان برای متقاضیان تاکسیهایهوایی امری ضروری به نظر میرسد. اینکه فرد بتواند در کمترین زمان ممکن (حتی مطابق برنامه خویش) ولی با پرداخت هزینهیی بیشتر به مقصد مورد نظر خود که بعضا تحت سرویس شبکههای هوایی نیست برسد دلیل اصلی شکلگیری تاکسیهای هوایی است. تاکسی هوایی چیست؟ ایرچارترها یا تاکسیهای هوایی اصطلاحی کلی است که برای همه نوع هواپیماهای دربستی مورد استفاده قرار میگیرد و عبارت است از استفاده از هواپیما در مسیرهای بدون برنامه پروازی که موجب صرفهجویی در هزینه و زمان شما میشود. به عنوان مثال، یک مشتری نیاز به پروازی سریع و راحت دارد اما هیچ شرکتی طبق برنامه پیشبینی شده قادر به ارائه سرویس هوایی در این مسیر نیست، در این حالت بهترین روش تاکسی هوایی بوده که در فرودگاه با حداقل تسهیلات مناسب میتواند پروازهای تاکسی هوایی را درخود جای دهد. صرفهجویی در زمان، هزینه، استفاده از تسهیلات فرودگاهی مناسب و فرار از تشریفات فرودگاهی پروازهای، امکان پرواز در مسیرهای کوتاه، بین شهرستانهای مختلف و...، استفاده در موقعیتهای اورژانس، استفاده در موقعیتهای پرکاری و ذخیره کردن زمان، استفاده جهت تورهای گردشگری و حمل آنها به هر نقطه گردشگری از جمله فواید استفاده از ایرتاکسیها هستند. پرواز براساس تقاضا پرواز براساس تقاضا، اصلیترین و برجستهترین ویژگی این سیستم است. به عبارت سادهتر در این سیستم، پروازها بر طبق تقاضای کاربران انجام میشوند. این ویژگی، سیستم را برای جابهجایی مسافرین بسیار ایدهآل میکند؛ زیرا متقاضی میتواند با طیّ کمترین تشریفات اداری به شرکت ارائهدهنده خدمات تاکسی هوایی رجوع و با پرداخت بهای مورد نیاز، پروازی را در زمان دلخواه و از مبدأ به مقصد مطلوب درخواست کند. پرواز مورد نظر در ساعت مقرر، بدون اینکه به انتظار طولانی در سالن ترمینال فرودگاه برای چک کردن بلیت صدور کارت پرواز و تحویل بار نیاز باشد، به سرعت انجام شده و مسافر را از کوتاهترین مسیر به مقصد نهایی خواهد رساند. از طرف دیگر، براین اساس، شرکتهای فعال در این صنعت، پروازهای خالی و بدون صرفه اقتصادی نخواهند داشت. شاید سادهترین مثال، همین تاکسیهای دربست در برابر اتوبوسهای ساعتی است. شرکتهای هوایی بزرگ در حکم اتوبوسهای بزرگی هستند که باید سر ساعت در ایستگاه حاضر شوند تا مسافر در صورت تمایل سوار آن شود. این اتوبوسها حتی بدون مسافر نیز موظف به خدماترسانیاند. این نکته (تقاضامحوری)، مهمترین وجه تمایز بین صنعت تاکسیهای هوایی از دیگر زیرشاخههای صنعت هوایی است. استفاده از پرندههای کوچک فوقسبک پرندههای فعال در سیستم تاکسی هوایی، هواپیماهای کوچک و کمظرفیت و معمولاً مجهز به موتورهای جت و سیستمهای خودکار پرواز هستند. علت استفاده از پرندههای کوچک به همان قاعده تقاضامحوری ایرتاکسی برمیگردد تا - البته بسته به میزان ظرفیت هواپیما - چنانچه حتی دو مسافر برای پرواز حاضر باشند، پرنده پرواز کند و این پرواز برای طرفین توجیه اقتصادی داشته باشد. مزیت دیگر استفاده از هواپیماهای کوچک، قابلیت برخاست و فرود در فرودگاههای کوچک و کمامکانات - که توسط شرکتهای هواپیمایی بزرگ مورد استفاده قرار نمیگیرند - است که به این ترتیب قدرت انتخاب مشتری و مسافران را برای رسیدن به مقصد یا پرواز از مبدأ بیشتر میکند و به این ترتیب، از مسافرتهای واسط جلوگیری میکند. سرعت بالای تاکسیهای هوایی بهرهگیری از موتورهای جت و وزن کم سبب میشود که این هواپیماها از سرعت مناسبی برخوردار بوده و بتوانند در مسیرهای طولانی، صرفهجویی در زمان را به عنوان یکی از مزایای برجسته تاکسی هوایی، به وجود آورند. پرسنل کم و ارتقای بهرهوری هواپیماهای کوچک و با ظرفیت پایین، پرسنل کمتری نیاز دارند (عموماً یک و در مواردی دو نفر برای هر پرواز به صورت مستقیم)، سوخت به مراتب کمتری مصرف میکنند و... که این نکات به ارتقای بهرهوری و کاهش هزینههای پرواز، کمک شایانی میکند. این ویژگیها، دقیقاً منطبق بر نیازها و اقتضائات صنعت تاکسیهای هوایی است. مصرف سوخت کمتر مصرف سوخت در هواپیما، تابع چندمتغیرهیی است که مهمترین موارد آن عبارت است از وزن هواپیما، نوع موتور و توان تولیدی، ابعاد هواپیما و... کمک به رونق فرودگاههای غیراقتصادی درحال حاضر فرودگاههای زیادی در کشور وجود دارند که به علت کمبود تعداد مسافر، پرواز برنامهیی در آنها وجود ندارد. این درحالی است که اینگونه فرودگاهها در تمامی طول سال فعال هستند و سالانه بودجه فراوانی صرف نگهداری از آنها میشود. همچنین منابع مالی زیادی نیز صرف ساخت و احداث اولیه این فرودگاهها شده است. ادامه این روند تنها زیان مالی برای کشور به همراه خواهد داشت. اینجاست که سیستم تاکسی هوایی میتواند به مدد آید؛ زیرا این مشکلات در آن مطرح نیست. پرواز با تاکسی هوایی میتواند طبق تقاضای کاربر و با وجود شش و چهار یا حتی یک نفر مسافر انجام گیرد. لذا فعالیت هواپیماهای سبکوزن در قالب تاکسی هوایی، میتواند خلأ موجود در ناوگان هوایی کشور را تا حدود زیادی برطرف کرده و به رونق فرودگاهها به خصوص فرودگاههای کوچک و نزدیک نمودن آنها به مرز سوددهی مثمرثمر باشد. تحقق سیستم هاب و اسپوک همانگونه که ذکر شد، هواپیماهای سبکوزن و کوچک دارای قابلیت پرواز و فرود در فرودگاههای کوچک و بسیار کوچک را برخوردارند. بسیاری از ما دارای این تجربه هستیم که برای مسافرت از یک مبدأ به مقصد، مقصدهای زیادی را به عنوان واسطه برگزیدهایم. سیستم «hub and spoke»، یک سیستم حمل و نقل بین فرودگاههای بزرگ و اصلی و سپس ارتباط بین فرودگاههای کوچک نزدیک به هواپیماهای بزرگ و پهنپیکر است. انعطافپذیری بیشتر در مسافرتهای هوایی هواپیمای بزرگ و متوسط موجود در ناوگان هوایی کشور در بسیاری از فرودگاهها، به علت مشکلات فنی و عملیاتی (طول باند کوتاه؛ عدم وجود دستورالعملهای تقرب و خروجی؛ عدم وجود تجهیزات اطفای حریق مورد نیاز هواپیماهای بزرگ) امکان انجام نشست و برخاست را ندارند. درحالی که هواپیماهای سبکوزن (مانند تاکسی هوایی) با ابعاد و وزن کم، قابلیت کنترل بالا و... میتوانند در بسیاری از فرودگاههای کوچک نشست و برخاست کرده و در نتیجه مسیرهای متنوعتری را در اختیار کاربران قرار دهند. تاسیس شرکتهای هوایی کوچک از آنجایی که هواپیماهای مورد استفاده در تاکسی هوایی، کوچک هستند؛ در نتیجه قیمت آنها نسبت به هواپیماهای بزرگ و متوسط بطور قابل ملاحظهیی کمتر است. هزینه تعمیر و نگهداری هواپیما و قطعات آن، بیمه، عوارض فرودگاهی، مصرف سوخت و... نیز نسبت به هواپیماهای بزرگ و متوسط، پایینتر است. در کل میتوان شرکت ارائهدهنده خدمات تاکسی هوایی را با سرمایه به مراتب کمتری نسبت به شرکتهای هواپیمایی بزرگ تاسیس نمود.و در نهایت تکمیل و تقویت شرکتهای هوایی بزرگ و خدمات هواپیماهای پهنپیکر که موجب میشود تا شرکتها رقابتی شده و برای جذب مشتری بیشتر خدمات بهتری ارائه کنند.