اختلاف نظر سیف و معاونش!

به گزارش خبرنگار اقتصاد آنلاین ، با گذشت بیش از دوسال از زمان فعالیت دولت دهم نوسان نرخ ارز به طور قابل توجهی کنترل و فاصله بین دو نرخ مبادله‌ای و آزاد به حداقل رسید اما از اواخر تیرماه سال جاری نوسانات نرخ ارز آغاز شد و با گذشت طی حدود پنج ماه شاهد افزایش قیمت ارز در بازار غیر رسمی از 3200 به بیش از 3700 تومان بودیم که انتقاداتی را متوجه دولت کرد به طوری که برخی اعلام کردند که دولت اقدام به فروش ارز در بازار کرده و اقدامی را انجام داده که در دولت قبل انجام شده است. درباره نوسانات نرخ ارز فرشاد مومنی اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی در یادداشتی که در روزنامه آرمان از وی منتشر شد اعلام کرد: وقتی که حسن روحانی با بهره‌گیری از یک تحلیل واقع‌بینانه راهبرد خود را تنش‌زدایی در مناسبات بین‌المللی اعلام کرد و براساس این وعده راهبردی به همراه طیف بزرگی از وعده‌ها در زمینه تغییر رویه‌های علم و قانون‌گریزانه و برنامه‌گریزانه دولت قبلی داده بود مورد اعتماد مردم قرار گرفت و به محض بر سر کار آمدن، فوری‌ترین کاری را که آغاز کرد پیگیری عملی سیاست تنش‌زدایی بود. به گفته مومنی، تاکید بر این عوامل باعث شد انتظارات عقلایی مردم که به‌شدت تحت تاثیرسیاست‌های تنش‌آفرین و بحران‌زای دولت قبلی ملتهب شده بود به سمت اصلاح حرکت کند و اثر عملی این اصلاح عقلایی مردم در اقتصاد در قالب روندهای کاهشی در زمینه حباب آینده‌هراسی به ویژه درباره نرخ ارز خود را منعکس کرد، اما با کمال تاسف به دلیل عدم صلاحیت‌های کافی علمی و به واسطه آنکه رفتار‌های آنها به گونه‌ای بود که گویی می‌خواهند همچنان منافع آن کسانی را که در تلاطم و بی‌ثباتی اقتصاد نقش دارند را حفظ کنند و گویا تحت عنوان اینکه برای ما نرخ مهم نیست بلکه ثبات قیمت مهم است با اقدامات مداخله‌جویانه‌ای که انجام دادند اجازه ندادند که به اندازه کافی ارزش دلار کاهش یابد و منظور از به اندازه کافی آن اندازه‌ای است که در واقع حباب آینده‌هراسی را که منتفی شده بود به کلی تخلیه شود. این اقتصاددان بر این باور است که آنها تحت عنوان اولویت دادن به ثبات در مرز نرخ ۳۰۰۰ تومان قیمت ارز را متوقف کردند، در حالی که برآورد‌های کارشناسان نشان می‌داد که اگر اینها مداخله ضدتوسعه‌ای و مخرب خود را که ثبات بخشی انجام گرفته بود‌‌ را رها می‌کردند قیمت ارز تا حدود 2000تومان کاهش می‌یافت، این نخستین جرقه‌ای بود که نشان می‌داد گروه‌هایی که در کلی‌ترین حالت آنها را غیرمولد‌ها خطاب می‌کنیم و ترکیبی از رانت‌جویان و رباخواران و دلالان هستند و از شرایط پرتلاطم سود می‌برند و بخش بزرگی از این گروه‌ها به ویژه آنهایی که زیر عنوان بانک‌های خصوصی فعال شده‌اند ثابت کردند که قدرت تاثیرگذاری آنها بر جهت گیری‌های دولت جدید اگر نه به اندازه دولت قبلی ولی تا حدودی در آن مسیر همچنان باقی‌مانده است. مومنی همچنین تاکید کرده اینکه دولت همچنان به اسم ثبات تمایل دارد که با شیب کمتر بی‌ثباتی‌های به وجود آمده در دولت قبلی ادامه یابد مربوط می‌شود به بازی نرخ ارز تحت عنوان ثبات‌بخشی و مولفه بعدی این بود که در سال ۹۳ و از کانال بودجه تحت عنوان کمک به محیط زیست و مالیه دولت تیم اقتصادی دولت با میانگین ۵۵ درصدی مجددا به قیمت حامل‌های انرژی شوک وارد کردند و از همه مهم‌تر این بود که به‌رغم فشار‌هایی که در دوران افزایش شوک آینده‌هراسی آوردند و باعث شدند بین 10 تا 12 درصد نرخ سود بانکی افزایش پیدا کند و در زمانی که تورم اعلام شده به حدود یک‌سوم در دوره پایانی دولت قبلی نزدیک می‌شد، تیم اقتصادی دولت به جای اینکه حداقل به مبانی تحلیلی خود وفادار بماند که افزایش نرخ بهره را به افزایش نرخ تورم منوط کرده بودند، همچنان دوست دارد در راستای منافع غیرمولد‌ها نرخ بهره بالا و فرساینده موجود را حفظ کند. نتیجه همه این اقدامات این شد که اقتصاد ایران از دور باطل اقتصاد تورمی نتواند خارج شود. از سوی دیگر ولی الله سیف، رییس کل بانک مرکزی نیز در گیر و دار افزایش نرخ ارز شرایط بازار ارز را طبیعی دانست و اندکی بعد به یکی از خبرگزاری‌های داخلی تاکید کرد که با سیاستهایی که بانک مرکزی دنبال می‌کند، ارز دیگر مبنایی برای سرمایه گذاری نیست و اگر کسی بخواهد ارز بخرد تا در آینده گران شود، حتماً ضرر خواهد کرد. بر این اساس به طور حتم قیمت ارز به حدی که الان در بازار است نخواهد بود و رو به پایین خواهد آمد. رییس کل بانک مرکزی همچنین به راه اندازی بورس ارز اشاره کرد و با بیان اینکه این بورس برای ایجاد تعادل در بازار ارز و پوشش ریسک معاملات ارزی است، خاطرنشان کرد:ایجاد بورس نقدی ارز در شورای عالی بازار سرمایه تایید شده است و ما هم نظر خود را اعلام کردیم و زمان معرفی و آغاز بکار این بازار بستگی به پیش‌ نیاز‌هایی دارد. به گفته او یکسان سازی نرخ ارز یکی از این نیازهاست و باید اقداماتی در جهت افزایش مناسبات بین‌المللی بین بانکی و برداشتن تحریم‌ها انجام شود تا بعد از آن هم اوراق مشتقه ارزی در بازار بورس عرضه شود. بنابر تاکید سیف ابتدا باید بازار نقدی ارز وجود داشته باشد تا بعد از آن بازار مشتقات ارزی براساس نرخ یکسان ارز راه بیفتد. اما حالا غلامعلی کامیاب، معاون ارزی بانک مرکزی، گفته که بانک مرکزی با راه اندازی بازار محصولات مشتقات ارزی موافقت کرده است نه بورس ارز؛ اما اطلاعی درباره زمان راه اندازی این بورس ندارم و باید بورس برنامه آن راه اندازی و آماده کند که البته طول می‌کشد ولی بانک مرکزی برنامه آن را آماده کرده است. این در حالی است که برخی کارشناسان بازار سرمایه با راه اندازی بورس نقدی ارز مخالف بودند و اکنون باید دید بنا به اعلام سیف بورس نقدی ارز ایجاد می شود یا طبق اظهارات معاون وی بانک مرکزی با راه اندازی بازار مشتقات ارزی موافق است.