اقتصاد آنلاین - طاهره گودرزی؛ شهرام ادیب، مدیر اکتشاف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در گفت وگوی اختصاصی با اقتصادآنلاین مطرح کرد: امسال، رییس هیات عامل ایمیدرو با معاونت امور معدنی وزارت صمت جلسه ای برگزار کردند و موضوع اکتشاف 300هزار کیلومترمربع در قالب پهنه را بررسی کردند که قرار شد این کار با مشارکت ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید و کنسرسیوم اکتشاف یا شرکت پایا انجام پذیرد.
وی افزود: در این راستا به شرکت تهیه و تولید طبق درخواستی که داد 44000 کیلومتر مربع در قالب 10 پهنه در استان‌های کهکیلویه و بویراحمد، اصفهان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، دو پهنه در قزوین،گیلان، فارس، چهارمحال و بختیاری و خراسان رضوی که بخشی از آن در خراسان جنوبی قرار می گیرد - جمعا 10پهنه - در قالب این 300هزار کیلومترمربع واگذارگردید.
ادیب بیان داشت: معاونت محترم معدنی ستاد وزارت صمت در نامه ای که صادر فرمودند اعلام داشتند از زمان تاریخ نامه (مرداد ماه) فقط به مدت 6 ماه فرصت انجام مطالعات اکتشافی در قالب شناسایی پهنه ها وجود دارد ؛ فرصت6 ماهه برای این حجم کار اصلا منطقی نیست و برای هر پهنه که شرح خدمات آن درست تعریف شود حداقل نیاز به یکسال زمان خواهد بود.
وی اظهار کرد: همانطور که می‌دانید، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و سازمان‌های صمت استان‌ها دولتی محسوب می‌شوند و تا بخواهند تفاهم‌نامه ها را امضا کنند چند ماه زمان می‌برد بطوریکه آخرین تفاهم نامه ی مربوط به این 10 پهنه درتاریخ 25آذر ماه برای خراسان رضوی امضا شد. در واقع بخش عظیمی از فرصت داده شده در بحث انعقاد تفاهم نامه ها صرف شد.
وی افزود: بعد از بسته شدن تفاهم‌نامه، برگزاری مناقصات برای انتخاب مشاور انجام می شود تا فعالیت اکتشافی شروع شود که خود این امر هم -برای شرکت های دولتی- حداقل 2ماه زمان می‌برد. که از 6 ماه زمان اعلامی معاونت معدنی 5 ماه صرف مراحل انعقاد تفاهم نامه و انتخاب مشاور می شود و عملا یک ماه برای انجام عملیات اکتشافی می ماند که اصلا منطقی نیست. با این حال تفاهم نامه ها با سازمان صمت استان ها منعقد شده و به موازات کار انتخاب مشاور پیش برده شد که برای تمام تفاهم نامه ها مناقصه انجام و انتخاب مشاور صورت گرفت.
مدیر اکتشاف ایمپاسکو گفت: از اول دی ماه 98 عملیات اجرایی شناسایی و پی‌جویی در پهنه ها شروع می شود. از تاریخ شروع عملیات یک برنامه زمانبندی 6 ماهه تهیه شده که اگر شرایط جوی اجازه دهد تا پایان خردادماه سال آینده عملیات اکتشافی خاتمه می یابد. این برنامه ریزی بسیار خوش بینانه است برای اینکه بیشتر پهنه ها در استانهایی است که شرایط جوی مناسب در زمستان ندارند واقع شده اند و به احتمال زیاد منجر به تمدید برنامه زمانی خواهد شد.
وی در مورد اظهارات مطرح شده پیرامون تداخل پهنه های شرکت پایا با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی گفت: مدیریت تمام پهنه ها با ایمیدرو بوده است و طبق تصمیم اتخاذ شده در راستای حمایت از بخش خصوصی اولویت اول با درخواست‌های شرکت پایا بود، و اگر 60هزار کیلومترمربع به آنها واگذار شده براساس درخواست خودشان بوده و به‌دلیل تداخل با ایمپاسکو و ایمیدرو از مساحت درخواستی آن شرکت چیزی کسر نشده است.
ادیب بیان کرد: علت اینکه مساحت 100 هزار کیلومتر مربع برای تهیه و تولید یا پایا محقق نشده دو دلیل است؛ شرکت ها اهدافی را دنبال می کردند که در استراتژی خود دارند بنابراین طبیعتا پهنه ها را به میزانی انتخاب کرده اند که بتوانند مفیدترین نتیجه را بگیرند و علت دوم این بوده که ممکن است قسمت عمده ای از پهنه ها توسط بخش های خصوصی و دولتی در سنوات قبل کار شده باشد واگر تداخلی در کار پیش آمده مربوط به عملیات های اکتشافی گذشته بوده است.
وی به اکتشافات ناقص در کشور اشاره کرد و گفت: واقعیت این است که تهیه اطلاعات پایه اکتشافی و شناسایی جزو وظایف سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی و یا نهادهای مشابه در هر کشور از جمله ایران می باشد.
وی ادامه داد: در طی سال های اخیر احتمالاًبه دلیل کمبود بودجه آن سازمان نتوانسته به وظایف خود جامه عمل بپوشاند لذا برای اینکه این نقیصه را برطرف کنند بحث پهنه ها مطرح شد تا از توان بخش خصوصی و سازمان های غیر از زمین شناسی استفاده کنند تا دیتاهای پایه را تولید کنند.
ادیب بیان کرد: سازمان زمین شناسی روی ماده معدنی خاصی کار نمی کند بلکه در مقیاس خاص کار می کند اما وقتی بخش خصوصی وارد کار پهنه ها می شود طبیعتا روی هدف خود یعنی ماده معدنی مورد نظرش کار می کند که این نقص محسوب می شود و برای ماده معدنی جدید نیاز به اکتشافات مجدد پیدا می شود.
مدیر اکتشاف تهیه و تولید در مورد به روز نبودن تجهیزات حفاری و اکتشافی تاکید کرد: قسمت اعظم هزینه‌های اکتشافی در قسمت حفاری است. در یک مقایسه ساده با کشورهای منطقه روشن می شود که ترکیه 3 میلیون ، چین 5 میلیون و استرالیا 8میلیون متر در سال حفاری انجام می دهند اما ایران در بهترین حالت 250هزار متر در سال حفاری انجام می شود. این آمار کوچک بیانگر این است که شرایط اکتشاف در کشور ما اسفناک است.
وی ادامه داد: در بحث عمق شناسایی شده به نقل از سازمان زمین شناسی، آمریکا 381متر، اروپا315 متر، آفریقا 2۵ متر و در ایران که البته آمار دقیقی وجود ندارد بین یک تا ۵متر عمق زمین را شناسایی کرده اند؛که تایید می کند شرایط اکتشاف در ایران اصلا مناسب نیست و این برمی گردد به هزینه هایی که دولت باید برای پوشش ریسک انجام دهد. وقتی اطلاعات پایه تولید و یا به روز رسانی نمی شود، طبیعتا بخش خصوصی به خاطر ریسک بالا برای ورود به اکتشاف در فازهای 3 و 4 استقبال نمی کند.
این فعال معدنی تنها راهکار را در این دانست که سازمان های توسعه ای یا سازمان زمین شناسی اطلاعات پایه را مرتب تولید و به روزرسانی کنند و ترتیبی اتخاذ شود تا ریسک عملیات اکتشافی کاهش یابد تا بخش خصوصی با توان بیشتر بتواند وارد عملیات اکتشافی شود.وی در پایان گفت: تازمانیکه بخش خصوصی وارد اکتشافات نشود، شرایط اکتشاف کشور به همین شکل خواهد ماند.
