اقتصاد آنلاین - فائزه مومنی؛ شیوع کرونا در کنار رکود اقتصادی و فضای تحریمی کشور، اغلب بنگاه‌های اقتصادی را با چالش تحقق درآمدها مواجه کرده است. شهرداری تهران نیز با توجه به اتکای بالای درآمدی به حوزه ساخت و ساز که در نتیجه شرایط وخیم اقتصادی، اوضاع بدی پیدا کرده، اینروزها دست به گریبان راه‌های مختلفی است تا بتواند برای پوشش هزینه‌های خود که بزرگ‌ترین آن پرداخت حقوق و دستمزد و نگهداشت شهر است، قدمی بردارد.
منطقه 6 تهران با وجود مراکز اداری و دانشگاهی زیاد و درعین حال تردد روزانه بیش از یک میلیون نفر، نیازمند بودجه کافی برای ساماندهی جمعیت ساکن و شناور و نگهداشت امکانات شهری است. تورج فرهادی، شهردار منطقه 6 در گفت و گویی تفصیلی درباره آخرین وضعیت این منطقه از جنبه‌های مختلف شهرسازی و معماری، خدمات شهری، فنی و عمران گفت و به چالش‌های درآمدی پیشروی شهرداری اشاره کرد. بخشی از این گفت و گو را در زیر می‌خوانید؛
اقتصاد آنلاین: شهرداری تهران دو سال است که در ابتدای سال با وقفه در کسب درآمد روبرو می‌شود؛ سال گذشته تعدیل عوارض سه چهارماهی صدور پروانه را به عقب انداخت، به آخر سال که رسید تا این وقفه پوشش داده شود، کرونا شیوع پیدا کرد و اول سال 99 هم که با شیوع کرونا بوده است، با این اوصاف وضعیت درآمدی منطقه چگونه است؟
تورج فرهادی: ما در منطقه6 طی سال98 فقط 280پروانه صادر کردیم این در حالی است که در سال91 و حضور من در منطقه یک، 3هزار پروانه در یک سال صادر شد. تعداد صدور پروانه به شدت افت کرده و در حال حاضر درآمد شهرداری بیشتر متکی به پایان‌کارها و گواهی‌های مربوط به ساخت و سازهای گذشته بوده است.
علت اصلی این موضوع هم رکود اقتصادی بازار مسکن و اقتصاد کشور است. در عین حال مصوبات شورا نیز با رویکرد کاهنده بوده است و مجوزهای خیلی تند که باعث می‌شده فضای شهری را متراکم‌تر کند مدیریت شده و رویکرد از فضای انبساطی به سمت فضای انقباضی پیش رفته است.
لایحه بسته محرک اقتصادی که اخیرا در شورا تصویب شده می‌تواند در بحث پایان‌کارها و تعیین تکلیف آرای ماده 100 که سالها بدون نتیجه مانده و قابلیت اجرا نداشته کمک کند و در نتیجه درآمدهای شهرداری تهران نیز محقق شود.
همچنین پیش از عید شهرداری لایحه‌ای به شورا ارائه کرد تحت عنوان لایحه اخذ حق بهره‌برداری، این یعنی در برخی نقاط که امکان تثبیت تخلف وجود ندارد و همچنین فعالیت یا خدمات تعطیل نشود و ضربه اقتصادی به واحدها نخورد حق بهره‌برداری اخذ شود. برای مثال در برخی کوچه‌های میدان هفت‌تیر مزون‌های لباس وجود دارد که حضورشان تطابقی با پهنه ندارد اما امکان حق بهره‌برداری وجود دارد.
این لایحه را به صورت پایلوت برای شش منطقه مصوب کردند که یکی از مناطق منطقه 6 است و می‌تواند در مباحث درآمدی به ما کمک کند. ضمن این که در منطقه ما به لحاظ غیر نقد اغلب پروژه‌های دولتی مربوط به وزارت راه و شهرسازی، استانداری، راه آهن، بانک سپه و همه آنهایی که در محدوده ما هستند بدون پروانه احداث شده‌اند و قاعدتا با آنها حساب‌های فی مابین داریم.
به لحاظ غیر نقد ما دچار مشکل نخواهیم بود و تمام درآمد غیر نقدمان تا اواسط سال حتما محقق می‌شود، در بحث درآمد نقدی نیز چند پروژه مثل پروژه زند، بوستان، ساویز و ساخت چند هتل در دستور کار هست که معتقدم با همین فضای کرونایی هم تا پایان سال محقق خواهد شد.
منطقه شش هتل‌های زیادی دارد و به نظرم از پر مهمان‌ترین مناطق تهران است. ما در این پهنه چهل هتل داریم؛ مثل هتل لاله که در دوره خودش خیلی ویژه بوده است. امسال بنا است پروانه ساخت چند هتل دیگر در منطقه نیز صادر شود؛ هتل‌هایی در محدوده خیابان ولیعصر_زرتشت، ایرانشهر و بلوار کشاورز. صنعت گردشگری در آینده ایران بسیار تاثیرگذار است و در برنامه ششم اولویت جایگزینی صنعت نفت با صنعت گردشگری و توریست است که باید آن را فعال کنیم.
اقتصاد آنلاین: از ابتدای سال تاکنون چند پروانه ساخت صادر شده است؟
فرهادی: صدور پروانه خیلی کم بوده است تقریبا روی یک مجوز. هرچند کرونا و حضور کارکنان در محل کارهم اثرگذار است اما در کل درخواست‌ها کم شده است.
در آخرین مصوبه‌های شورای شهر تهران اختیارات شوراهای معماری در همه موضوعات اعم از سطح اشغال، پروانه، تراکم و تغییر کاربری را محدود شده و اعلام کردند که همه چیز بر مبنای طرح تفصیلی باید باشد.درعین حال اغلب مصوبات درآمدی شورا بر مبنای مباحث شهرسازی است. فروش املاک آنچنانی هم نداریم و اگر ملکی هم بفروشیم در فضای مزایده است و بیشتر مجبوریم به بانک‌ها یا جاهای مختلفی که با ما حساب و کتاب دارند، واگذار کنیم.
در سال گذشته نزدیک به 9 هزار میلیارد تومان پول از پروانه ساخت، پایان‌کار و تثبیت‌ها در کل شهر به دست آمده است و مابقی از درآمدهای پایدار، مالیات بر ارزش افزوده، وام های مختلف، فروش املاک، مشارکت‌ها و غیره بوده است.
افرادی که در این فضا فعالیت می‌کنند خیلی دقیق و اقتصادی هستند و با رصد شرایط به دنبال راه‌های جدید برای سرمایه‌گذاری‌اند. اگر این افراد سرمایه‌گذاری نکنند با چالش جدی مواجه می‌شویم. این شرایط انقباضی آنها را هم محتاط‌تر کرده و منتظرند ببینند شرایط آتی چه می‌شود. اگر ما به مسائل آنها بیشتر توجه کنیم قطعا بیشتر با ما همراه می‌شوند.
در فعالیت‌های اقتصادی بحث تعامل دو طرفه در میان است. شهرداری نیز به عنوان یک بنگاه اقتصادی بزرگ نیاز دارد که تعدادی مخاطب داشته باشد که این مخاطبان احساس امنیت کنند و فعالیت در این بنگاه برایشان جذابیت داشته باشد.
در این شرایط وقتی فضا انقباضی می‌شود این افراد محافظه کارانه‌تر وارد می شوند و باعث می‌شود درآمد مقداری افت کند. درعین حال رکود اقتصادی و افزایش قیمت شدید خانه به طوری که در پایین ترین محله تهران کم‌تر از متری ده میلیون تومان خانه نیست، سبب شده درآمد به طور کل کاهش پیدا کند.
اقتصاد آنلاین: منطقه 6 در گذشته اوضاع مناسبی از لحاظ جمع‌آوری زباله نداشت و ما از مخاطبان اقتصادآنلاین بازخوردهای منفی در این ارتباط می‌گرفتیم اما در حال حاضر اوضاع بسیار بهتر از گذشته شده است...
یکی از اصلی‌ترین وظایف شهرداری این است که زیر پای مردم را جارو کند و این یکی از افتخارات ما است که زیرپای حاملان روح خدا را جارو کنیم. در همان ابتدای ورودم به صورت پیاده از همه معابر بازدید کردم و به همکارانم وضعیت را نشان دادم، از شسته نشدن چندماهه مخازن تا لجن گرفتن نهرها. تاکید کردم که پیمانکار طبق برگه آنالیزش کار کند، نه بیشتر، اگر پیمانکار طبق قرارداد و آنالیز کار کند اوضاع منطقه نباید اینچنین باشد.
اما اگر نظارت نباشد ممکن است پیمانکاران از گوشه کار بزنند حالا چه تعداد نیرو چه تعداد دفعاتی که باید زباله‌ها را جمع‌آوری کند. به همین دلیل سعی می‌کنم هر روز در هر ساعتی که شده به صورت سرزده از منطقه بازدید کرده و اشکالات کار را تذکر دهم. در ابتدای ورودم مشکلات فراوانی با یکی از پیمانکاران داشتیم اما خوشبختانه در حال حاضر مشکلات حل شده است.
اما به یک نکته هم باید اشاره کرد. در بسیاری از کشورها و حتی شهرهای ایران هفته‌ای دو بار زباله‌ها جمع‌آوری شده و شهر تمیز می‌شود. ما روزانه دوبار و گاهی اوقات سه بار مخازن را خالی می‌کنیم و این فاجعه است. هزینه‌ای که در این کار می‌شود از جیب مردم است. اگر در این هزینه صرفه‌جویی می‌شد با پول آن کارهای دیگری در شهر می‌کردیم. فضای سبز را توسعه می‌دادیم یا به طور جدی جمعیت جانوران موذی را کنترل می‌کردیم. شهرداری متعلق به مردم است، باید به کمک مردم بچرخد و در عین حال همراهی آنان را می‌طلبد.
گاهی اوقات به شهروندی می‌گوییم آشغالت را در جوی آب نریز، می‌گوید پولش را می‌دهیم. این نحوه برخورد به نفع شهر و شهروندان نیست. در کنار وظیفه ذاتی بحث فرهنگی و اجتماعی و همراهی شهروندان بسیار اهمیت دارد.
شیوع کرونا در حال ادب کردن ما است. این روزها به نظافت خود و شهرمان بیشتر توجه می‌کنیم. کم‌تر در شهر زباله تولید می‌شود و این یعنی دوره پساکرونا دوره خیلی ویژه تری نسبت به گذشته خواهد بود.
اما در نهایت و با وجود تلاش‌های زیاد برای رسیدگی به موضوع نظافت شهر، توقع ما بیشتر است و تا فضای مطلوب فاصله داریم.
اقتصاد آنلاین: در سایر حوزه‌های خدمات شهری چه اقداماتی انجام شده است؟
فرهادی: در حوزه فضای سبز می‌توانم تضمین دهم که طی سالهای اخیر این حجم از کار نشده و هرس و نگهداری از بوستان‌ها و پارک‌ها به قوت در حال پیگیری است.
آبشار پارک ساعی در حال راه‌اندازی است و تمام لکه‌گیری‌های و کارهای عمرانی پارک رو به اتمام است. همچنین به زودی آمفی‌تئاتری در آنجا فعال خواهد شد.
در حوزه رفع سد معبر چندماه است که نیروهای شهربان حریم بان به همراه نیروی انتظامی مستقر شده‌اند و تا ساعت 6بعدازظهر دستفروشان امکان فعالیت ندارند. از ساعت 7 بعد ازظهر اما به بعد می‌توانند بیایند.
این موضوع را باید در نظر بگیریم که دستفروشان جزئی از شهر هستند و باید برایشان فکری کنیم. نمی‌توانیم آنها را حذف کنیم، در هیچ جای دنیا هم آنها را حذف نمی کنند. اما می توانیم آنان را ساماندهی کنیم.
در محور‌هایی مثل برادران مظفر و یا آستان قدس حضرت عبدالعظیم حسنی، نقاطی را برای ساماندهی آنها در نظر گرفتیم و مشاور در حال کار بر روی طرح است. همچنین بنا داریم در فضای مترو هفت‌تیر نیز جایی را به دستفروشان اختصاص دهیم که البته زمانبر است.
بخش‌های دوم وسوم این گفت‌وگوی تفصیلی در خصوص آخرین وضعیت منطقه 6 شهرداری تهران و پروژه‌های عمرانی مرکز پایتخت طی روزهای آینده در پایگاه خبری اقتصادآنلاین، منتشر خواهد شد.
