بازخوانی قصه قدیمی حذف پراید از چرخه تولید/ پراید دُردانه جاده مخصوص می‌شود؟

اقتصادآنلاین - فاطمه اکبرخانی؛ حذف خودروهای فاقد استانداردهای ۸۵گانه از جمله خانواده پراید و پژو ۴۰۵‌جی‌ال‌ایکس از چرخه تولید قصه تکراری است که از سال‌ها پیش مورد بحث قرار گرفته اما هیچ‌گاه این وعده به عمل تبدیل نشد؛  در سال۹۶ رییس سازامان ملی استاندارد از افزایش استانداردهای خودرویی از ۵۵ به ۸۵‌مورد خبر داد و تاکید کرد که خودروهای فاقد این استانداردها باید از چرخه تولید حذف شوند.

طبق زمان‌بندی که صورت گرفته بود تا ابتدای دی ماه سال۹۶، ۶۱ مورد از استاندارد خودرو باید اجرایی می‌شد و پس از آن تا ابتدای تیر ماه سال۹۷ دو مورد به استاندارد‌های قبلی اضافه می‌کردند و در نهایت با افزودن ۲۲ مورد استاندارد خودرویی دیگر تا دی ماه سال۹۷، تعداد استانداردهای اجباری خودروهای سواری به ۸۵ مورد افزایش می‌یافت اما اجرای این برنامه به رغم اصرار سازمان ملی استاندارد، با تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران به حاشیه رفت.

این موضوع در سال۹۸ و با پشت سرگذاشتن محدودیت‌های ناشی از تحریم مجددا تکرار شد و حتی قرار بود تیبا که به لحاظ قیمتی به پراید نزدیک‌تر است جایگزین این خودرو شود اما باز هم با تلاش خودروسازان و وزارت صمت این موضوع تا پایان سال به تعویق افتاد، این در حالی است که نیره پیروزبخت، رییس سازمان ملی استاندارد در اواخر این سال بر ضرورت اجرای استانداردهای ۸۵گانه از خرداد ماه سال۹۹ تاکید و اعلام کرد که از موضع خود در برابر اجرای این موضوع کوتاه نخواهد آمد.

از سازمان استاندارد اصرار، از وزارت صمت انکار

امسال نیز همزمان با فرارسیدن زمان اجرای تعهد خودروسازان موضوع استانداردهای ۸۵گانه و استاندارد یورو۵ مجددا داغ شد؛ طبق مصوبه شورای عالی استاندارد قرار شد تولید پژو ۴۰۵ جی ال‌ایکس از ابتدای خرداد ۹۹ و تولید پراید مدل ۱۳۱ نیز تا پایان تیر ۹۹ متوقف شود، اما این بار هم به دلیل شیوع ویروس کرونا و مشکلات ناشی از آن حذف این خودروها با اما و اگرهایی همراه شد تا جایی که وزارت صمت میانجی‌گری کرد و به رغم اصرار سازمان ملی استاندارد و‌ محیط زیست بر اجرای استانداردهای ۸۵گانه، وزیر صنعت با ارسال نامه‌ای به معاون اول رییس جمهور خواستار به تعویق انداختن مجدد اجرای استاندارد‌های خودرویی شد.

البته در این راستا وحید مرندی، معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران صراحتا اعلام کرد که این سازمان هیچ برنامه‌ای برای تمدید زمان اجرای استانداردهای ۸۵ گانه خودروسازان به دلیل شیوع ویروس کرونا ندارد و بر مبنای دستورالعمل شورای عالی استاندارد و طبق زمان مقررعمل خواهد کرد، سازمان محیط زیست هم نیز بر اجرای استاندارد یورو۵ تاکید کرد.

در این رابطه بسیاری از کارشناسان تاکید داشتند که اجرای این استانداردها در شرایط فعلی مناسب نیست؛ امیرحسین کاکایی یکی از کارشناسان مخالف اجرای این سیاست‌ها در زمان فعلی است، وی پیش‌تر در گفت‌و‌گو با اقتصادآنلاین اظهار کرده بود که اجراى استاندارد یورو۵ نیاز به قطعات هایتک دارد که با توجه به شرایط تحریمى، شرکت‌هاى هایتک با ما قطع ارتباط کرده‌اند؛ البته خودروسازان موفق به داخلى‌سازى قطعات هایتک شده‌اند و تنها بخشى از نیاز داخل را از طریق واردات تامین مى‌کنند اما به طور کل تمام این اقدامات در حد نمونه انجام شده و خودروسازان به خاطر مشکلات مالی و تحریمی توانایى تولید انبوه این قطعات را ندارند.

به گفته این کارشناس خودرو اجراى استاندارد آلایندگى منجر به کاهش تیراژ خودرو و حتى متوقف شدن برخى خطوط تولید خواهد شد؛ بنابراین در این شرایط که تولیدمان در وضعیت مناسبى قرار ندارد اجراى این استاندارد‌ها، صنعت و بازار خودرو را با چالش جدى همراه خواهد کرد.

حذف پراید زودتر از موعد مقرر

چهارم اردیبهشت ماه امسال سلیمانی، مدیرعامل سایپا از توقف خط تولید دو مدل خودرو پراید خبر داد و گفت: با تولید آخرین پراید ۱۱۱ از محصولات خانواده X۱۰۰ ، ‌تولید دو مدل ۱۳۲ و ۱۱۱ از مجموع سه مدل خودروهای سواری پراید برای همیشه از سبد محصولات سایپا در بازار ایران خارج شد.

مدیرعامل سایپا در آن زمان اعلام کرد" قرار بود تولید پراید ۱۱۱ برای تحویل به مشتریانی که این خودرو را پیش‌تر خریداری کرده‌ بودند، تا پایان اردیبهشت ماه ادامه داشته باشد اما با توجه به برنامه‌ریزی‌ها و افزایش تولید در ماه‌های پایانی سال، زودتر به تیراژ مورد نظر رسیدیم و حدود یک ماه قبل از برنامه اعلام شده توقف تولید پراید۱۱۱ را اعلام می‌کنیم؛ در خصوص پراید ۱۳۲ نیز همین اتفاق رخ داد و موفق شدیم ۱۵ دی‌ماه سال گذشته و ۱۵روز پیش از موعد قبلی، تعهدات خود در قبال مشتریان انجام داده و تولید پراید ۱۳۲ را متوقف کنیم."

در این راستا حسن کریمی سنجری کارشناس دیگر بازار خودرو در گفت‌وگویی با خبرنگار اقتصادآنلاین با انتقاد از این اقدام بیان کرده بود که در شرایط فعلى که تیراژ خودرو کاهش پیدا کرده و باید میزان تولید را افزایش دهیم، حذف خودروى پرتیراژى همچون پراید کار درستى نبود چراکه فعلا جایگزین مناسبى براى این خودرو وجود ندارد و حذف این خودروى پرتقاضا که با سطح درآمد مردم سازگارى بیشترى دارد، بازار خودرو را ملتهب‌تر خواهد کرد.

پراید یک شبه ۹۰میلیون شد

با اعلام خبر حذف این خودرو از چرخه تولید، پیش‌بینی کارشناسان درمورد افزایش قیمت این خودرو محقق شد و پراید یک شبه از ۶۰میلیون به ۹۰ میلیون تومان صعود کرد که البته در برخی سایت‌های خرید و فروش خودرو قیمت تا ۱۰۰میلیون تومان هم پیش رفته بود؛ البته لازم به ذکر است که منشا اصلی این افزایش قیمت تعلل مسئولان در قیمت‌گذاری خودرو و کاهش عرضه خودروسازان بود که با جرقه خبر حذف پراید از چرخه تولید شعله‌ور شد.

احتمال بازگشت پراید به خط تولید

در همین راستا، روز گذشته مهدی صادقی نیارکی سرپرست معاونت امور صنایع وزارت صنعت با اشاره به نوسانات بازار خودرو و سوء‌استفاده سوداگران از فضای فعلی بازار، از بررسی تداوم تولید پراید مدل ۱۳۱ با حضور مراجع تصمیم گیر تا ساماندهی بازار خودرو خبر داده که البته این موضوع خلاف مصوبه شورای عالی استاندارد است.

بر اساس این گزارش، حذف پراید در کنار معایب ذکر شده مزایای بسیاری از جمله ترغیب خودروسازان به تولید خودروهای جایگزین با کیفیت، تلاش برای افزایش تیراژ خودرو، سرآغازی برای حذف خودروهایی با آلایندگی بالا و حرکت در مسیر کاهش آلودگی هوا را در پی دارد اما با این حال باید دید که قصه تکراری حذف پراید از چرخه تولید در سال۹۹ محقق خواهد شد یا خیر.