به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، باستان‌شناسان باوجود بیرون کشیدن اشیای سفالی و فلزی بسیاری از گورستان اشکانی «وستمین» مازندران هنوز نمی‌دانند مردمی که در 2200 سال پیش در این نقطه زندگی کرده‌اند، چه کسانی هستند! شناخته شده‌ترین فرد این گورستان اشکانی «سرباز پارتی» است که تدفین متفاوتی با سایر متوفیان دارد. آن‌طور که «عبد المطلب شریفی» سرپرست باستان شناسی این محوطه می‌گوید اشکانیان 13 نوع تدفین داشته‌اند که هیأت کاوش تا به امروز دو نوع تدفین را در این گورستان کشف کرده؛ جنینی و طاق باز. سرباز اشکانی به همراه لباس و زره جنگی‌اش به صورت طاق باز دفن شده تا تنها فردی باشد که هویت آن برای باستان شناسان مشخص است! شریفی در تازه‌ترین کاوش‌ها احتمال می‌دهد با 250 گوردخمه در این گورستان روبه‌رو باشد اما همچنان وسعت این محوطه برای تیم باستان شناسی مشخص نیست! معلوم نیست که کاوش‌ها در آینده چه چیز دیگری را پیش روی باستان شناسان می‌گذارند! شریفی اعتقاد دارد که وستمین نقش مؤثری در میان شهر اشک آباد(عشق آباد) و تا دامغان(صد دروازه) در دوره اشکانی بازی کرده است!
گورستان وستمین در کجای تاریخ قرار دارد؟
«وستمین» نامی است که هیأت باستان شناسی روی این محوطه اشکانی می‌گذارد. هیچ ردپا یا سند تاریخی که نشان بدهد در دوره اشکانی جایی به نام «وستمین» بوده، وجود ندارد. مثل بسیاری از سایت‌های تاریخی؛ محوطه را تیغ بولدوزرهای شرکت گاز کشف می‌کند؛ باستان شناسان هم نام نزدیک‌ترین روستا را روی محوطه‌ای که یک پروژه عمرانی پیش روی آنها قرار داده، می‌گذارند. براساس تعریفی که شریفی از این نام می‌دهد وستمین یعنی «میان دره.» در میان دو شهر مهم اشکانی‌ها عشق آباد(اشک آباد) و دامغان!تیم باستان شناسی آن‌طور که شریفی می‌گوید سعی کرده‌اند گورها را به شیوه‌ای بازکنند که معماری آنها از بین نرود. او گوردخمه‌های به دست آمده در این محوطه را از منحصربه‌فردترین گوردخمه می‌داند. هر گوردخمه از سه بخش راهرو(مستطیل شکل)، ورودی(قوسی شکل) و دخمه تشکیل می‌شود.
کشاورزی روی محوطه 2 هزار ساله
جغرافیایی که مجری طرح برای انتقال لوله گاز انتخاب می‌کند از دل زمین‌های کشاورزی می‌گذرد. شریفی اعتقاد دارد که کشاورزان بخشی از ردپاهای اشکانیان را از بین برده‌اند اما نشانه‌ای وجود ندارد که آنها از وجود گورستان اشکانی خبردار شده باشند. امسال دومین فصل کاوش باستان شناسان هم خیش کشاورزان را از رونق انداخت. آنها شکایت به مجامع قضایی می‌برند. در نهایت پژوهشگاه میراث فرهنگی محکوم به پرداخت «اجرت المثل» زمین‌ها به کشاورزان می‌شود. به گفته شریفی، این جریمه توسط پژوهشگاه به کشاورزان پرداخت می‌شود. بررسی باستان شناسان تا به امروز 6 هکتار آثار فرهنگی را شناسایی کرده که با عرصه و حریم 15 هکتار می‌شود. کارشناسان حدس می‌زنند که حداقل با 250 گوردخمه رو به رو باشند که بی‌شک داشته‌های زیادی را پیش روی باستان شناسان می‌گذارد. هرچند باتوجه به نتایج دو کاوش انجام گرفته به نظر می‌رسد که تیم باستان‌شناسی باید پر و پیمان‌تر از این تعداد کارشناسی باشد که روی محوطه کار می‌کنند. تیم باستان شناسی در این دو فصل اشیای بسیاری به دست آورده که بخشی از آن در موزه‌ای در ساری به نمایش گذاشته شده و بخشی از آن هم انبار شده است!
مردمانی جنگجو
شریفی در جنگجو بودن اهالی وستمین شک ندارد. خنجرها و شمشیرهای زیادی که در48 گور کشف شده او را به این نتیجه رسانده است، گورهایی که برخی از آنها خانوادگی است. مثل زن و شوهری که 2200 سال پیش در این نقطه دفن شده‌اند. اشکانیان به دنیای پس از مرگ اعتقاد داشتند، دنیایی که در آن متوفیان گرسنه می‌شوند و نیاز به غذا دارند. برای همین در کنار آنها مواد غذایی هم گذاشته شده است. در یک گور که متعلق به فردی بزرگسال و یک کودک است تخم مرغ گذاشته‌اند. کنار اشیای سفالی کودک 4 تخم مرغ وجود دارد و کنار فرد بزرگسال 7 تخم مرغ. تیم باستان شناسی سه تدفین اسب را هم در کنار اجساد یافته است. به گفته شریفی، اسب‌ها همزمان با مرگ صاحبشان کشته و در کنار متوفی دفن شده‌اند. او درباره علت کشتن شدن اسب‌ها هم می‌گوید: «آنها اعتقاد داشتند که یک جنگجو در دنیای پس از مرگ هم نیاز به اسب برای مبارزه دارد.» شریفی از کشف سفال‌ها و مهرهای بی‌نظیر در گورها خبر می‌دهد و می گوید: «در ابتدا گمان می‌رفت که مهرهایی از جنس قیر از خوزستان آورده شده باشد اما غاری در 800 متری منطقه پیدا کردیم که رگه‌هایی از قیر طبیعی داشت.» به گفته شریفی، اشکانی‌ها دو سیستم در دنیا راه‌اندازی کردند که هنوز هم کاربرد دارد؛ یکی نحوه حکومت فدرالی بود که امروز در امریکا و روسیه اجرا می‌شود و دیگری هم جنگ‌های پارتیزانی. اشکانی‌ها را پارتی‌ها هم می‌گویند.
کشاورزان آتش به جان درختان انداختند
قصه وستمین از تصمیم شرکت گاز برای رساندن گاز عسلویه-خانگیران سرخس به سه استان شمالی مازندران، گیلان و گلستان شروع می‌شود. وقتی کارگران به محوطه اشکانی می‌خورند، مسیر حفر لوله گاز هم عوض می‌شود. هرچند این تغییر مسیر، محوطه اشکانی وستمین را از تیغ پروژه نجات داد اما به تخریب بخش زیادی از درخت‌های منطقه منجر شد. در طرف دیگر گورستان زمین‌های بایر بیشتری دیده می‌شود. این سؤال پیش می‌آید که چرا حالا که شرکت گاز مسیر جایگزین را انتخاب کرده؛ این مسیر را که درخت کمتری درآن قطع می‌شد، انتخاب کرد. شریفی می‌گوید: «چون مسیر بسیار طولانی‌تر از مسیر انتخابی می‌شد.» او همچنین تأکید می‌کند این مسیر کم درخت‌تر در ادامه به جنگل‌های انبوه می‌رسید و در نتیجه درخت بیشتری در ادامه قطع می‌شد. شرکت گاز تا به امروز همکاری بسیار خوبی با پژوهشگاه میراث فرهنگی داشته است. در مجموع 2 میلیارد و 620 میلیون تومان برای نجات بخشی داشته‌های تاریخی وستمین پرداخت کرده است.
اما قطعی درخت تنها به پروژه انتقال گاز محدود نمی‌شود. کشاورزان منطقه برای افزایش زمین‌های کشاورزی اقدام به آتش زدن درختان کهنسال قطور کرده‌اند تا با خشک شدن آنها زمین زراعی بیشتری نصیب‌شان شود؛ شیوه کهنه خطرناکی که کم کم سرزمین‌های سبز شمالی را به جغرافیای بدون درختی تبدل کرده که دیگر در چشم مسافران این منطقه بوی شمال نمی‌دهد!
