اقتصادآنلاین - سپیده قاسمی؛ پنبه را طلای سفید نامیده اند چرا که از ارزش تجاری بالایی برخوردار است. پنبه یکی از محصولات مهم صنعتی و ماده اولیه صنایع پر سود نساجی است و از روغن پنبه دانه در صنایع روغن کشی و از کنجاله آن در خوراک دام استفاده می شود.
زمانی ایران در تولید این گیاه ارزشمند خودکفا بود، اما از سال ۸۰ سیر نزولی تولید پنبه شروع شد و اکنون نیمی از نیاز کشور به پنبه وارد می شود.
با توجه به اهمیت پنبه برای صنایع نساجی، واردات۹۰ درصدی روغن و دانه های روغنی و وابستگی بالای ۷۰ درصدی کشور به واردات خوراک دام، وزارت جهاد کشاورزی طرح خودکفایی تولید پنبه را از سال ۱۳۹۴ به عنوان یکی از طرح های اصلی خود در دستور کار قرار داد و قرار بر این بود که در سالجاری به این خودکفایی دست پیدا کند، اما آمار نشان می دهد ما همچنان واردکننده نیمی از پنبه مورد نیاز کشور هستیم.
وزارت جهادکشاورزی امسال برای ۱۱۵ هزار هکتار کشت پنبه برنامه ریزی کرده بود که به گفته مسئولان این وزارتخانه به علت گرما و خشکسالی سطح زیرکشت پنبه در سال جاری بر اساس گزارش‌های رسیده از استان‌های پنبه خیز کشور حداکثر ۹۰ هزار هکتار است. جالب آنکه سطح کشت پنبه در سال گذشته، ۹۸ هزار هکتار بوده که از این سطح ۲۷۰ هزار تن وش پنبه در کشور تولید شد.
این در حالی است که نیاز کشور به وش پنبه طبق میانگین مصرف سال گذشته نزدیک به ۳۶۰ هزار تن است و با توجه به رشد صنایع جدید نساجی ظرف سه سال اخیر، پیش بینی می‌شود نیاز این صنایع به ۴۵۰ هزار تن وش پنبه برسد.
محمد حسین کاویانی، مدیرعامل صندوق پنبه کشور، در گفت وگو با اقتصاد آنلاین درباره آخرین وضعیت تولید پنبه در کشور، اظهار کرد: خشکسالی خسارت زیادی به مزارع پنبه زده است به ویژه آن دسته از مزارعی که کشت در آن ها به صورت دیم است یا آب مورد نیاز آن ها از سدهای تامین می شود.
وی ادامه داد: هنوز برای اعلام میزان خسارت زود است، اما می توان گفت الیاف پنبه نسبت به سال های گذشته ضعیف تر است و خسارات هم کیفی بوده و هم کمی!
کاویانی با بیان اینکه برداشت پنبه از ابتدای شهریور آغاز شده است، افزود: هر ساله برداشت پنبه در شهریور ماه از استان گلستان آغاز می شود و سپس سایر استان ها مانند اردبیل و خراسان به آن اضافه می شوند.
به گفته وی؛ در حال حاضر هر کیلوگرم وش پنبه استان گلستان از ۲۰ تا ۲۳ هزار تومان و هر کیلوگرم وش پنبه استان خراسان و اردبیل به دلیل کیفیت بالاتر ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان از کشاورزان خریداری می شود.
کاویانی قیمت خرید هر کیلوگرم محلوج پنبه را نیز بر اساس کیفیت آن از ۷۰ تا ۷۳ هزار تومان اعلام کرد.
وی قیمت خرید هر کیلوگرم تخم پنبه را در ابتدای فصل برداشت ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان و هم اکنون ۸ هزار تومان عنوان کرد.
کاویانی با اشاره به اهمیت تخم پنبه در روغن کشی و خوراک دام قیمت های خرید آن از کشاورزان را غیر منصفانه دانست.
وی خواستار حمایت از تولیدکنندگان این دانه روغنی مانند سایر دانه های روغنی از سوی دولت شد.
کاویانی یاد آور شد: دانه ی روغنی کلزا، گلرنگ و سویا شامل قانون حمایت خرید تضمینی می شوند، اما دانه پنیه به رغم ظرفیت تولید مناسب در کشور سال هاست تحت حمایت دولت قرار نگرفته است.
به گفته وی؛ از سال ۸۲ یارانه دانه پنبه قطع شده و به دلیل به صرف نبوده برای کارخانه های روغن کشی این دانه روغنی از لیست آن ها حذف شده است.
کاویانی تصریح کرد: بی توجهی به این دانه ارزشمند روغنی در حالی است که ما وابستگی ۹۰ درصدی به واردات روغن و دانه های روغنی و وابستگی بالای ۷۰ درصدی به واردات خوراک دام داریم.
وی افزود: این دانه ارزشمند علاوه بر تامین بخشی از نیاز کشور به روغن و خوراک دام، می تواند منبع درآمدی برای کشاورزان پنبه کار باشد و هزینه تولید را برای آن ها کاهش دهد و توسعه سطح زیر کشت پنبه را با بهبود شرایط اقتصادی کشاورزان رقم بزند.
کاویانی پیش بینی کرد: میزان تولید الیاف پنبه در سالجاری حداکثر به ۵۵ هزار تن برسد که دستم ۱۰ هزار تن کمتر از سال گذشته است.
وی یادآور شد: سال گذشته ۶۵ تا ۷۰ هزار تن الیاف پنبه در کشور تولید شد.
کاویانی همچنین از خسارت آفت کرم غوزه به مزارع پنبه علاوه بر خسارت خشکسالی خبر داد.
مدیرعامل صندوق پنبه کشور گفت: آفت کرم غوزه در استان اردبیل و فارس بیشترین خسارات را به مزارع پنبه وارد کرده است و به نظر می رسد دلیل آن کاهش کیفیت سموم باشد.
