به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از صمت، در واقع استقبال از کاکتوس در ایران رو به افزایش است تا جایی که تولیدکنندگان بزرگ و تخصصی و حتی سایت‌های فروش اینترنتی برای فروش این گیاه خاص فعال شده‌اند. شهرستان محلات استان مرکزی از بزرگ‌‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان این گیاه است. شهرستان مرزی آستارا در شمال‌غربی در استان گیلان نیز نمایشگاهی دائمی دارد که یکی از فضاهای اختصاص داده شده از سوی ایرانیان به فروش کاکتوس است. در این نمایشگاه، ۲هزار و ۲۰۰ گونه کاکتوس نگهداری می‌شود. کاکتوس‌های کمیاب و گران‌قیمت و به ظاهر خشن که در خاورمیانه و ایران نظیر ندارند در این نمایشگاه خودنمایی می‌کنند.
چند سالی است برخی تولیدکنندگان بخش کشاورزی به تولید و پرورش کاکتوس روی آورده‌اند و تعدادی از آنها نیز توانسته‌اند بازارهای هدف مناسبی برای عرضه و فروش محصولات خود پیدا کنند. کاکتوس یکی از انواع گیاهان زینتی است که ابتدا فقط در شمال، جنوب و نواحی مرکزی امریکا رشد می‌کرد اما امروز در بسیاری از مناطق گرم و خشک جهان رشد می‌کند و از آنجایی‌که نیاز کمی به آبیاری دارد از چند سال گذشته در برخی از شهرهای ایران نیز پرورش داده می‌شود و البته در بازار هم، طرفداران خاص خودش را پیدا کرده است. درباره این کسب و کار بیشتر بدانیم.
اولویت کار ما تولید است، نه تجارت
یکی از تولیدکنندگان برتر کاکتوس در شهر محلات مشغول به کار است. وی بیش از ۴۰سال است در زمینه پرورش کاکتوس فعالیت دارد و درحال‌حاضر، حدود هزار گونه از این گیاه را در گلخانه خود تولید و عرضه می‌کند. در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی زیادی نیز حضور داشته و در بیشتر آنها رتبه نخست را کسب کرده است.
هادی عطاءالهی با بیان اینکه در جهان بیش از ۱۰ هزارگونه کاکتوس شناخته شده است، افزود: هرگونه‌ای از کاکتوس، اقلیم خاص خودش را دارد بنابراین ما سعی کرده‌ایم گونه‌هایی که با اقلیم کشورمان و به‌ویژه با وضعیت جغرافیایی شهرستان محلات متناسب باشند را برای تولید برگزینیم و فقط با هدف تولید و نه تجارت، آنها را پرورش دهیم. به همین دلیل امروز تولیدات ما در کل کشور شناخته شده است و بنا بر تقاضای موجود، تولیدات‌مان را در بیشتر استان‌های ایران و همچنین کشورهای مشترک‌المنافع، عربی و برخی از کشورهای اروپایی به نمایش می‌گذاریم. تا چند سال پیش با برخی از این کشورها مبادلات تجاری برای عرضه این گیاه داشتیم که به‌دلایلی درحال‌حاضر این مبادلات امکان‌پذیر نیست.
عطاءالهی با اشاره به اینکه کاکتوس گیاهی بومی کشورهای اروپایی و افریقایی است و به‌عبارتی کاکتوس‌های اصیل متعلق به این کشورها هستند، گفت: کاکتوس‌های اصیل استحکام، پایداری و سازگاری خاصی دارند. با این‌وجود، به‌تازگی کشورهای شرق آسیا روی پرورش و عرضه کاکتوس مانور زیادی می‌دهند. البته با این تفاوت که اجازه نمی‌دهند این کاکتوس‌ها مانند کاکتوس‌های کشورهای اروپایی-افریقایی به‌طور طبیعی رشد کنند؛ چراکه نگاهِ این افراد به کاکتوس بیشتر تجاری است. بنابراین کاکتوس را از روند رشد طبیعی خارج می‌کنند و از طریق فرمول‌های شیمیایی پرورش می‌دهند. با این وجود، این نوع کاکتوس‌ها به‌طور چشمگیری در برخی بازارهای تجاری ورود کرده‌اند. هرچند این نوع کاکتوس‌ها، ظاهر زیبایی دارند اما از پایداری و استحکامی که باید برخوردار نیستند.
وی با بیان اینکه درحال‌حاضر در کشورهای بسیاری ازجمله رومانی، کشورهای عربی و اروپایی جایگاه خاصِ خودمان را داریم، ادامه داد: گونه‌هایی که ما در گلخانه‌مان پرورش می‌دهیم، کاکتوس‌های اصیل هستند و در تلاش هستیم این کاکتوس‌ها را به‌طور طبیعی رشد دهیم، چون اولویت کار ما تولید است و نه تجارت.
این تولیدکننده کاکتوس در ادامه تصریح کرد: صنعت پرورش کاکتوس در ایران در چند سال گذشته رشد بسیار خوبی داشته است. این در حالی است که پیش از این فقط در چند استان کشور از جمله شهر محلات در استان مرکزی و استان البرز، کشتِ کاکتوس انجام می‌شد، اما درحال‌حاضر بیشتر استان‌ها کاکتوس پرورش می‌دهند. البته بیشتر این نوع کاکتوس‌ها تجاری هستند، با این وجود بازار این نوع کاکتوس‌ها در شرایط خوبی قرار دارد.
عطاءالهی به این پرسش که بازار کاکتوس ایران چگونه است و تولیدکنندگان این حوزه با چه مشکلات و چالش‌هایی روبه‌رو هستند، این‌گونه پاسخ داد: درحال‌حاضر در بازار کاکتوس ایران بی‌ثباتی و بی‌سامانی زیادی وجود دارد که همین امر مسائل و مشکلاتی را برای تولیدکنندگان ایجاد می‌کند. این در شرایطی است که من به‌عنوان یک تولیدکننده برای ادامه کارم برنامه‌هایی در نظر دارم و وقتی با مشکلی روبه‌رو می‌شوم، برمی‌گردم و اشکالات برنامه‌هایم را برطرف می‌کنم، اما وقتی با بی‌ثباتی بازار روبه‌رو می‌شوم و می‌بینم که در عرصه‌هایی که مورد نیاز فعالیت من هستند، نظم و ثباتی نیست، کارم بسیار سخت می‌شود.
وی ادامه داد: بنابراین برای اینکه تولیدکنندگان بتوانند به دور از هر دغدغه و فشاری فعالیت کنند باید چاره‌ای برای این بی‌ثباتی‌های بازار اندیشیده شود. تولیدکننده باید فقط بر روند تولید خود متمرکز شود، نه اینکه دائم درگیر مسائل حاشیه‌ای باشد و توان و انرژی اصلی خود را صرف برطرف کردن این‌گونه مشکلات کند.
نیاز به ساماندهی صنایع مرتبط با صنعت گلکاری
عطاءالهی در ادامه گفت: به نظر من هر صنعتی باید فرمول خاص خود را داشته باشد. در واقع برای همه صنایع نمی‌توان نسخه یکسانی پیچید. به‌عنوان نمونه، اداره گاز و برق نرخ‌های خود را خوب ساماندهی کرده‌اند و براساس نوع مصرف و صنعت تعیینِ نرخ می‌کنند. ما در دستمزد کارگر یا نرخ کودهای مورد نیاز، با چالش‌های عجیبی روبه‌رو هستیم چون ساماندهی نشده‌اند و در نهایت ممکن است کار به‌جایی برسد که من به‌عنوان تولیدکننده و کارفرما روزی خسته شده و دست از تولید بکشم که این امر به‌طور قطع مشکلاتی از جمله بیکاری تعدادی را به‌دنبال خواهد داشت. بنابراین باید هرچه زودتر صنایع مرتبط با صنعت گلکاری نیز ساماندهی شوند. این تولیدکننده کاکتوس درباره نرخ کاکتوس‌ها و اینکه این گیاه بر چه اساس قیمت‌گذاری می‌شود، گفت: مبنای تعیین قیمت‌ها برای شخصِ من نرخ بازار نیست، بلکه به‌عنوان یک تولیدکننده یک فرآیند تولید دارم که هزینه‌های آن، به علاوه یک درصد مشخصی که به‌عنوان سود برای من محاسبه می‌شود، در واقع معیار نرخ کاکتوس‌های تولیدی ما است.
تمایل به گیاهان آپارتمانی
یک کارشناس کشاورزی نیز با تایید تمایل شهرنشینان به نگهداری از گیاه‌های آپارتمانی از جمله کاکتوس گفت: پرورش گل و گیاه یکی از زیباترین کارهایی است که در آپارتمان‌ها می‌تواند سبب ایجاد شور و نشاط شود، اما باید به نکات مهمی درباره نگهداری از این گل‌ها، مانند نور کافی، آبیاری مناسب و مراقبت در مقابل شته و آفات دقت شود. حمید محمدی در گفت‌وگو با مهر اظهارکرد: استفاده از گلیسیرین یا مخلوط آب و شیر برای تمیز نگاه داشتن برگ گل‌ها بسیار موثر است و همچنین می‌توان با انداختن یک حبه قند داخل آب گلدان به تامین غذا و افزایش عمر آنها کمک کرد. این کارشناس کشاورزی افزود: استفاده از گیاه مناسب برای آپارتمان‌ها موضوع بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد و باید گیاهی را انتخاب کرد که دیرتر دچار آفت شود.
محمدی بیان کرد: گیاهانی مانند شمعدانی، کاکتوس، حسن‌یوسف، کوکب، آگلونما، فیلودندرون، پوتوس، سنبل، سیکاس، ارکیده، دیفن باخیا، یوکا، لیندا، اسپاتی فیلوم، دراسنا و سانسوریا برای نگهداری در آپارتمان مناسب هستند.
سخن پایانی
امروز در خانه و حتی محل کار بسیاری از ما گیاه‌های آپارتمانی از جمله کاکتوس دیده می‌شود. شاید سال‌های گذشته اگر کسی در خانه خود کاکتوس نگهداری می‌کرد، بعضی‌ها تعجب می‌کردند اما حالا با وجود تنوع زیادی که در شکل و نوع دارد، به یک گل عادی تبدیل شده است.
نرخ این کاکتوس‌ها از ۲، ۳ هزار تومان تا چند صد هزار تومان متغیر است و بازار آنها آنچنان پر رونق است که حتی برخی از سایت‌ها هم به‌طور تخصصی به فروش کاکتوس می‌پردازند. سایت‌هایی که فقط در صورت دیدن نشان «نماد اعتماد الکترونیکی» و نیز نشان «عضو اتحادیه کسب و کارهای مجازی» می‌توان با خیالی آسوده از آنها خرید کرد. تاکید ما بر این است که هر دو این نشان‌ها لازم هستند. به هر حال کاکتوس حالا خود به تنهایی بازاری جداگانه از سایر گل‌های آپارتمانی در ایران دارد و به این واسطه افراد بسیاری از تولید، توزیع و فروش آن ارتزاق می‌کنند. آمار و ارقام دقیقی از میزان صادرات و ارزآوری این گیاه برای ایران وجود ندارد، اما مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی فارس سال گذشته گفته بود که ارزش صادرات هر ۵۶ گلدان کاکتوس و ساکولنت‌ها با یک بشکه نفت خام برابری می‌کند. اشتغالزایی در این حوزه بالا است و کشور‌هایی مانند عراق، روسیه و قزاقستان از مشتریان کاکتوس ایران بوده‌اند.
