به گزارش اقتصادانلاین به نقل از نمناک؛ سندرم گیلن باره یک اختلال نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب حمله می کند و معمولاً با ضعف و گزگز در اندام‌ها همراه است. این احساسات می توانند به سرعت پخش شوند و در نهایت کل بدن را فلج کنند و در شدیدترین شکل، سندرم گیلن باره یک فوریت پزشکی است. اکثر افراد مبتلا به این عارضه باید برای درمان در بیمارستان بستری شوند.
چنانچه در بخش بهداشت و سلامت میخوانید، علت دقیق سندرم گیلن باره ناشناخته است اما، دو سوم بیماران علائم عفونت را در شش هفته قبل گزارش می کنند، اینها شامل عفونت تنفسی یا دستگاه گوارش یا ویروس زیکا است. هیچ درمان شناخته شده ای برای سندرم گیلن باره وجود ندارد و روش های متعدد درمانی می تواند علائم را کاهش و طول مدت بیماری را کاهش دهد.
اگرچه اکثر افراد مبتلا بهبود می یابند و میزان مرگ و میر آن بین 4 تا 7 درصد است و بین 60 تا 80 درصد افراد می توانند در شش ماهگی راه بروند. بیماران ممکن است اثرات طولانی مدتی از جمله ضعف، بی حسی یا خستگی را تجربه کنند.
علائم سندرم گیل
سندرم گیلن باره اغلب با گزگز و ضعف پاها و ساق پا شروع می شود و به قسمت بالایی بدن و بازوها گسترش می یابد. در حدود 10 درصد از افراد مبتلا به این اختلال، علائم از بازوها یا صورت شروع می شود و با پیشرفت سندرم گیلن باره، ضعف عضلانی می تواند به فلج تبدیل شود.
علائم و نشانه های سندرم گیلن باره ممکن است شامل موارد زیر باشد:
احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان دست، انگشتان پا، مچ پا یا مچ دست
ضعف در پاها که به قسمت بالایی بدن سرایت می کند
راه رفتن ناپایدار یا ناتوانی در راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها
مشکل در حرکات صورت، از جمله صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
دوبینی یا ناتوانی در حرکت چشم
درد شدیدی که ممکن است احساس درد یا گرفتگی باشد و ممکن است در شب بدتر شود
مشکل در کنترل مثانه یا عملکرد روده
ضربان قلب سریع
فشار خون پایین یا بالا
دشواری در تنفس
افراد مبتلا به سندرم گیلن باره در عرض دو هفته پس از شروع علائم ضعف خود را تجربه می کنند.
انواع سندرم گیلن
سندرم گیلن باره زمانی تصور می شد که یک اختلال واحد است و به اشکال مختلفی رخ می دهد. انواع اصلی عبارتند از:
پلی رادیکولونوروپاتی میلین‌زدا التهابی حاد، شایع ترین علامت ضعف عضلانی است که از قسمت پایین بدن شما شروع می شود و به سمت بالا گسترش می یابد.
سندرم میلر فیشر، که در آن فلج از چشم شروع می شود و با راه رفتن ناپایدار همراه است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر گزگز خفیفی در انگشتان دارید که به نظر نمی رسد گسترش یابد یا بدتر شود با پزشک خود تماس بگیرید. اگر هر یک از این علائم یا علائم شدید را دارید به دنبال کمک فوری پزشکی باشید:
گزگز که از پاها یا انگشتان پا شروع شده و اکنون به سمت بالا در بدن شما حرکت می کند
سوزن سوزن شدن یا ضعفی که به سرعت در حال گسترش است
مشکل در گرفتن نفس یا تنگی نفس در هنگام صاف دراز کشیدن
خفگی در بزاق
سندرم گیلن باره یک بیماری جدی است که نیاز به بستری فوری دارد زیرا می تواند به سرعت بدتر شود. هرچه درمان مناسب زودتر شروع شود، شانس نتیجه مطلوب بیشتر است.
علل سندرم گیلن
علت دقیق سندرم گیلن باره مشخص نیست. این اختلال معمولا چند روز یا چند هفته پس از عفونت دستگاه تنفسی یا گوارشی ظاهر می شود و به ندرت، جراحی یا واکسیناسیون می تواند باعث ایجاد سندرم گیلن باره شود. اخیرا مواردی در پی ابتلا به ویروس زیکا گزارش شده است. سندرم گیلن باره ممکن است پس از ابتلا به ویروس COVID-19 رخ دهد.
در سندرم گیلن باره، سیستم ایمنی بدن که معمولا فقط به ارگانیسم های مهاجم حمله می کند شروع به حمله به اعصاب می کند. در AIDP شایع ترین شکل سندرم گیلن باره، پوشش محافظ اعصاب (غلاف میلین) آسیب می بیند و این آسیب از انتقال سیگنال به مغز توسط اعصاب و ایجاد ضعف، بی حسی یا فلج جلوگیری می کند.
عوامل خطر و تشدید کننده ریسک سندرم گیلن
سندرم گیلن باره می تواند همه گروه های سنی را تحت تاثیر قرار دهد اما با افزایش سن خطر بیشتر می شود همچنین در مردان شایع تر از زنان است.
سندرم گیلن باره ممکن است در موارد زیر ایجاد شود:
در بیشتر موارد عفونت با کمپیلوباکتر، نوعی باکتری که اغلب در طیور پخته نشده یافت می شود
ویروس آنفولانزا
سیتومگالوویروس
ویروس اپشتین بار
ویروس زیکا
هپاتیت A، B، C و E
ویروسی که باعث ایدز می شود HIV
پنومونی مایکوپلاسما
عمل جراحی
لنفوم هوچکین
به ندرت، واکسن آنفولانزا یا واکسیناسیون دوران کودکی
عوارض سندرم گیلن
سندرم گیلن باره بر اعصاب شما تأثیر می گذارد و از آنجایی که اعصاب حرکات و عملکرد بدن شما را کنترل می کنند، افراد مبتلا ممکن است این موارد را تجربه کنند:
مشکلات تنفسی
ضعف یا فلجی می تواند به عضلات کنترل کننده تنفس شما سرایت کند که یک عارضه بالقوه کشنده است. حدود 22 درصد از افراد مبتلا به سندرم گیلن باره برای تنفس، در هفته اول در بیمارستان بستری می شوند و موقت به کمک دستگاه نیاز دارند.
بی حسی باقیمانده یا سایر احساسات
اکثر افراد مبتلا به سندرم گیلن باره به طور کامل بهبود می یابند یا فقط ضعف جزئی، بی حسی یا گزگز دارند.
مشکلات قلبی و فشار خون
نوسانات فشار خون و ریتم نامنظم قلب (آریتمی قلبی) از عوارض جانبی شایع سندرم گیلن باره هستند.
درد
یک سوم افراد مبتلا به سندرم گیلن باره، درد شدید عصبی را تجربه می کنند که ممکن است با دارو کاهش یابد.
مشکلات عملکرد روده و مثانه
عملکرد کند روده و احتباس ادرار ممکن است ناشی از سندرم گیلن باره باشد.
لخته شدن خون
افرادی که به دلیل سندرم گیلن باره بی حرکت هستند در معرض خطر ابتلا به لخته شدن خون هستند و تا زمانی که نتوانید به طور مستقل راه بروید مصرف داروهای رقیق کننده خون و پوشیدن جوراب ساق بلند توصیه می شود.
زخم های فشاری
بی تحرکی شما را در معرض خطر ابتلا به زخم بستر (زخم فشاری) قرار می دهد. تغییر موقعیت مکرر ممکن است به جلوگیری از این مشکل کمک کند.
بازگشت بیماری
بین 2 تا 5 درصد افراد مبتلا به سندرم گیلن باره، عود بیماری را تجربه می کنند. علائم شدید و اولیه سندرم گیلن باره به طور قابل توجهی خطر عوارض طولانی مدت جدی را افزایش می دهد و به ندرت ممکن است مرگ در اثر عوارضی مانند سندرم دیسترس تنفسی و حملات قلبی رخ دهد.
تشخیص سندرم گیلن
تشخیص سندرم گیلن باره در مراحل اولیه دشوار است. علائم و نشانه های آن مشابه علائم سایر اختلالات عصبی است و ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. پزشک احتمالاً با سابقه بیماری و معاینه فیزیکی کامل شروع می کند.
سپس پزشک ممکن است توصیه کند:
تپ ستون فقرات (پونکسیون کمری)
مقدار کمی مایع از کانال نخاعی در قسمت پایین کمر شما خارج می شود. این مایع برای تغییر آزمایش می شود که معمولاً در افرادی که سندرم گیلن باره دارند رخ می دهد.
الکترومیوگرافی
الکترودهای سوزنی نازک در عضلاتی که پزشک می خواهد مطالعه کند وارد می شود. الکترودها فعالیت عصبی را در عضلات اندازه گیری می کنند.
سرعت هدایت عصبی
الکترودها به پوست بالای اعصاب چسبانده می شوند. یک شوک کوچک برای اندازه گیری سرعت سیگنال های عصبی از عصب عبور می کند.
درمان سندرم گیلن
هیچ درمانی برای سندرم گیلن باره وجود ندارد اما دو نوع درمان می تواند روند بهبود را تسریع بخشد و شدت بیماری را کاهش دهد:
تبادل پلاسما (پلاسمافرزیس)
قسمت مایع از خون (پلاسما) برداشته شده و از سلول های خونی جدا می شود و سپس سلول‌های خونی دوباره به بدن شما بازگردانده می‌شوند که پلاسمای بیشتری تولید میکند تا چیزی که برداشته شده را جبران کند. پلاسمافرزیس ممکن است با گردش پلاسما از آنتی بادی های خاصی که به حمله سیستم ایمنی به اعصاب محیطی کمک می کنند، عمل کند.
ایمونوگلوبولین درمانی
ایمونوگلوبولین حاوی آنتی بادی های سالم از اهداکنندگان خون است که از طریق ورید (داخل وریدی) تزریق می شود. دوزهای بالای ایمونوگلوبولین می تواند آنتی بادی های مخربی را که ممکن است در ایجاد سندرم گیلن باره نقش داشته باشند، مسدود کند. این درمان ها به یک اندازه مؤثر هستند و ترکیب کردن آنها یا تجویز یکی پس از دیگری مؤثرتر از استفاده یک روش به تنهایی نیست.
همچنین به شما دارو برای موارد زیر تجویز میشود:
درد را تسکین می دهد که می تواند شدید باشد
از لخته شدن خون که می تواند در زمان بی حرکتی ایجاد شود، جلوگیری کنید.
مراقبت و حمایت از فرد مبتلا به سندرم گیلن باره
تشخیص سندرم گیلن باره می تواند از نظر عاطفی دشوار باشد. اگرچه اکثر افراد در نهایت به طور کامل بهبود می یابند، این وضعیت به طور کلی دردناک است و نیاز به بستری شدن در بیمارستان و ماه ها توانبخشی دارد و باید با محدودیت تحرک و خستگی سازگار شوید.
افراد مبتلا به سندرم گیلن باره به کمک فیزیکی و درمان قبل و حین بهبودی نیاز دارند. مراقبت شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
حرکت بازوها و پاها توسط مراقبین قبل از بهبودی برای کمک به انعطاف پذیری و قوی ماندن عضلات
فیزیوتراپی در حین ریکاوری برای کمک به مقابله با خستگی و بازیابی قدرت و حرکت مناسب
آموزش با وسایل تطبیقی، مانند ویلچر یا بریس تا به شما مهارت های حرکتی و مراقبت از خود را بدهد.
