به گزارش اقتصاد آنلاین؛ تومان واژه ی ترکی ایغوری است به معنی ده هزار که در تقسیمات لشکری هر ده هزار سرباز تومان و فرمانده ی آنها امیرتومان نامیده می شد. تا پیش از قاجار از این واحد پولی استفاده نمی شد. در دوره ی مغول ده هزار دینار را برابر تومان می دانستند. کسروی یک تومان مغول را برابر صدهزار تومان امروز می داند. تونان طلا اولین بار در زمان فتحعلی شاه قاجار ضرب شد.
وزن آن در ۱۲۲۴ قمری (۱۱۸۸ شمسی) یک مثقال و یک ششم مثقال بود. در سال ۱۲۹۸ قمری در زمان ناصرالدین شاه، وزن طلای تومان کاهش یافت و ارزش آن برابر ده قران نقره یا ده هزار دینار شد. اما سکه ای به نام دینار وجود نداشت. در سال ۱۳۰۸ شمسی که آحاد پول ایران تغییر کرد، تومان به معنای ده ریال شد که هنوز هم این لفظ رایج است.
در این زمینه بخوانید؛
ناصرالدین شاه از کجا کتاب می خرید؟ + عکس
ظاهر جالب و عجیب ماست فروش دوره قاجار + عکس
سند فروش کنیز و برده در عصر قاجار + عکس
در زمان فتحعلی شاه، سکه ی نقره ی جدید، یعنی "قران" متداول شد، که معادل یک دهم تونان و پنج عباسی یا بیست شاهی بود. در این زمان شاهی به صورت سکه ی مسی در آمده بود. بنابراین سه شکل سکه در ایران رایج بود:تومان های طلا، قران نقره و شاهی مسی. ولی پول رایج سکه های نقره بود.
پول دوره ی قاجار تا اوایل دوره ی پهلوی رایج بود. اما طلا پشتوانه ی پول نبود. در سال ۱۳۰۸ شمسی طلا پشتوانه ی پول شد. مسکوک نقره ی یک ریالی به نمایندگی ریال طلا در کشور رایج و قران برچیده شد؛ مسکوک نقره، نیم ریالی، دوریالی و پنچ ریالی شد.
