به گزارش اقتصاد آنلاین، حتما شنیده اید که می گویند "فلانی آدم خوبیه اما بهتره باهاش کار نکنی" این موضوع به جز در مواقعی که با انسان های مغرض طرف هستیم، نشان می دهد آن "فلانی" اخلاق کاری و حرفه ای مناسبی ندارد. توجه داشته باشید نداشتن اخلاق حرفه ای به این معنا نیست که شخص مورد نظر انسان بدی است ، او فقط نتوانسته، نخواسته یا نیاموخته تا در محیط کار چگونه رفتار کند تا نگاه ها به او مثبت باشد.
ابدا تصور نکنید که منظور ما این است که شما در محیط کار نقش بازی کنید و از خود واقعیتان فاصله بگیرید، خیر، بلکه همان طور که موقع رانندگی مقرراتی را رعایت می کنید در محیط کار نیز موظف هستید پایبند اصول رفتاری و قوانین مختص محیط کار خود باشید.
یک مثال برایتان بزنیم؛ فکر کنید شما کارمندی هستید که زیر نظر یک مسئول بخش فعالیت می کنید.گاهی پیش می آید که با همکار خود به اختلاف نظر برمیخورید و طبیعتا باید آن را با مسئول بخش در میان بگذارید نه مدیرعامل! اگر شکایت خود را مستقما به مدیرعامل رساندید یعنی شما اولین اصول حرفه ای کار را یاد نگرفته اید؛ " سلسله مراتب". محیط کار خود را مانند یک هرم در نظر بگیرید، و خود را متناسب با آن جایگذاری کنید، اگر یک کارمند ساده بخش حسابداری هستید، مدیرتان معاون یا مدیرمالی شرکت است، نه مدیرعامل کل.
حال در این مطلب تعدادی از قوانین ساده حرفه ای محیط کار را بر می شماریم تا شاید موجب پیشرفت شما شود.
تعریف قوانین اخلاقی در محیط کار
قوانین اخلاقی در محیط کار شامل مجموعه‌ای از ارزش‌ها و اصول و استانداردهای اخلاقی است که هم کارکنان و هم کارفرمایان باید در محیط کار، رعایت کنند.
کارفرمایان، این قوانین را به کار می‌گیرند تا سبب تقویت رابطه کارفرما-پرسنل و کارفرما-مشتری شوند. ممکن است بعضی از سازمان‌ها، این قوانین را کتبی کرده و حتی در قرارداد همکاری وارد کنند اما قوانین اخلاقی در بسیاری از سازمان‌ها، نانوشته هستند. حتی در این صورت نیز، سازمان‌ها از کارکنان خود انتظار دارند که این قوانین نانوشته را رعایت کنند.
بعضی از قوانین اخلاقی، نیازی به نوشته شدن یا تذکر دادن ندارند و از همه انتظار می‌رود که این قوانین را بدانند و از آن‌ها پیروی کنند. در مقابل، بعضی از قوانین اخلاقی، کمی پیچیده‌تر هستند یا مخصوص یک فرهنگ سازمانی خاص می‌باشند و بنابراین، سازمان نمی‌تواند بدون توجیه کردن کارکنان در رابطه با این قوانین، از آن‌ها انتظار رعایت کردن داشته باشند.
مثال‌هایی از رفتارهای اخلاقی در محیط کار
مثال‌های متعددی از رفتارهای اخلاقی در محیط کار وجود دارد که با نشان دادن آن‌ها می‌توانید به یک کارمند بهتر تبدیل شوید و شانس پیشرفت حرفه‌ای خود را بالاتر ببرید. مهم‌ترین رفتارهای اخلاقی در محیط کار به شرح زیر هستند.
۱- پیروی از قوانین سازمان
در شروع همکاری بین یک سازمان با یک فرد، باید یک قرارداد همکاری منعقد شود. این قرارداد همکاری می‌تواند شامل مجموعه‌ای از قوانین باشد که دو طرف برای اجرای آن‌ها متعهد می‌شوند.
این قوانین می‌توانند دربردارنده‌ی موضوعاتی مثل موارد زیر باشند:
- تأخیر در ورود به محل کار یا تعجیل در خروج
- چگونگی لباس پوشیدن
- رعایت سلسله مراتب در صورت بروز مشکل
- مرخصی استعلاجی
و …
بعضی از افراد به دلیل هیجان استخدام شدن در یک کار جدید، معمولا این قوانین را به طور دقیق مطالعه نمی‌کنند و ممکن است در آینده، با مشکلاتی مواجه شوند.
بنابراین، خیلی مهم است که در هنگام عقد قرارداد با یک سازمان، کل متن قرارداد و ضمیمه‌های آن، به طور کامل و با دقت فراوان، مطالعه شده و سپس، قرارداد امضاء شود.
۲- ارتباط مؤثر
در هنگام مواجهه با مشکلات در محیط کار، ارتباط مؤثر برای پیشگیری از سوء تفاهمات، اهمیت بسیار زیادی دارد. ممکن است ارتباط مؤثر برای افراد مختلف، در موقعیت‌های مختلف، معانی متفاوتی داشته باشد.
اجازه دهید با یک مثال، به این موضوع بپردازیم. یک موقعیت فرضی را در نظر بگیرید که یک سازمان، می‌خواهد اطلاعاتی را به یک مشتری فرانسوی زبان، منتقل کند. بهترین راه برای ارتباط مؤثر، استفاده از یکی از پرسنل مسلط به زبان فرانسوی است.
۳- ایجاد روابط حرفه‌ای
روابط حرفه‌ای خوب، نه تنها سبب تقویت کار تیمی در میان پرسنل یک سازمان می‌شوند، بلکه در پیشرفت حرفه‌ای هر کدام از پرسنل نیز به صورت جداگانه، تأثیر دارند. ایجاد روابط حرفه‌ای با همکاران یا دیگر افراد حرفه‌ای خارج از محیط کار، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، سبب افزایش بازدهی شما خواهد شد.
روابط حرفه‌ای بین کارکنان در سطوح سازمانی مختلف، به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و انتقال دانش به پرسنل کم‌تجربه‌تر را راحت‌تر و کارآمدتر خواهد کرد. چنین روابطی به سازمان این امکان را می‌دهند تا مسئولیت‌های سنگین را به کارکنان کم‌تجربه و حتی کارآموزان، بسپارد و خیال کارفرما از انجام شدن به موقع کارها، راحت باشد زیرا در این فرهنگ سازمانی که با روابط حرفه‌ای غنی شده است، کارکنان با‌تجربه، قطعا به کارکنان کم‌تجربه‌تر کمک خواهند کرد.
در بعضی از مشاغل، مثل بازاریابی و فروش، نیاز به ارتباطات حرفه‌ای خارج از محیط کار با مشتریان و افراد دیگر وجود دارد. چنین روابطی، قطعا هم برای سازمان و هم برای کارکنان، مفید خواهند بود.
۴- مسئولیت‌پذیر بودن
خیلی مهم است که در محیط کار، مسئولیت اقدامات خود را بر عهده بگیرید. در واقع، مسئولیت‌پذیر بودن یک صفت مدیریتی است و معمولا، واحد منابع انسانی سازمان‌ها در هنگام استخدام پرسنل جدید برای مشاغل مدیریتی، به این ویژگی، توجه زیادی دارند.
قابل درک است که کارکنان، به خاطر حفظ شغل خود، بترسند که مسئولیت یک اتفاق خاص را بر عهده بگیرند. با این حال، نباید اجازه دهند که این ترس، بر حس مسئولیت‌پذیری آن‌ها غلبه کند.
۵- حرفه‌ای‌گری/استانداردها
استانداردهایی حرفه‌ای وجود دارد که تمامی رفتارها در محیط کار را شامل می‌شوند. برای مثال، استفاده از کلمات غیررسمی در یک محیط کار رسمی، رفتاری بسیار غیرحرفه‌ای است.
این استانداردها در اولویت بالایی قرار دارند و باید در تمامی فعالیت‌های شما در محیط کار، رعایت شوند. نحوه صحبت کردن شما، نحوه انجام کار و روابط با دیگران در محیط کار باید با استانداردهای حرفه‌ای‌گری مطابقت داشته باشند.
۶- حسابگر بودن
شاید حسابگر بودن در زندگی شخصی، برای اطرافیان شما چندان جذاب نباشد و یک صفت منفی محسوب شود، اما قطعا در محیط کار، اعداد و ارقام به عواطف انسانی ارجحیت دارند و بر این اساس، یکی از مهم‌ترین قوانین اخلاقی در محیط کار، حسابگر بودن است.
اجازه دهید با صداقت به شما بگوییم؛ هیچ کارفرمایی شما را با هدف اینکه به شما کمک کند، استخدام نمی‌کند بلکه تمامی کارفرمایان به پرسنل به چشم «نیروی انسانی» نگاه می‌کنند و آن‌ها از نیروی انسانی خود، انتظار بازدهی و سودآوری دارند.
از سوی دیگر، پرسنل نیز انتظار دارند در مقابل کاری که برای شرکت انجام می‌دهند، حقوق و دستمزد خود را بدون کوچکترین کمی و کسری دریافت کنند.
بنابراین، چه به عنوان یکی از کارکنان شرکت یا چه به عنوان کارفرما، باید در محیط کار، به شدت حسابگر باشید. اگر کارمند یک سازمان هستید، باید حساب کارهایی را که برای سازمان انجام داده‌اید، داشته باشید و بدانید که چه جایی کم‌کاری کرده‌اید یا در چه جایی، بیش از حد وظایف خود، کار کرده‌اید.
همچنین، کارفرمایان نیز باید به دقت کم‌کاری‌ها و اضافه‌کاری‌های پرسنل را حساب کنند تا حق هیچ‌کس و حق سازمان، ضایع نشود.
۷- قابل اعتماد بودن
هرگز نباید در محیط کار، اقدامی انجام دهید که اعتماد کارفرما را از دست بدهید. فراموش نکنید که شما کارمند سازمان هستید و برای کاری که انجام می‌دهید، حقوق می‌گیرد. بنابراین، کارفرما از شما انتطار دارد که کار خود را با بهترین کیفیت و کاملا به موقع، انجام دهید.
چیزهایی مثل به موقع انجام ندادن بسیاری از کارها یا تحویل دادن چند باره کاری ناقص و نیازمند ویرایش و بازبینی، نه تنها جلوی پیشرفت حرفه‌ای شما را خواهند گرفت، بلکه می‌توانند منجر به از دست رفتن اعتماد کارفرما شوند.
اگر شرکت کاری به شما می‌سپارد و از شما می‌خواهد آن را به موقع تحویل دهید، حتی اگر به قیمت کار کردن تا ساعات پایانی شب برای شما تمام می‌شود، آن را انجام دهید. سعی کنید همیشه کار را بهتر از چیزی که کارفرما از شما انتظار دارد، تحویل دهید تا همیشه، اعتماد کارفرما را داشته باشید.
۸- شروع کردن کارها بدون اینکه کسی از شما بخواهد
اگر احساس می‌کنید کارها در شرکت مطابق برنامه پیش نرفته و می‌توانید کاری برای کمک به این موضیعت انجام دهید، بدون اینکه کسی از شما بخواهد، انجامش دهید. به یاد داشته باشید که سازمان همانند یک کشتی است که همه کارکنان و کارفرمایان در آن حضور دارند؛ با غرق شدن کشتی، همه غرق خواهند شد. بنابراین، منتظر خواهش یا دستور کسی برای کمک کردن نباشید.
۹- احترام‌گذاشتن به همکاران
هیچ اهمیتی ندارد که با یک کارآموز رو به رشد هستید یا یک مدیر رده بالا؛ شما باید همیشه برخوردی مؤدبانه با همکاران خود داشته باشید و به آن‌ها احترام بگذارید. اگر مدیر هستید، رفتار مؤدبانه با اعضای تیمتان، سبب افزایش بازدهی آن‌ها خواهد شد. انتقاد سازنده و صحبت کردن مودبانه با اعضای تیم، حتی زمانی که کارشان را به طور بی‌نقص انجام نمی‌دهند، سبب خواهد شد که آن‌ها در آینده، تلاش بیشتری انجام دهند و عملکرد بهتری داشته باشند.
۱۰- کار کردن هوشمندانه
وظیفه اخلاقی شما این نیست که فقط سخت کار کنید، بلکه شما در قبال هوشمندانه کار کردن نیز مسئول هستید. دلیل اینکه می‌بینید همکار شما بعد از تنها ۲ سال، ارتقاء شغلی می‌گیرد اما شما ۱۰ سال در یک شغل به سختی کار می‌کنید اما خبری از ارتقاء شغلی نیست، کار کردن هوشمندانه است.
رفتارهای غیراخلاقی در محیط کار
تا اینجا در رابطه با اخلاق کاری صحبت کردیم و مثال‌هایی از رفتارهای اخلاقی در محیط کار برای شما آوردیم. اما دانستن اینکه چه رفتارهایی در محیط کار، غیراخلاقی محسوب می‌شوند، نیز، می‌تواند به شما کمک کند تا رفتارهای خوب و بد در محیط کار را بهتر، از هم‌دیگر تمیز دهید. همچنین، بعضی از رایج‌ترین رفتارهای غیراخلاقی در محیط کار به شرح زیر هستند:
- کسب اعتبار در نتیجه تلاش دیگران
- آزار یا سوء استفاده کلامی
- خشونت
- انجام کارهای غیرمرتبط در ساعات کاری
- استراحت‌های طولانی در ساعات کاری
- سوء استفاده از منابع سازمان
- آزار جنسی
بعضی از رفتارهای غیراخلاقی در محیط کار، مخصوص کارفرمایان یا مدیران هستند و در واقع، نوعی سوء استفاده از جایگاه سازمانی محسوب می‌شوند. مثال‌هایی از این دست رفتارها به شرح زیر می‌باشند:
- تبعیض جنسیتی یا نژادی
- درخواست رابطه جنسی از کارکنان زیردست
- درخواست اضافه‌کاری‌های بیش از حد از کارکنان
- عدم پرداخت اضافه‌کاری
- تبعیض قائل شدن بین دوستان و آشنایان با دیگر کارکنان
- ایجاد فضای کاری غیردوستانه
- انتظارات غیرواقعی
